Les avatars de la mère. La réécriture de soi dans le monde de Michel Tremblay
Abstrakt
Although the works of Michel Tremblay are replete with references to other authors, it is the phenomenon of autotextuality that becomes the focal point of the analysis in this article. The author of “Chroniques du Plateau Mont-Royal” and numerous plays and novels binds them all together by resorting to the recurrence of his figures. Thus, the figure of Mother, a figure grafted onto the network of Michel Tremblay’s works, undergoes a metamorphosis from boisterous and authoritarian Nana Tremblay (in the autobiographical prose and drama) to a symbol of ideal motherhood embodied by The Great Mother of Tremblay’s universe. She gives the beginning to both new life and new writing and hence she becomes her writer-son’s inspiration and creative muse.
Key words: Michel Tremblay; autotextuality; metamorphoses; mother; writing
Bibliografia
BÉHAR, Henri, 1975: « Le Collage ou le pagure de la modernité». Cahiers du XXe siècle, No 5.
BOULOUMIÉ, Arlette, 1990 : « Les Réécritures de Michel Tournier ». In : ORIOL-BOYER, Claudette, dir. : La Réécriture. Grenoble, CEDITEL.
BROCHU, André, 2002 : Rêver la lune. L'imaginaire de Michel Tremblay dans les Chroniques du Plateau Mont-Royal. Montréal, Hurtubise HMH.
BOUCHER, Monique, 2005: L'Enfance et l'errance pour un appel à l'autre. Lecture mythanalytique du roman québécois contemporain (1960-1990). Québec, Editions Nota bene.
CAMBRON, Micheline, 1993 : « Le Cycle centripète : l'univers infini des Belles-soeurs ». In: DAVID, Gilbert, LAVOIE, Pierre, dir. : Le Monde de Michel Tremblay. Montréal, Editions Lansman.
DUCHAINE, Richard, 1992 : « De quelques occasions de bonheur sur le Plateau MontRoyal». Voix et images, Vol. 18, No 1, automne.
GODIN, Jean Cleo, 2003 : « Albertine et la maison de l'enfance ». In : Le Monde de Michel Tremblay. Montréal, Editions Lansman.
LAFON, Dominique, 1993 : « Généalogie des univers dramatique et romanesque ». In : DAVID, Gilbert, LAVOIE, Pierre, dir.: Le Monde de Michel Tremblay. Montréal, Editions Lansman.
LEVESQUE, Robert, 2000: Un siècle en pièces. Montréal, Boréal.
MOREL, Jean, 1988 : « Réécritures». Cahiers de littérature du XVIIe siècle. Dossier Lecture-Réécriture, No 10, janvier.
PICCIONE, Marie-Lyne, 1999 : Michel Tremblay, l'enfant multiple. Bordeaux, Presses Universitaires de Bordeaux.
POPOVIC, Pierre, 1993: « La Rue fable». In: DAVID, Gilbert, LAVOIE, Pierre, dir. : Le Monde de Michel Tremblay. Montréal, Editions Lansman.
POSTHUMUS, Stéphanie, 2006: Trois thèmes pour repenser Tournier : le moi, le monde et le rire. Disponible sur http://www.fabula.org/revue/document1483.php
TREMBLAY, Michel, 1990 : La Grosse Femme d'à côté est enceinte. Montréal, Leméac.
TREMBLAY, Michel, 1991 : En pièces détachées. Montréal, Leméac.
TREMBLAY, Michel, 1994 : Un ange cornu avec des ailes de tôle. Montréal, Leméac.
TREMBLAY, Michel, 1999: Les Vues animées. Montréal, Leméac.
TREMBLAY, Michel, 1998: Encore une fois, si vous permettez. Montréal, Leméac.
TREMBLAY, Michel, 2000: La Nuit des princes charmants. Paris, Babel.
TREMBLAY, Michel, 2001, in : BOULANGER, Luc : Pièces à conviction. Entretiens avec Michel Tremblay. Montréal, Leméac.
TREMBLAY, Michel, 2002a : La Duchesse et le roturier. Québec, Bibliothèque Québécoise.
TREMBLAY, Michel, 2002b : Bonbons assortis. Montréal, Leméac / Actes Sud.
Université de Silésie
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
