Contre-figures du mal et transgression de l’imaginaire De William Snelgrave à Mary Prince
Abstrakt
This article proposes to study the theme of moral transgressions in the 18th century slave narratives by such authors as William Snelgrave, Olaudah Equiano, Gabriel Mailhol and Mary Prince. Specifically, it focuses on how these authors take a stand on the theme of evil, understood as both physical and symbolic violence inscribed in the concept of slavery. In the narratives discussed, the slaves become the figures of misfortune (and the victims of the evil), which allows the authors to re-launch the debate on the position of the Other in the French society of the Enlightenment.
Key words: Slave narrative, colonialism of power, (auto)biography, slave trade, postcolonial studies.
Bibliografia
Baraka, Amiri, 2007: Somebody blew up America & Other poems. Philipsburg, House of Nehesi Publishers.
Brissette, Pascal, 2005 : La Malédiction littéraire. Du poète crotté au génie malheureux. Montréal, Presses de l’Université de Montréal, « Socius ».
Cohen, William B., 1981 : Français et Africains : les Noirs dans le regard des Blancs : 1530—1880. Paris, Gallimard, « Bibliothèque des histoires ».
Equiano, Olaudah, 2008 : Ma véridique histoire. Présenté et annoté par Régine Mfoumou-Arthur. Paris, Mercure de France, « Le Temps retrouvé ».
Grosfoguel, Ramon, 2006 : « Les implications des altérités épistémiques dans la redéfinition du capitalisme global : transmodernité, pensée frontalière et colonialité globale ». Multitudes 2006, 26, pp. 62—63.
Hegel, G.W.F., 1963 : Leçons sur la philosophie de l’histoire. Traduction par J. Gibelin. Paris, J. Vrin.
L’École biblique de Jérusalem, dir., 1979 : La Bible de Jérusalem avec guide de lecture. La Sainte Bible, traduite en français sous la direction de l’École biblique de Jérusalem. Paris, CERFDesclée De Brouwer, 1979.
Lazarus, Neil, dir., 2006 : Penser le postcolonial : une introduction critique. Paris, Éditions Amsterdam.
Lejeune, Philippe, 1996 : Le Pacte autobiographique. Paris, Seuil.
« Les Européens des Lumières face aux indigènes. Image et textualité », dossier dirigé par Monique Moser-Verrey. Études littéraires, vol. 37 n° 3, Université Laval, 2006.
Mailhol, Gabriel, 2008 : Le Philosophe nègre et les secrets des Grecs. Ouvrage trop nécessaire en deux parties. Présentation de Romuald Fonkoua. Paris, L’Harmattan, « Autrement même ».
Malela, Buata B., 2008 : Les écrivains afro-antillais à Paris (1920—1960) : stratégies et postures identitaires. Paris, Karthala, « Lettres du Sud ».
Malela, Buata B., 2009 : Aimé Césaire. Le fil et la trame : critique et figuration de la colonialité du pouvoir. Paris, Anibwe.
Mary Prince, 2000 : La véritable histoire de Mary Prince, esclave antillaise. Racontée par ellemême. Récit commenté par Daniel Maragnès. Paris, Albin Michel, « Histoire à deux voix ».
Sala-Molins, Louis, 2003 : Le Code Noir ou le calvaire de Canaan. Paris, PUF, « Quadrige ».
Snelgrave, William, 2008 : Journal d’un négrier au XVIIIe siècle. Nouvelle relation de quelques endroits de Guinée et du commerce d’esclaves qu’on y fait (1704—1734). Introduction et notes par Pierre Gibert S.J. Paris, Gallimard, « Témoins-Gallimard ».
Thomas, Hugh, 2006 : La Traite des Noirs. 1440—1870. Paris, Robert Laffont, « Bouquins ».
Wesseling, Henri, 2009 : Les empires coloniaux européens. 1815—1919. Traduit du néerlandais par Patrick grilli. Paris, Gallimard, « Folio Histoire ».
Université de Silésie
Buata B. Malela, comparatiste et historien des intellectuels de la diaspora afro-antillaise. Il s’intéresse aux lettres francophones d’Afrique, des Caraïbes et d’Europe, à la théorie de la littérature (sociologie de la littérature, études postcoloniales, relation entre philosophie et littérature) et aux relations entre art musical, médiation médiatique et littérature. B. Malela est l’auteur de deux monographies consacrées aux Écrivains afro-antillais à Paris (1920—1960). Stratégies et postures identitaires (Paris, Karthala, coll. Lettres du Sud, 2008) ; et à Aimé Césaire. Le fil et la trame : critique et figurations de la colonialité du pouvoir (Paris, Anibwe, 2009).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
