La norme et ses transgressions : polysémie de l’espace urbain (Fès / Tanger) dans le romanesque de Tahar Ben Jelloun (1973—2008)
Abstrakt
The article analyses the representations of Fez and Tanger in the fiction by Tahar Ben Jelloun. It proves that the contrast between these two cities, presented in his many works, illustrates antagonisms in the Moroccan society after 1956. The autobiographical thread of the way from Fez (the city of Norm) to Tanger (the city of Transgression), which emerges in such works as Harrouda (1973), L’Écrivain public (1983), Jour de silence à Tanger (1990), La Nuit de l’Erreur (1997), Sur ma Mère (2008), includes the issue of the writer’s political engagement and his objection to anachronistic social and moral norms. Tahar Ben Jelloun’s fiction, which is concentrated on the antinomy Fez — Tanger, becomes the area of difficult experience of freedom based on the symbolic breaking off with the father who symbolises restrictive tradition.
Key words: The Moroccan society in 1950—1970, socio-political contestation, autobiographical literature, Fez, Tanger.
Bibliografia
Ben Jelloun, Tahar, 1973 : Harrouda. Paris, Denoël.
Ben Jelloun, Tahar, 1983 : L’Écrivain public. Paris, Seuil.
Ben Jelloun, Tahar, 1990 : Jour de silence à Tanger. Paris, Seuil.
Ben Jelloun, Tahar, 1997 : La Nuit de l’Erreur. Paris, Seuil.
Ben Jelloun, Tahar, 2002 : L’islam expliqué aux enfants. Paris, Seuil.
Ben Jelloun, Tahar, 2004 : Le Dernier ami. Paris, Seuil.
Ben Jelloun, Tahar, 2008 : Sur ma Mère. Paris, Seuil.
Ben Jelloun, Tahar, 2009 : Au pays. Paris, Seuil.
Bouguerra Mohamed Ridha, Bouguerra Sabina, 2010 : Histoire de la littérature du Maghreb. Paris, Ellipses.
Elbaz, Robert, 1996 : Tahar Ben Jelloun ou l’inassouvissement du désir narratif. Paris, L’Harmattan.
Farouk, May, 2008 : Tahar Ben Jelloun. Études des enjeux réflexifs dans l’oeuvre. Paris, L’Harmattan.
Kamal-Trense, Nadia, 1998 : Tahar Ben Jelloun. L’écrivain des villes. Paris, L’Harmattan.
Noiray, Jacques, 1996 : Littératures francophones. I : Le Maghreb. Paris, Belin.
Nys-Mazure, Colette, 2004 : Tahar Ben Jelloun, le fou, le sage, écrivain public. Tournai, La Renaissance du livre.
Saigh Bousta, Rachida, 1999 : Lecture des récits de Tahar Ben Jelloun. Casablanca, Afrique Orient.
Vermeren, Pierre, 2006 : Histoire du Maroc depuis l’indépendance. Paris, La Découverte. Voltaire, 1970 : Candide. Paris, Larousse.
Zdrada-Cok, Magdalena, 2008 : « Tahar Ben Jelloun — romancier en quête d’une Shéhérazade contemporaine ». In : L’art de séduire dans la littérature française. Études rassemblées par Krystyna Modrzejewska. Opole, Uniwersytet Opolski.
Université de Silésie
Magdalena Zdrada-Cok, docteur ès lettres, maître des conférences à l’Institut des Langues Romanes et de la Traduction, mène actuellement les recherches sur la littérature maghrébine d’expression française.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
