Pertinences et apories d’une lecture féministe de <i>La Princesse de Clèves</i> au regard de la théorie <i>queer</i>
Abstrakt
Insights and Limitations of a Feminist Reading of La Princesse de Clèves According to Queer Theory
Often interpreted from the feminist perspective, La Princesse de Clèves has come to represent a tale of feminine oppression and feminine heroism. As enlightening as such a reading may be, this paper seeks to further explore the gendered identities at stake in the novel, with the help of a Nietzschean queer theory. Underlining the role of Madame de Clèves in the economy of desire that constructs space and power in the world of the text is an important step toward a more subtle understanding of the narrative.
Key words: Clèves, Lafayette, queer, feminism, 17th century.
Bibliografia
Allentuch, Harriet Ray, 1975 : « The Will to Refuse in La Princesse de Clèves ». University of Toronto Quaterly, Vol. 44, n° 3.
Brink, Margot, 2009 : « Interprétations cinématographiques de la Princesse de Clèves : du cadavre exquis à l’héroïne d’une nouvelle éthique ». Biblio 17, n° 179.
Butler, Judith, 1990 : Gender Trouble : Feminism and Subversion of Identity. New York, Routeledge.
Camarero Arribas, Jesús, 2000 : « Philosophie et littérature au XVIIe siècle (I) : la théorie des passions de Pascal et La Princesse de Clèves de Madame de Lafayette ». Thélème, n° 15.
Camarero Arribas, Jesús, 2004 : « Filosofía et literatura en el siglo XVII (II) : la teoría de las pasiones de Descartes et La Princesse de Clèves de Madame de Lafayette ». Revista de la Asociación Española de Semiótica, n° 13.
Campbell, John, 2006: « Round Up the Usual Suspects : The Search for an Ideology in La Princesse de Clèves ». French studies, Vol. 60, n° 4.
Charnes, Jean-Antoine, [1679] 2007 : Conversations sur la critique de la Princesse de Clèves. Tours, Université de Tours.
Denis, Françoise, 1998 : « La Princesse de Clèves : Lafayette et Cocteau, deux versions ». The French Review, Vol. 72, n° 1.
Dubois, François-Ronan, 2011 : « La Princesse de Clèves : le problème de l’originalité dans la construction de l’identité ». Studii si Cercetari Filologice, Seria Limbi Romanice, Vol. 3, n° 10.
Dubois, François-Ronan, 2012 : « La construction d’une identité féministe a posteriori : le cas Madame de Lafayette ». Postures, n° 15.
Fournier, Nathalie, 2007 : « Affinités et discordances stylistiques entre les Désordres de l’amour et La Princesse de Clèves : indices et enjeux d’une réécriture ». Littératures classiques, n° 61.
Green, Mary Jean, 1987 : « Laure Conan and Madame de La Fayette : Rewriting the Female Plot ». Essays on Canadian Writing, n° 43.
Haig, Stirling, 1968 : « La Princesse de Clèves and Saint-Réal’s Dom Carlos ». French Studies, Vol. 22, n° 3.
Halley, Ian, 2004 : « Queer Theory By Men ». Duke Journal of Gender Law & Policy, Vol. 11, n° 7.
Hamilton, Holly Collins, 2008 : « Finding their wings : Yan-Zi and the Princesse’s journey from object to subject in Ying-Chen’s L’Ingratitude and Madame de Lafayette’s La Princesse de Clèves ». Romances Notes, Vol. 48, n° 3.
Kaplan, David, 1953 : « The Lover’s Test Theme in Cervantes and Madame de Lafayette ». The French Review, Vol. 26, n° 4.
Niderst, Alain, 1995 : « Racine et Mme de Lafayette, lecteurs du Traité des passions ». In : La Peinture des passions de la Renaissance à l’âge classique. Bernard yon (dir). Saint-Étienne, Publications de l’Université de Saint-Étienne.
Oster, Patricia, 2009: « La sémiotique du moi caché dans les transpositions filmiques de la Princesse de Clèves ». Biblio 17, n° 179.
Reguig-Naya, Delphine, 2007 : Le Corps des idées : pensées et poétiques du langage dans l’augustinisme de Port-Royal. Arnauld, Nicole, Pascal, Mme de La Fayette, Racine. Paris, Honoré Champion.
Ronald, Lee, 2004: « Reading as Act of Queer Love : the Role of ‘Intimacy’ in the Readerly Contract ». Journal of International Women’s Studies, Vol. 5, n° 2.
Sellier, Philippe, 2000 : Port-Royal et la littérature : le siècle de saint Augustin, La Rochefoucauld, Mme de Lafayette, Sacy, Racine. Paris, Honoré Champion.
TrzebiatowsKi, Peggy, 1998 : « The Hunt is On : The duc de Nemours, Agression and Rejection ». Papers on French Seventeenth Century Literature, Vol. 25, n° 49.
Valincour, [1678] 2001 : Lettres à Madame la Marquise *** sur la Princesse de Clèves. Christine MontalBetti (dir.). Paris, Flammarion.
Université Stendhal — Grenoble 3
Agrégé de Lettres Modernes, François-Ronan Dubois est doctorant contractuel à l’Université Stendhal — Grenoble. Membre des équipes LIRE (Littératures, Idéologies et Représentations)
et RARE (Rhétorique de l’Antiquité à la Révolution). Spécialiste de la littérature française de la seconde moitié du XVIIe siècle et particulièrement de l’œuvre de Marie-Madeleine de Lafayette. Auteur de plusieurs articles sur La Princesse de Clèves et Zayde.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
