Las voces del ahogo y el desahogo: poesía feminista guatemalteca contemporánea en la obra de Ana María Rodas y Luz Méndez de la Vega
Abstrakt
Voices of the Opression and Solace: Contemporary Guatemalan Feminist Poetry in the Works of Ana María Rodas and Luz Méndez de la Vega
Guatemala, a country with a long patriarchal history, has always been a place of marginalization for its women. Nowadays, the works of the female writers are still being underestimated and rarely appear next to their male colleagues in the national anthologies. There are two principal aims of the present work. The first one is to analyse the poems of the two most prominent female representatives of the Guatemalan feminist poetry: Ana María Rodas and Luz Méndez de la Vega, in order to reclaim their legitimate place in the canon of the Guatemalan literature. The second one it to expose a difficult situation of the contemporary Guatemalan women, and their literary struggle for the right to have their own voice, to reexpress themselves and to break with the traditional roles imposed by the patriarchal society.
Key words: Ana María Rodas, Luz Méndez de la Vega, feminism, Guatemala, poetry.
Bibliografia
Albizurez, Monica, 2007: Antología de la literatura guatemalteca. Guatemala, Editorial Norma.
Avila, Myron Alberto, 2004: Mujer, cuerpo y palabra: tres décadas de re-creación del sujeto de la poeta guatemalteca : muestra poética, 1973—2003. Madrid, Ediciones Terremozas.
Barrientos, Alfonso Enrique, 1973: Poesia guatemalteca: breve historia y antologia. Guatemala, Editorial Escolar Piedra Santa.
Birmingham-Pokorny, E., 2004: “Patria, mujer y sociedad: La reconstrucción de la voz y la construcción del sujeto femenino en Las voces silenciadas de Luz Méndez de la Vega”. En: Ilustres autores guatemaltecos del siglo XIX y XX. Guatemala, Artemis Edinter.
Carrera, M., 1999: “Latinoamérica: desborde de realidades”. En: Pensamiento filosófico contemporáneo de la América Central. Ensayos. Guatemala, Editorial Oscar de León Palacios.
Echeverría, A., 1960: Antología de la literatura guatemalteca, prosa y verso: leyenda, tradición, novela, cuento, crónica, ensayo, picaresca, poesía. Guatemala, Editorial Savia.
Galván, Verónica, 2002: “Literatura Chapina: La poesía guatemalteca y sus imaginarios”. Diálogos Latinoamericanos, no 9, 46—58.
Leal G., Jose Luis, 1980: Breve antología de escritores guatemaltecos: bella panorámica de nuestra literatura nacional. Guatemala, Tipografía Nacional.
Méndez Doninelli, Factor, 2013: “Situación de la mujer en Guatemala. Homenaje a las mujeres de mi país“. La Hora, http://www.lahora.com.gt/index.php/opinion/opinion/columnas/174585-situacion-de-la-mujer-en-guatemala-homenaje-a-las-mujeres-de-mi-pais. Fecha de la última consulta: el 8 de marzo de 2013.
Méndez de la Vega, Luz, 1985: Las voces silenciadas. Guatemala, Editorial RIN-78.
Méndez de Penedo, Lucrecia: “Estrategias de la subversión: poesía guatemalteca contemporánea”. La Tatuana. Revista de literatura — cultura — arte latínoamerícano y penínsular, no 2, http://www.bama.ua.edu/~tatuana/numero2/images/Mendez2.pdf. Fecha de la última consulta: el 20 de marzo de 2013.
Porta Mencos, Humberto, Rolando Corado, Hugo, Bran Azmitia, Rigoberto, 1972: Antología de poetas guatemaltecos: antiguos y contemporáneos, 1750—1970. Guatemala, Impr. Eros.
Rodas, Ana María, 1998 : Poemas de la izquierda erótica. Guatemala, Gurch.
Toledo, A., Acevedo, A. 1998: Para conjurar el sueño Poetas guatemaltecas del siglo XX. Abrapalabra, Universidad Rafael Landívar.
Toledo, A. 2009: “Feminismo y subversión en los setenta en Guatemala: Poemas de la izquierda erótica de Ana María Rodas, historia de un libro”. Destiempos, no 19.
Universidad de Silesia
Weronika Mehlbauer, licenciada en Filología Hispánica desde 2010 se dedica a la literatura iberoamericana. De momento investigó los ámbitos literarios relacionados con poesía latinoamericana femenina del siglo XX, la noción de argentinidad y la influencia de la inmigración en la narrativa. Actualmente trabaja con la literatura testimonial y de denuncia, tomando como base de su trabajo la literatura guatemalteca contemporánea.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
