Mondo di donne, mondo di parole Espressione linguistica della condizione femminile in <i>Tutto su mia nonna</i> di Silvia Ballestra
Abstrakt
The feminine world, the world of words. The linguistic expression of the feminine condition in Tutto su mia nonna by Silvia Ballestra
The novel Tutto su mia nonna by Silvia Ballestra is the excellent example of language, writing and sensibility straightforwardly feminine. The main characters of the narration that is the three generations of woman, become the vivid and active subjects of the narration, who form the reality, non only filtering the world which is being narrated in their personal emotional way, but also structuring their world in relationship to the social existence as though their activity does not refer only to their private and personal zone.
The definition of femininity passes through the language as it is not only the way to comunicate but it assumes three different manners: conative, magical and sensual. The sensual and tangible aspect values, by the use of marchigiano dialect, the material, concrete meaning that refers to the body and its physical expression. The magical and commemorative function is proper of the everyday language and it pushes the main character, the narrator to immerge in the recollections of the past that is rituals and old habits of the family. The most important function though is the conative one, which focuses on the interpersonal contact assuming the real communicative function that brings the family together.In this way the language becomes a treasure, a connection and a relationship.
As for the formal level of writing, the interlocutory discourse is maintained by the use of the pronoun tu that refers to the reader who participates in the narration that touches more subjects in the narrative passages and in those of the philosophical and the metanovelistic kind as well.
Key words: Silvia Ballestra, feminine writing, dialect, conative value, dialogue.
Bibliografia
Ballestra, Silvia, 2005: Tutto su mia nonna. Torino, Einaudi.
Bogucka, Maria, 2005: Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI. Warszawa, Wydawnictwo Trio.
Bonina, Gianni, 2005: “Generazioni a confronto oltre il realismo. Intervista a Silvia Ballestra”. Stilos. On-line: http://www.stilos.it/ballestra_silvia_-_tutto_su_mia_nonna.html. Data di consultazione il 15 marzo 2013.
Cixous, Hélène, 1997: “Il riso della Medusa”. In: Critiche femministe e teorie letterarie. A cura di R. Baccolini. Bologna, Edizioni Clueb.
Crinò, Lara, 2005: “Nonna irresistibile”. La Repubblica, il 23 aprile.
Handke, Kwiryna, 1994: „Język a determinanty płci”. W: Język a kultura. T. 9: Płeć w języku i kulturze. Anusiewicz, Janusz, Handke, Kwiryna (red.). Wrocław, Wydawnictwo Wiedza o Kulturze.
Karwatowska, Małgorzata, Szpyra-Kozłowska, Jolanta, 2010: Lingwistyka płci. On i ona w języku polskim. Lublin, Wydawnictwo UMCS.
Nicolini, Ottavia, 2011: “Dentro la sfera privata. Le donne e i rapporti di potere nella società borghese dell’Ottocento”. In: Maria Serena Sapegno: Identità e differenza. Introduzione agli studi delle donne e di genere. Roma, Mondadori.
Roth Walsh, Mary, 2003: Kobiety, mężczyźni i płeć. Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN.
Sapegno, Maria Serena, 2011: “Gli anni Sessanta: utopia e liberazione. La sessualità è politica”. In: Identità e differenza. Introduzione agli studi delle donne e di genere. Roma, Mondadori.
Sapegno, Maria Serena, Palmeri, Daniela, 2011: “Gli anni Settanta: quale politica ? Autocoscienza e differenza”. In: Identità e differenza. Introduzione agli studi delle donne e di genere. Roma, Mondadori.
Schisa, Brunella, 2005: “Silvie’, nonna Fernanda e il gioco della scrittura”. La Repubblica, il 29 aprile.
Tannen, Deborah, 2003: „Rozmowy kobiet z mężczyznami: interakcyjne podejście socjolingwistyczne”. W: Mary Roth Walsh: Kobiety, mężczyźni i płeć. Warszawa, Wydawnictwo IFiS PAN.
Wilkkoń, Aleksander, 2000: Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny. Katowice, Wydawnictwo UŚ.
Woolf, Virginia, 1995: Una stanza tutta per sé. Trad. Maria Antonietta Saracino. Torino, Einaudi.
Zamboni, Chiara, 2001: Parole non consumate. Donne e uomini nel linguaggio. Napoli, Liguori Editore.
Università della Slesia
Joanna Janusz, dottore di ricerca, insegna lingua e letteratura italiana presso l’Istituto di Lingue Romanze e Traduttologia dell’Università della Slesia (Polonia). Nel 2002 ha publicato una monografia intitolata Il mondo doloroso nella narrativa di Carlo Emilio Gadda. È altresi autrice di pubblicazioni sulle tematiche connesse allo studio della letteratura italiana del Novecento e alla traduttologia. La sua ricerca scientifica è incentrata sull’espressivismo e l’espressionismo nella letteratura italiana postmoderna.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
