Raíces griegas de la construcción de la feminidad en los refranes españoles
Abstrakt
Ancient Greek Origins of the Construction of Femininity in Spanish Proverbs
This paper intends to trace, in Ancient Greek philosophy and oral literature (particularly in Hesiod, Homer and Aristotle), possible roots of the image of women transmitted through Spanish proverbs. In this paper, proverbs are conceived as cultural products which reflect the worldview of the community that once coined them and, at the same time, they are understood as a power tool which guides the interpretation of reality and influences human behavior. The article states that the image of femininity was built from the masculine perspective, which defined it through a process of estrangement emerged from considering women as “the other” and from projecting on that image men’s point of view on how women are and how they should be.
Key words: femininity, verbal art, folk literature, Spanish proverbs, Ancient Greek literature and philosophy.
Bibliografia
Amorós, Celia, 1985: Hacia una crítica de la razón patriarcal. Barcelona, Anthropos.
Aristóteles, 2000: Política. Miguel candel sanMartín, Manuela García Valdés (eds.). Madrid, Gredos.
Bauman, R. 1975: “Verbal Art as Performance”. American Anthropologist, nº 77, 290—311.
Bruit Zaidman, L. 2006: “Las hijas de Pandora. Mujeres y rituales en las ciudades”. En: Historia de las mujeres en Occidente 1. La Antigüedad. P. Schmitt, R. Pastor (dirs.). Madrid, Taurus, 394—444.
Calero Fernández, M.Á. 1991: La imagen de la mujer a través de la tradición paremiológica española (Lengua y cultura). Lleida, Universitat de Barcelona.
Foucault, Michel, 1980: Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writings 1972—1977. C. Gordon (ed.). New York, Pantheon.
Hesíodo, 2006: Obras y fragmentos. A. Pérez Jiménez, A. Martínez Díez (eds.). Madrid, Gredos.
Homero, 2010: Odisea. c. garcía gual, J. Manuel Pabón (eds.). Madrid, Gredos.
Martínez Kleiser, Luis, 1953: Refranero general ideológico español. Madrid, Hernando.
Pascual López, X. 2009: “Virtudes y defectos de la mujer en la paremiología española de origen latino y griego”. Studia Romanica Bratislavensia, nº 8, 197—212.
Pascual López, X. 2010: “La mujer en la paremiología española de origen latino y griego: El papel de la mujer en el ámbito doméstico”. Itinerarios, nº 11, 155—173.
Pascual López, X. 2012: Fraseología española de origen latino y motivo grecorromano. Tesis doctoral. Lleida, Universitat de Lleida, http://www.tdx.cat/handle/10803/84020. Fecha de la última consulta: el 20 de marzo de 2013.
Snell, Bruno, 1965: Las fuentes del pensamiento europeo. Madrid, Editorial Razón y fe.
Veyne, P. 1991: “El imperio romano”. En: Historia de la vida privada 1. Imperio romano y antigüedad tardía. P. Ariès, G. Duby (dirs.). Madrid, Taurus, 19—228.
Xavier Pascual López es doctor en Filología Hispánica por la Universitat de Lleida, donde en 2012 defendió su tesis doctoral versada sobre la herencia de la cultura grecorromana en la fraseología española desde una perspectiva etnolingüística, la cual centra su análisis en la configuración del pensamiento a través de manifestaciones culturales (entre las que se hallan la literatura y la lengua). Actualmente, es docente en la Universidad Adam Mickiewicz de Poznań, donde dicta clases de español como lengua extranjera, gramática descriptiva e historia de la lengua española.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
