El significado del ritual en <i>La feria</i> de Juan José Arreola
Abstrakt
This essay revolves around two different conceptions of the ritual interwoven in La feria (1963), a novel written by the Mexican writer Juan José Arreola. The first conception stems from the carnivalesque style which is vividly present in the novel. Since the fictionalized fair in honor to Saint Joseph in a small city of Jalisco is a ritual, in some respects similar to the carnival rituals analyzed by M.M. Bakhtin, the author attempts to trace coincidences between them. The second conception is based on the theory of potlatch, a social phenomenon associated with rituals, researched in archaic societies by anthropologist Marcel Mauss. In the analysis of La feria, a sacred and profane ritual, and the central event that takes place in the plot, the author gives several examples to demonstrate the fictionalization of potlatch conveyed through the polyphonic juxtaposition of voices within the novel. Taking into account the definition of ritual created by anthropologist Roy A. Rappaport, on the other hand, the author supports the idea of the existence of universal equivalencies in its practices, and attains to justify an inherent relationship between both, the spirit of the fictional fair, and the spirit of carnival rituals examined by Bakhtin. In general terms, the main purpose of the essay is to explore how the social and aesthetic meanings are interwoven in the ritual of La feria.
Key words: fair, carnivalization, sacred and profane rituals, potlatch
Bibliografia
Arreola Juan José, 1963: La feria. México: Joaquín Mortiz.
Bajtín Mijaíl M., 1971: La cultura popular en la Edad Media y en el Renacimiento. Barcelona: Barral Editores.
Bajtín Mijaíl M., 1986: Problemas de la poética de Dostoievski. México: Fondo de Cultura Económica.
Centro de investigaciones lingüístico‑literarias, 1976: “La feria: México sagrado y profano”. Texto Crítico. Año II, n° 5, Septiembre—Diciembre, 23—52.
Lastra Yolanda, Sherzer Dina, Sherzer Joel, 2009: Adoring the saints; Fiestas in Central Mexico. William and Bettye Nowlin Series in art, History, and Culture of the Western Hemisphere. Austin: University of Texas Press.
Mauss Marcel, 2009: Ensayo sobre el don. Forma y función del intercambio en las sociedades arcaicas. Buenos Aires: Katz Editores.
Mora Valcárcel Carmen de, 1990: “Juan José Arreola: La feria o `una apocalipsis de bolsillo`”. Revista Iberoamericana. Vol. LVI, n° 150, Enero—Marzo, 99—116.
Poot Herrera Sara, 2009: Un giro en espiral. El proyecto literario de Juan José Arreola y otros ensayos sobre su obra. México: Universidad Nacional Autónoma de México.
Rappaport Roy A., 2001: Ritual y religión en la formación de la humanidad. Madrid: Cambridge University Press.
Schneider Luis Mario, 1992: “La feria: Cara o Cruz del Mexicano”. En: Días de Feria. México: Cálamo Currente, 16—82.
Sol Tlachi Carlo Magno, 1997: “Estructura y experiencia personal; cómo está hecha La feria”. Texto Crítico. Nueva Época Año III n° 4—5 Enero—Diciembre, 101—110.
Troncoso Araos Ximena, 2002: “La feria discursiva de Juan José Arreola”. Acta Literaria, n° 27, 127—144.
Yurkievich Saúl, 1995: “Juan José Arreola: los plurales poderes de la prosa”. En: Obras. México: Fondo de Cultura Económica, 7—43.
Tecnológico de Monterrey
Eduardo E. Parrilla Sotomayor se licenció en Historia y Estudios Hispánicos en la Universidad de Puerto Rico. En la UNAM obtuvo su Maestría en Letras Iberoamericanas (1987) y luego, en
la Universidad de Stanford, California (1993), el doctorado. Se ha desempeñado como profesor de
literatura en el Tecnológico de Monterrey, Campus Monterrey desde 1994. Ha publicado diversos ensayos en libros y revistas y dos libros de poema El palpitar de lo inasible (2003) e Imaginando el paraíso (2007). Forma parte del Sistema Nacional de Investigadores desde el año 2000. Ha recibido premios por su labor como investigador. Su último libro se titula Discurso y conflicto en la novela (2012).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
