Dramatización de ritos y ceremonias en las obras del Nuevo Teatro español: una corriente de oposición antifranquista en el teatro de las últimas décadas de la dictadura



Abstrakt

The practice of invoking rituals is one of the resources most often employed in the Spanish New Theatre: a play may represent a rite, or resemble a certain ceremony. The characters celebrate little daily ceremonies or acts, often blasphemous, involving a ritual victim. In this respect, Bilbatúa notes that one can even observe a certain trend in the theatrical practice, namely, resorting to ceremonies on a regular basis. This however, may only be justified when used in order to “highlight religious, sexual, political and other repressions in a way they appear in our sub‑consious”. The authors, who seem to share the opinion of Riaza that “ceremonial theatre is better suited to challenge bourgeois spectator”, engage in rituals to denounce highly ritualised socio‑political reality of the Francoist period, to deal with present problems alluding to human condition more generally, or to counter taboos and social conventions overwhelming human beings, and leading to frustration and permanent malaise they suffer from.

Key words: the Spanish New Theatre, the theatre in the Francoist period, the theatre as an anti‑Francoist opposition, the ceremonial theatre, dramatization of rites and ceremonies


Aszyk Urszula, 1988: Współczesny teatr hiszpański w walce o… teatr. Warszawa: PIW.

Aszyk Urszula, 1995: Entre la crisis y la vanguardia. Estudios sobre el teatro español del siglo XX. Varsovia: Cátedra de Estudios Ibéricos.

Bilbatúa Miguel, 1973: “En torno de la dramaturgia española actual”. En: Luis Riaza, Juan Antonio Hormigón, Francisco Nieva: Representación del Tenorio a cargo del carro de las meretrices ambulantes. Judith y Holofernes. Teatro Furioso. Madrid: Edicusa, Cuadernos para el diálogo, 5—23.

Castilla Alberto, 1982: “Introdución”. En: Luis riaza: El desván de los machos y el sótano de las hembras seguido de El palacio de los monos. Madrid: Cátedra, Letras Hispánicas.

Cornago Bernal Óscar, 1999: La vanguardia teatral en España (1965—1975). Del ritual al juego. Madrid: Visor libros.

Innes Christopher, 1992: El teatro sagrado. El ritual y la vanguardia. México: Fondo de Cultura Económica.

Mańkowska Joanna, 2012: El ritual y la ceremonia en la práctica dramática del Teatro del Absurdo en España. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej.

Oliva César, 1989: El teatro desde 1936. Madrid: Editorial Alhambra.

Pedraza Jiménez Felipe B., rodríguez cáceres Milagros, 1995: Manual de literatura española. XIV. Posguerra: dramaturgos y ensayistas. Pamplona: Cénlit Ediciones.

Pérez‑Stansfield M.P., 1983: Direcciones de Teatro Español de Posguerra. Madrid: José Porrúa Turanzas, S.A. EDICIONES.

Romero Esteo Miguel, 1978: Pizzicato irrisorio y gran pavana de lechuzos. Madrid: Cátedra, Letras Hispánicas.

Ruiz Ramón Francisco, 1984: Historia del teatro español. Siglo XX. Madrid: Cátedra.


MańkowskaJ. (1). Dramatización de ritos y ceremonias en las obras del Nuevo Teatro español: una corriente de oposición antifranquista en el teatro de las últimas décadas de la dictadura. Romanica Silesiana, 9(1). Pobrano z https://journals.us.edu.pl/index.php/RS/article/view/5930

Joanna Mańkowska  jmankowska@swps.edu.pl
Universidad de Ciencias Sociales y Humanidades (SWPS) de Varsovia 
Joanna Mańkowska es doctora en Letras. Tesis de doctorado sobre el ritual y la ceremonia en la práctica dramática del Teatro del Absurdo español y del francés, realizada bajo la dirección de la Profesora Urszula Aszyk‑Bangs y defendida en 2008, en el Departamento de la Neofilología de la Universidad de Varsovia. Profesora ecargada de cursos de literatura y de cultura de España en
la Universidad de Ciencias Sociales y Humanidades (SWPS) de Varsovia. Seminarios y trabajos de investigación sobre la figura de Don Juan y la del caballero andante, y su evolución en la literatura española.




Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).