Fearful and Female Narrations of Anxiety and the Boom of the Portuguese Fiction written by Women in the 1980s
Abstrakt
The article analyses the importance of the minor genre of horror tale in the development of the Portuguese fiction written by women during the 1980s. It permitted to find a literary expression of the silenced topics, such as the fear of pregnancy and childbirth, domestic violence, prostitution. The narrations of anxiety created by such writers as Luisa Costa Gomes, Maria Ondina Braga, Lídia Jorge, Teolinda Gersão, and Hélia Correia mark a period of transition in the Portuguese culture, questioning both female and male condition. Exploration of the gender perspective leads to the utmost triumph of women that finally achieve recognition in the fields of literature and cultural criticism. At the same time, it contributes to exorcise the spectres of the patriarchal culture that became obsolete after the end of Salazarism and the Portuguese colonial empire.
Key words: Portuguese women writers, tale of horror, anxiety, intimacy
Bibliografia
Bachelard Gaston, 1948: La Terre et les Rêveries du Repos. Essai sur les images de l’intimité. Paris, Librairie José Corti.
Braga Maria Ondina, 1980: Estação morta. Lisboa, Edições Vega.
Correia Hélia, 1985: Villa Celeste. Novela ingénua. Lisboa, Ulmeiro.
Faria Duarte, 1977: Metamorfoses do Fantástico na Obra de José Régio. Paris, Centro Cultural Português.
Friedman Susan Stanford, 1987: “Creativity and the Childbirth Metaphor: Gender Difference in Literary Discourse.” Feminist Studies, Vol. 13, nr 1, 49–82.
Gersão Teolinda, 1981: O Silêncio. Amadora, Livraria Bertrand.
Gomes Luisa Costa, 1982: „Frankenstein revisitado.” In: 13 Contos de Sobressalto. Lisboa, Bertrand, 95–103.
Jorge Lídia, 1998: “O Marido”. In: Marido e Outros Contos. Lisboa, Publicações Dom Quixote, 9–24.
Jorge Lídia, 1992: A Última Dona. Lisboa, Publicações Dom Quixote.
Lourenço Eduardo, 1977: “Régio no espelho da sua subjetividade fantástica.” In: Duarte Faria, Metamorfoses do Fantástico na Obra de José Régio. Paris, Centro Cultural Português.
Mourão Luís, 2013: “Luisa Costa Gomes ou o pós-modernismo em regime não heroico”. Convergência Lusíada, 30, 61–71.
Sadlier Darlene J., 1989: The Question of How: Women Writers and New Portuguese Literature. New York, Greenwood Press.
University of Warsaw
Ewa Łukaszyk, dr hab. prof. UW, comparativist and cultural theorist, specialized in Portuguese and Lusophone literature and culture; professor at the Faculty “Artes Liberales”, University of Warsaw. Author of several monographs: Współczesna proza portugalska (1939–1999). Tematy, problemy, obsesje (Kraków 2000), Terytorium a świat. Wyobrażeniowe konfiguracje przestrzeni w literaturze portugalskiej od schyłku średniowiecza do współczesności (Kraków 2003), Pokusa pustyni. Nomadyzm jako wyjście z kryzysu współczesności w pisarstwie José Saramago (Kraków 2005), Imperium i nostalgia. „Styl późny” w kulturze portugalskiej (Warszawa 2016).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
