Filiation symbolique : le refus de la puissance paternelle dans <i>Œdipe roi</i> de Pier Paolo Pasolini
Abstrakt
The parent–child relationship is omnipresent in the works of Pier Paolo Pasolini. In Oedipus Rex, the filmmaker uses both the original myth and Sophocles’ tragedy to underline the fact that the father–son relationship is rooted in the Ancient World. Moreover, as will be depicted later on, Pasolini uses the work to evoke his personal experiences and artistic style. In this sense, the film is founded on psychoanalytic theories. Oedipus embodies the heart of Freudian thought: metahistorical hatred against the father, patricide and incest on the one hand, nostalgia and longing for the mother’s womb on the other. At the epicenter of this reflection lies the Oedipal theme of father–son relationship coupled with his digressions.Bibliografia
Bachofen, Johann Jacob, 1967 : Myth, Religion and Mother Right. Princeton : Princeton University Press.
Bernard de Courville, Florence, 2012 : Le double cinématographique : Mimèsis et cinéma. Paris : L’Harmattan.
Betti, Laura, Gulinucci, Michele (éds.), 1991 : Pier Paolo Pasolini : Le regole di un’illusione. Il cinema, il film. Rome : Associazione « Fondo Pier Paolo Pasolini ».
Boyer, Alain‑Michel, 1987 : Pier Paolo Pasolini. Qui êtes‑vous ? Paris : La Manufacture.
Chevalier, Jean, Gheerbrant, Alain (éds.), 1982 : Dictionnaire des symboles : mythes, rêves, coutumes, gestes, formes, figures, couleurs, nombres. Paris : Robert Laffont / Jupiter.
Delcourt, Marie, 1944 : OEdipe ou la légende du conquérant. Liège : Bibliothèque de la Faculté de Philosophie et Lettres.
Freud, Sigmund, 2010 : L’interprétation du rêve. Trad. Janine Altounian, Pierre Cotet, René Laine. Paris : P.U.F.
Fromm , Erich, 1971 : La crise de la psychanalyse : essais sur Freud, Marx et la psychologie sociale. Trad. Jean‑René Ladmiral. Paris : Anthropos.
Giovannangeli, Dominique, 2002 : Métamorphoses d’OEdipe, un conflit d’interprétations. Bruxelles : De Boeck.
Joubert‑Laurencin, Hervé, 1995 : Hervé Pasolini, portrait du poète en cinéaste. Paris : Cahiers du cinéma.
Jung, Carl Gustav, 1970: Collected Works of C.G. Jung: Development of Personality. Vol. 17. Trad. Gerhard Adler & R.F.C. Hull. Princeton: Princeton University Press.
Lacan, Jacques, 1986 : L’éthique de la psychanalyse 1959–1960. Paris : Éd. du Seuil.
Laplanche, Jean et Pontalis, Jean‑Bertrand, 1967 : Vocabulaire de la psychanalyse. Paris : Presses Universitaires de France.
Narboni, Jean, 1967 : « Rencontre avec Pier Paolo Pasolini ». Cahiers du cinéma, n° 192, 24–47.
Pasolini, Pier Paolo, 1969 : « Scénario d’OEdipe roi ». L’Avant‑scène cinéma, n° 97.
Pasolini, Pier Paolo, 1976 : « La langue écrite de la réalité ». In : Idem : L’Expérience hérétique. Trad. Anna Rocchi‑Pullberg. Paris : Payot, 167–196.
Pasolini, Pier Paolo, 1991 : Saggi sulla politica e sulla società. Milan : Mondadori Editore.
Pasolini, Pier Paolo, 1995 : Affabulazione. In : Idem : Théâtre. Trad. Danièle Sallenave, Michèle Fabien, Titina Maselli, Alberte Spinette. Arles : Actes Sud‑Babel, 119–208.
Pasolini, Pier Paolo, 2007a : Entretiens avec Jean Duflot. Paris : Payot.
Pasolini, Pier Paolo, 2007b : Médée. Trad. Christophe Mileschi. Paris : Arléa.
Ryan‑Scheutz, Colleen, 2007 : Sex, the Self, and the Sacred: Women in the Cinema of Pier Paolo Pasolini. Toronto : University of Toronto Press.
Vernant, Jean‑Pierre et Vidal‑Naquet, Pierre, 1986 : Mythe et tragédie en Grèce ancienne. Paris : Éd. de la Découverte.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
