Jacques Derrida : intraduisible ou mal traduit ?
Abstrakt
In this article I endeavour to tackle the myth of Derrida’s untranslatability. First, I present the theoretical basis for my research – Henri Meschonnic’s poetics of translation. Then, I try to determine the factors which make translating Derrida’s texts difficult: the polysemy of his most important terms and the “terminological fields,” that is all the terms related to each other. Two examples of these fields support my argument. Finally, I analyse some Polish translations of Derrida’s text and show linguistic difficulties in Polish translations of La différance and other texts, where not only the Derridean style, but also grammar, vocabulary, and expertise in philosophy leave a lot to be desired.Bibliografia
Berman, Antoine, 1985 : « La traduction comme épreuve de l’étranger ». Texte, nº 4.
Brownlie, Siobhan, 2002 : « La traduction de la terminologie philosophique ». Meta : journal des traducteurs / Meta: Translators’ Journal, T. 46, nº 3.
Derrida, Jacques, 1967 : L’écriture et la différence. Paris : Seuil.
Derrida, Jacques, 1972a : Marges – de la philosophie. Paris : Les Éditions de Minuit.
Derrida, Jacques, 1972b : La dissémination. Paris : Éditions du Seuil.
Derrida, Jacques, 1978a : La vérité en peinture. Paris : Flammarion.
Derrida, Jacques, 1978b: «Różnia». Tłum. Joanna Skoczylas. Drogi współczesnej filozofii. Wybór i oprac. Marek J. Siemek. Warszawa: Czytelnik.
Derrida, Jacques, 1988a: «Ojciec logosu». Tłum. Bogdan Banasiak. Colloquia communia, 1–3.
Derrida, Jacques, 1988b: Sygnowane Ponge. Tłum. Stanisław Cichowicz. Literatura na Świecie, nr 8–9.
Derrida, Jacques, 1992: Pismo filozofii. Tłum. Krzysztof Matuszewski, Bogdan Banasiak, Paweł Pieniążek. Kraków: Inter esse.
Derrida, Jacques, 1994 : Politiques de l’amitié. Paris : Galilée.
Derrida, Jacques, 1996 : Le monolinguisme de l’autre. Paris : Galilée.
Derrida, Jacques, 2002: Marginesy filozofii. Tłum. Adam Dziadek, Janusz Margańsk i, Paweł Pieniążek. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Derrida, Jacques, 2003: Prawda w malarstwie. Tłum. Małgorzata Kwietniewska. Gdańsk: słowo / obraz / terytoria.
Derrida, Jacques, 2004: Pismo i różnica. Tłum. Krzysztof Kłosińsk i. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Derrida, Jacques, 2005 : Qu’est‑ce qu’une traduction « relevante » ? Paris : Herne.
Derrida, Jacques, 2010: «Oligarchie: wymienianie, wyliczanie, obliczanie». Tłum. Adam Dziadek. Poznańskie Studia Polonistyczne, 17.
Derrida, Jacques, 2012: «Różnicość». Tłum. Bogdan Banasiak. http://bb.ph‑f.org/przeklady/derrida_roznicosc.pdf. Date de consultation : le 28 février 2012.
Duszak, Anna, 1998: Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa. Warszawa: PWN.
Ladmiral, Jean‑René, 1981 : « Éléments de traduction philosophique ». Langue française, T. 51.
Ladmiral, Jean‑René, 2004 : « Dichotomies traductologiques ». La linguistique, T. 40, nº 1.
Meschonnic, Henri, 1973 : Pour la poétique II. Épistémologie de l’écriture, Poétique de la traduction. Paris : Gallimard.
Meschonnic, Henri, 1999 : « Poétique d’un texte de philosophe et de ses traductions : Humboldt, Sur la tâche de l’écrivain de l’histoire ». In: Idem : Poétique du traduire. Paris : Éditions Verdier.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
