https://doi.org/10.31261/SPiP.2015.11.06
Rozwój badań nad historią komunikacji społecznej pokazał nowe postrzeganie średniowiecznej korespondencji jako pisemnego medium komunikacji międzyludzkiej. W związku z tym wzrosło zainteresowanie listami osobistymi, które wcześniej pozostawały w cieniu źródeł oficjalnych. Jedynym w Polsce opracowaniem w pełni poświęconym korespondencji osobistej pozostaje artykuł Jacka Wiesiołowskiego z 1988 roku. Liczne badania nad piśmiennością w średniowieczu oraz pojawienie się nowych edycji źródłowych pozwalają jednak na sformułowanie kolejnych tez na temat społecznego i tematycznego zakresu korespondencji w ówczesnej Polsce. Wnioski oparto głównie na analizie listów osobistych z czterech grup źródeł: Korespondencji prywatnej Mikołaja Serafina, krakowskiego zarządcy żup solnych, z lat 1437-1459, dokumentów polskich z archiwum dawnego Królestwa Węgier (t. 1-5), Modus epistolandi Jana Ursyna z Krakowa oraz tzw. retoryki krakowskiej. Zasięg społeczny korespondencji poszerzał się wraz z recepcją piśmienności pragmatycznej (koniec XIV wieku - przedstawiciele magnaterii i patrycjatu miejskiego, XV wiek - także średnie warstwy mieszczaństwa i szlachty). Najbardziej intensywny ilościowy wzrost korespondencji nastąpił w drugiej połowie XV wieku. Tematyka odzwierciedla różnorodność zagadnień ważnych dla ówczesnych ludzi (dwie sfery: sprawy osobiste i służbowe). Można też zaobserwować pewną tendencję rozwojową: korespondencja, która początkowo miała charakter oficjalny i związana była z duchowieństwem i elitami władzy, stopniowo rozszerzała się w kierunku bardziej osobistym. Najpierw była używana jako narzędzie do kontaktów biznesowych, zawodowych i oficjalnych, a następnie zauważono, że może być również używana do komunikacji osobistej: w sprawach rodzinnych, przyjacielskich i miłosnych.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
Tom 7 (2015)
Opublikowane: 2015-12-31
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
English
Język Polski