Między Kijowem a Gnieznem. Wybrane aspekty topografii i funkcji arabskiego srebra na ziemiach słowiańskich w X i na początku XI wieku

Dariusz Adamczyk

doi:10.31261/SPiP.2009.05.03

Published: 2009-12-31

Vol. 1 (2009)

Between Kiev and Gniezno. Selected aspects of topography and function of the Arab silver in the Slavic territories in the 10th and at the beginning of the 11th century

Dariusz Adamczyk

Section: Artykuły

https://doi.org/10.31261/SPiP.2009.05.03

Abstract

The article presents selected aspects of topography and function of the Arab silver, the consequences of the inclusion of Slavic territories to the Arab trade network. Deposits with the Arab silver, both in the middle Dniepr and Wielkopolska, were a consequence of the process of shaping early countries, the elites of which paid their own teams, among others, in ores. The rulers obtained silver by means of trade and robbery, as well as imposing tributes on the neighbouring tribes or taxing trade caravans. An important, or in the case of Ruś, a key role in the very processes was ascribed to Scandinavians. Deposits found in the basin of upper Boh and Dniestr should be explained in a different way. Their topography points to the transit function alongside the routes combining Kaganat Chazarski and Ruś Kijowska with Hungary and, by means of grody czerwieńskie with Cracow and Prague. The main carriers of dirham trade were here the Jewish and Muslim traders.

Keywords:

early Medieval trade , Arab dirhams , Khazar Khaganate

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Adamczyk, D. (2009). Between Kiev and Gniezno. Selected aspects of topography and function of the Arab silver in the Slavic territories in the 10th and at the beginning of the 11th century. Średniowiecze Polskie I Powszechne, 1, 66–79. https://doi.org/10.31261/SPiP.2009.05.03

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.

1. License

The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.

2. Author’s Warranties

The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.

If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".

ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).

3. User Rights

Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.

4. Co-Authorship

If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.

I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.

References

Adamczyk D.: Friesen, Wikinger, Araber. Die Ostseewelt zwischen Dorestad und Samarkand, ca. 700-1100. In: Ostsee 700-2000. Gesellschaft-Wirtschaft-Kultur. Hrsg. H.-H. Nolte, A. Komlosy, I. Sooman. Wien 2008.
Google Scholar

Adamczyk D.: Od dirhemów do fenigów. Reorientacja bałtyckiego systemu handlowego na przełomie X i XI w. W: Średniowiecze polskie i powszechne. Red. I. Panic, J. Sperka. T. 4. Katowice 2007.
Google Scholar

Adamczyk D.: Orientalno-bałtycki system handlowy a proces kształtowania się Europy Wschodniej w IX i X wieku. W: Średniowiecze polskie i powszechne. Red. I. Panic, J. Sperka. T. 2. Katowice 2002.
Google Scholar

Adamczyk D.: Silberströme und die Einbeziehung Osteuropas in das islamische Handelssystem. In: Die Welt querdenken. Festschrift für Hans-Heinrich Nolte zum 65. Geburtstag. Hrsg. C.-H. Hauptmeyer, D. Adamczyk, B. Eschment, U. Obal. Frankfurt am Main 2003.
Google Scholar

Adamczyk D.: Silver, markets and states: The impact of islamic trade on Eastern Europe in the ninth through eleventh centuries. In: „World History Bulletin” 2006, Vol. 22, no. 2.
Google Scholar

Artamonov M. I.: Istorija chazar. Leningrad 1962.
Google Scholar

Balint Cs.: Einige Fragen des Dirhem-Verkehrs in Europa. „Acta Archeologica” 1981, Vol. 33.
Google Scholar

Brather S.: Frühmittelalterliche Dirham-Schatzfunde in Europa. Probleme ihrer wirtschaftsgeschichtlichen Interpretation aus archäologischer Perspektive. „Zeitschrift für Archäologie des Mittelalters” 1995/1996, T. 23/24.
Google Scholar

Callmer J.: The Archaeology of Kiev to the end of the earliest urban phase. „Harvard Ukrainian Studies” 1987, Vol. 11.
Google Scholar

Czapkiewicz A., Lewicki T., Nosek S., Opozda-Czapkiewicz M.: Skarb dirhemów arabskich z Czechowa. Warszawa-Wrocław 1957.
Google Scholar

Die Chronik des Bischofs Thietmar von Merseburg. Hrsg. R. Holtzmann. München 1980.
Google Scholar

Duczko W.: Obecność skandynawska na Pomorzu i słowiańska w Skandynawii we wczesnym średniowieczu. W: „Salsa Cholbergiensis”. Kołobrzeg w średniowieczu. Red. L. Leciejewicz, M. Rębkowski. Kołobrzeg 2000.
Google Scholar

Duczko W.: Viking Rus: studies on the presence of Scandinavians in Eastern Europe. Leiden 2004.
Google Scholar

Dulinicz M.: Mazowsze w X wieku. W: Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy. Red. H. Samsonowicz. Kraków 2000.
Google Scholar

Feldbauer P.: Die islamische Welt 600-1250. Ein Frühfall von Unterentwicklung? Wien 1995.
Google Scholar

Franklin S., Shepard J.: The emergence of Rus 750-1200. London-New York 1996.
Google Scholar

Göckenjan H.: Hilfsvölker und Grenzwächter im mittelalterlichen Ungarn (Quellen und Studien zur Geschichte des östlichen Europa). Wiesbaden 1972.
Google Scholar

Golb N., Pritsak O.: Khazarian hebrew documents of the tenth century. Ithaca-New York 1982.
Google Scholar

Gumiłow L.: Od Rusi do Rosji. Warszawa 1996.
Google Scholar

Gumowski M.: Moneta arabska w Polsce IX i X wieku. „Zapiski Historyczne” 1958/1959, T. 24, z. 1.
Google Scholar

Gupieniec A., T. i R. Kiersnowscy: Wczesnośredniowieczne skarby srebrne z Polski Środkowej, Mazowsza i Podlasia. Wrocław 1965.
Google Scholar

Haisig M., Kiersnowski R., Reyman J.: Wczesnośredniowieczne skarby srebrne z Małopolski, Śląska, Warmii i Mazur. Wrocław 1966.
Google Scholar

Haussig H.-W.: Die Praxis des Warenaustausches im Warägerhandel mit den chasarischen Märkten Sarkel und Itil. In: Untersuchungen zu Handel und Verkehr der vor-und frühgeschichtlichen Zeit in Mittel- und Nordeuropa, t. IV. Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften in Göttingen. Phil.-Hist. Kl. 3, Nr. 156, 1987. Göttingen 1985.
Google Scholar

Hoven B. E.: Ninth century dirham hoards from Sweden. „Journal of Baltic Studies” 1982, T. 13.
Google Scholar

Island sagas. Historische Fahrten und Abenteuer. Übertr. von W. Baetke, F. Niedner. München 1995.
Google Scholar

Jakubowskij A. Ju.: Ibn-Miskavejch o pochode rusov v Berdaa v 332g.-943/4 g. „Vizantijskij vremennik” 1926, T. 24.
Google Scholar

Jakubowskij A. Ju.: O russko-chazarskich i russko-kavkazskich otnosenijach v IX-X vv. „Izvestia AN SSSR. Serija istorii i filozofii” 1946, T. 3.
Google Scholar

Kara M.: Siły zbrojne Mieszka. Z badań nad składem etnicznym, organizacją i dyslokacją drużyny pierwszych Piastów. „Kronika Wielkopolski” 1992, T. 62, nr 3.
Google Scholar

Kiersnowscy T. i R.: Wczesnośredniowieczne skarby srebrne z Pomorza. Warszawa-Wrocław 1969.
Google Scholar

Konstantine Porfirogenitus: De administrando Imperio. Eds. Gy. Moravcsik, R. J. H. Jenkins. Washington 1967.
Google Scholar

Koperski A., Parczewski M.: Wczesnośredniowieczny grób Węgra-koczownika z Przemyśla. „Acta Archaeologica Carpathica” 1978, T. 18.
Google Scholar

Kotlar N. F.: Obrót arabskich dirhemów na terytorium Ukrainy. „Wiadomości numizmatyczne” 1970, R. 14, z. 1.
Google Scholar

Kurnatowska Z.: Wielkopolska w X wieku i formowanie się państwa polskiego. W: Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy. Red. H. Samsonowicz. Kraków 2000
Google Scholar

Labuda G.: Mieszko I. Wrocław-Warszawa-Kraków 2002.
Google Scholar

Lewicki T.: Źródła arabskie do dziejów Słowiańszczyzny. T. 1. Wrocław 1956.
Google Scholar

Lewicki T.: Źródła arabskie do dziejów Słowiańszczyzny. T. 2. Cz. 1 i 2. Wrocław 1969.
Google Scholar

Lewicki T.: Źródła arabskie do dziejów Słowiańszczyzny. T. 3. Wrocław 1985.
Google Scholar

Lewicki T.: Źródła arabskie do dziejów Słowiańszczyzny. T. 4. Wrocław 1988.
Google Scholar

Ławrentiewski latopis. W: Połnoje sobranie russkich letopisej. Red. W. Adrijanowa-Pierietc, D. Lichaczow, B. Romanow. Moskwa-Leningrad 1950.
Google Scholar

Ławrentiewski latopis. W: Połnoje sobranie russkich letopisej. T. 1. Moskwa 1926-1928 (wyd. 2.), reprint 1962.
Google Scholar

Łosiński W.: Chronologia napływu najstarszej monety arabskiej na terytorium Europy. „Slavia Antiqua” 1988, T. 31.
Google Scholar

Łosiński W.: Miejsce Pomorza i Wielkopolski w kształtowaniu się gospodarki towarowo-pieniężnej w Polsce wczesnofeudalnej. W: „Slavia Antiqua” 1996, T. 37.
Google Scholar

Moździoch S.: Śląsk między Gnieznem a Pragą. W: Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy. Red. H. Samsonowicz. Kraków 2000.
Google Scholar

Mühle E.: Die städtischen Handelszentren der nordwestlichen Rus. Anfänge und frühe Entwicklung altrussischer Städte bis gegen Ende des 12. Jhs. Stuttgart 1991.
Google Scholar

Mühle E.: Gnezdovo-das alte Smolensk? Zur Deutung eines Siedlungskomplexes des ausgehenden 9. bis beginnenden 11. Jhs. In: Oldenburg-Wolin-Staraja Ladoga-Novgorod-Kiev. Handel und Handelsverbindungen im südlichen und östlichen Ostseeraum während des frühen Mittelalters. Bericht der Römisch-Germanischen Kommission 69. Mainz 1988.
Google Scholar

Müller-Wille M.: Zwei Grabfunde des 10 Jhs. in europäischer Perspektive: Rösta (Grab IV) im nördlichen Schweden und Gnezdowo (Grab Dn-4) im westlichen Russland. In: Zwischen Christianisierung und Europäisierung. Beiträge zur Geschichte Osteuropas in Mittelalter und Früher Neuzeit. Festschrift für Peter Nitsche zum 65. Geburtstag. Hrsg. E. Hübner, E. Klug, J. Kusber. Stuttgart 1998.
Google Scholar

Noonan T. S.: Ninth century dirham hoards from North-western Russia and Southeastern Baltic. „Journal of Baltic Studies” 1982.
Google Scholar

Noonan T. S.: The first major silver crisis in Russia and the Baltic, c. 875-c. 900. „Hikuin” 1985, T. 11.
Google Scholar

Noonan T. S.: The monetary history of Kiev in the Pre-Mongol period. „Harvard Ukrainian Studies” 1987, Vol. 11.
Google Scholar

Noonan T. S.: The monetary history of Kiev in the Pre-Mongol period. „Harvard Ukrainian Studies” 1987, Vol. 28.
Google Scholar

Noonan T. S.: The monetary history of Kiev in the Pre-Mongol period. „Harvard Ukrainian Studies” 1987, Vol. 31.
Google Scholar

Noonan T. S.: Ninth-century dirham hoards from European Russia: A preliminary analysis. In: Viking-Age Coinage in the Northern Lands. Eds. M. A. S. Blackburn, D. M. Metcalf. BAR International Series 122. Oxford 1981.
Google Scholar

Noonan T. S.: Why the Vikings first came to Russia. „Jahrbücher für Osteuropäische Geschichte” 1986, T. 34.
Google Scholar

Panic I.: Początki Węgier. Polityczne aspekty formowania się państwa i społeczeństwa węgierskiego w końcu IX i w pierwszej połowie X wieku. Cieszyn 1995.
Google Scholar

Paszkiewicz H.: Początki Rusi. Kraków 1996.
Google Scholar

Pletnjowa S. A.: Die Chasaren. Wien 1979.
Google Scholar

Powieść minionych lat. Przekł. i kom. F. Sielicki. Wrocław 1968.
Google Scholar

Przegląd skarbów z Wielkopolski. W: J. Ślaski, S. Tabaczyński: Wczesnośredniowieczne skarby srebrne Wielkopolski. Warszawa-Wrocław 1959.
Google Scholar

Relacja Ibrahima ibn Jakuba z podróży do krajów słowiańskich w przekazie Al-Bekriego. W: „Monumenta Poloniae Historica. Nova Series” 1. Wyd. T. Kowalski. Kraków 1946 (przekład polski).
Google Scholar

Rybakow B.: Pierwsze wieki historii Rusi. Warszawa 1983.
Google Scholar

Schlesisches Urkundenbuch. Hrsg. H. Appelt, W. Irrgang. T. 1. Nr. 1. Köln-München 1963.
Google Scholar

Stanisławski B. M.: Obecność skandynawska w Wolinie a kwestia Jomsborga. „Wędrowiec Zachodniopomorski” 2005, nr 15: Świat Słowian i wikingów.
Google Scholar

Vol. 1 (2009)
Published: 2009-12-31

ISSN: 2080-492X

eISSN: 2353-9720

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Licence CC

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

Submit

Between Kiev and Gniezno. Selected aspects of topography and function of the Arab silver in the Slavic territories in the 10th and at the beginning of the 11th century

Abstract

Keywords:

Dariusz Adamczyk

Information