https://doi.org/10.31261/SPiP.2007.04.06
Nie jest przypadkiem, że dokument i urząd pojawiły się na ziemiach polskich w XIII wieku. Istnieje ścisły związek między zmianami w mentalności i kulturze prawno-publicznej ówczesnego społeczeństwa a rozwojem dokumentów oraz ustanowieniem podstaw organizacyjnych i funkcjonalnych urzędów je wydających. Księstwo Opolskie jest uważane za wzorcowe pod tym względem. Z XIII wieku zachowały się jedynie końcowe produkty urzędów – dokumenty, ale bez wątpienia lokalizacja miast i wsi, podział majątków, szacowanie dochodów, ustalanie stopnia realizacji różnych zobowiązań musiały wiązać się z tworzeniem innych rodzajów dokumentacji aktowej. Urząd księcia opolskiego powstał dopiero w 1246 r. i nie był jedynie częścią dworu rządzącego księcia, gdzie sporadycznie dokumenty sporządzali piśmienni urzędnicy. Stanowił on odrębny urząd o niezbyt wysokim stopniu organizacji, w którym określone osoby (notariusze) zawodowo zajmowały się pracą urzędową. Nie wiemy zbyt wiele o działalności tego urzędu, ponieważ brakuje nam szerszego wglądu w źródła. Rosnące znaczenie dokumentów w życiu społeczno-gospodarczym oraz reorganizacja polityczna miast spowodowały powstanie urzędów prywatnych i miejskich. Najwcześniejsze ślady ich działalności sięgają lat 1250-1264 (urząd Mroczka z Pogorzel) oraz około 1273 roku (urząd w Bytomiu). Podobnie jak w przypadku urzędu książęcego, nasza wiedza na ich temat jest ograniczona skromnymi źródłami. Jednak sam fakt ich istnienia i działalności prowadzonej przez urząd stanowi ważne świadectwo wejścia dokumentu w legalne i publiczne funkcjonowanie społeczności Górnego Śląska.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
2007
Opublikowane: 2020-06-18
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
English
Język Polski