Wzmocnienie bezpieczeństwa ekologicznego Polski na przykładzie działań ograniczających zjawisko smogu

Michał Czuba
https://orcid.org/0000-0001-6018-3484

Abstrakt

Człowiek i jego egzystencja jest uzależniona od systemu przyrodniczego. Zachowanie równowagi w tym systemie wymaga właściwego zarządzania zasobami naturalnymi oraz podejmowania działań zmierzających do ograniczenia i zapobiegania negatywnym skutkom działalności gospodarczej, a także racjonalnego wykorzystania dostępnych w określonym czasie zasobów przyrodniczych. Skutki intensywnego rozwoju gospodarki przy niekontrolowanym korzystaniu z zasobów naturalnych odczuły kraje wysoko rozwinięte już w pierwszej, a znacznie mocniej w drugiej połowie XX wieku. Jednym z nich jest zanieczyszczenie powietrza przyczyniające się do powstawania smogu. Problem ten jest na tyle istotny
w warunkach polskich, że podejmowane są przez rząd i jego organy działania służące ograniczeniu skutków i zasięgu tego zjawiska. Działania te służą zwiększeniu bezpieczeństwa ekologicznego. 

W ciągu ostatnich kilkunastu lat nastąpiła znaczna ewolucja polityki ekologicznej prowadzonej w Polsce, powstały nowe regulacje w zakresie prawa ochrony środowiska. Powyższy artykuł analizuje kwestie polityki ekologicznej Polski do roku 2030 i realizowany w jej ramach program ‘’Czyste powietrze ‘’.Próbuje on także wskazać pozytywne skutki społeczne wynikające z jego realizacji.


Słowa kluczowe

polityka ekologiczna; bezpieczeństwo ekologiczne; smog; program rządowy

Bucagu C. , Vanlauwe B., Van Wijk, M.T. , Giller K.E.(2014).Resource use and food self-sufficiency at farm scale within two agroecological zones of Rwanda, Food Security, 6(5).2014, s. 609—628.

EEA( 2016). Air quality in Europe — 2016 report. Report No 28/2016, European Environment Agency,

Kopenhaga, Dania. z: www.eea.europa.eu/publications/air-quality-in-europe-2016

Encyklopedia PWN, Definicja pojęcia: smog. Pobrano z: www.encyklopedia.pwn.pl (data dostępu: 30.06.2019)

Garnczewska A.(red.).(2017).Współczesne problemy ekologiczne świata. Toruń: Kolegium Jagiellońskie - Toruńska Szkoła Wyższa Geneza bezpieczeństwa ekologicznego. z: www.kpswjg.pl (20.12.2013)

GIOŚ(2014). Stan Środowiska w Polsce. Raport 2014, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa. www.gios.gov.pl/images/dokumenty/pms/raporty/GIOS_raport_2014.pdf. (23.06.2019)

Górska-Rożej K.(2013). Bezpieczeństwo ekologiczne w ogólnym systemie bezpieczeństwa państwa, Obronność — Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej nr 4(8), Warszawa, s. 89.

Heywood A.(2007). Ideologie polityczne. Wprowadzenie. Warszawa: PWN.

Kołodziński E.(2008). Wprowadzenie do zarządzania bezpieczeństwem, Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.

Kuchcik M., Milewski P.(2018). Zanieczyszczenie powietrza w Polsce — stan, przyczyny i skutki, Studia KPZK, tom 182, cz 2, s. 341—364.

Kukułka J.(1995), Ekologiczna koncepcja ładu międzynarodowego w: Stosunki międzynarodowe i polityka. Wyzwania końca stulecia. Księga jubileuszowa na 65-lecie Profesora Bogusława Mrożka, Warszawa.

O programie Czyste powietrze. www.nfosigw.gov.pl/czyste-powietrze/o-programieczyste-powietrze-/ (27.06.2019).

Papuziński A.(2006). Świadomość ekologiczna w świetle teorii i praktyki (Zarys politologicznego modelu świadomości ekologicznej). Problemy Ekorozwoju, 2006, vol1, No. 1, s. 38.

Polityka ekologiczna państwa 2030-projekt, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2019. Pobrano z: www.bip.mos.gov.pl/fileadmin/user_upload/bip/prawo/projekty/PROJEKT_POLITYKI_EKOLOGICZNEJ_PANSTWA_2030/Projekt_Polityki_ekologicznej_panstwa_2030.pdf (25.06.2019).

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 września 2012 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U. 2012, poz. 1032)

Skiter N., Rogachev A., Mazaeva T., Modeling Ecological Security of a State , Mediterranean Journal of Social Sciences, Vol 6 No 3, June 2015, s. 185—192.

Strona internetowa projektu Środowisko Życiem: Stop Smog. www.srodowiskozyciem.pl/ korzysci/ (27.06.2019).

Śladkowski S., (2004). Bezpieczeństwo ekologiczne Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa: AON.

Taylor G., Viability: A priority criterion for the mitigation of climate change and other complex socio-ecological issues, Journal of Futures Studies, 19(1)/2014, s. 77—96.

Tollefson, J.,(2020). Climate vs coronavirus: Why massive stimulus plans could represent missed opportunities. Nature 2020. www.nature.com/articles/d41586-020-00941-5 (20.06.2020).

Walka o środowisko? Po pandemii możemy wrócić do złych nawyków(2020). www.zdrowie.wprost.pl/koronawirus/w-polsce/10312039/walka-o-srodowisko-po-pandemii-mozemy-wrocic-do-zlych-nawykow.html (19.06.2020).

Xie Y., Hotspots of ecological and environmental risk research in China based on co-word analysis, Journal of Information and Computational Science, 11(4)/2014, s. 1185—1192.

Yin S.J., Xu P., Chen M., Wu L.H., Consumer’s preference on value attributes of ecological food and affecting factor, China Population Resources and Environment, 24(4)2014, s. 71—76.

Zacher L.(1991). Bezpieczeństwo ekologiczne — wymiary polityczne, międzynarodowe i globalne, Lublin: UMCS.


Opublikowane : 2020-09-29


CzubaM. (2020). Wzmocnienie bezpieczeństwa ekologicznego Polski na przykładzie działań ograniczających zjawisko smogu. Studia Politicae Universitatis Silesiensis, 30, 59-71. https://doi.org/10.31261/spus.11381

Michał Czuba 
Uniwersytet Śląski w Katowicach  Polska
https://orcid.org/0000-0001-6018-3484




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).