Czy Hiszpania jest państwem federalnym?
Abstrakt
Abstract: Is Spain a federal state?
During the last few decades, a new state with a decentralized unitary structure was implemented and it destroyed so far functioning dichotomy between unitary states and complex states called very often as federal. Consequently, there is a huge controversy in the classification of the political system of countries like Spain or Italy. The article contains of a brief reference to the form of federal and unitary, which constitutes the background to the debate on the Spanish regime. Currently, 17 Spanish regions has a strong, stable political system and a political position, which does not mean the end of the decentralization process. The shape of the modern territorial structure of the Spanish State is based on several principles that are important from the point of view of the classification of the political system, the analysis included in the article. Spain based on the constitutional principle of unity, created a new form of the state, which in this case can be called a regional system of unitary decentralized. In conclusion it is not possible to call Spanish regime as federal.
Keywords: Spanish unitarism, federalism, territorial system
Bibliografia
Alvarez Conde E.: Curso de derecho constitucional. Vol. 2. Madrid 2005.
Bankowicz M., Tkaczyński J.W.: Federalizm versus unitaryzm. Toruń 2003.
Bokajło W.: Federalizm — rozwój idei i niektóre teorie. W: Federalizm. Teorie i koncepcje. Red. W. Bokajło. Wrocław 1998.
Czajowski J.: Dwuizbowa struktura parlamentu w państwie jednolitym. W: Parlamenty państw europejskich. Red. J. Czajowski, M. Grzybowski. Kraków 2005.
Domagała M., Iwanek J.: Regionalne i lokalne ustroje polityczne. W: „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” T. 10. Red. J. Iwanek, M. Stolarczyk, współpr. R. Glajcar. Katowice 2013.
Domagała M.: Z zagadnień decentralizacji w państwie współczesnym. W: Oblicza decentralizmu. Red. J. Iwanek. Katowice 1996.
Domagała M.: Rozwiązania autonomii terytorialnej w Wielkiej Brytanii. W: Autonomia terytorialna w perspektywie europejskiej. T. 2: W europejskiej praktyce ustrojowej. Red. J. Iwanek, R. Radek. Toruń 2014.
Erk J. : Austria: A Federation without Federalism? “Publius” 2004, Vol. 34 (1).
Głowacki A.: Belgia (od państwa unitarnego do federacji). Szczecin 1987.
Iwanek J.: Autonomia terytorialna w Hiszpanii. W: Autonomia terytorialna w perspektywie europejskiej. T. 1: W europejskiej praktyce ustrojowej. Red. J. Iwanek, R. Radek. Toruń 2014.
Iwanek J.: Pojęcie autonomii terytorialnej we współczesnej europejskiej przestrzeni demokratycznej. W: Autonomia terytorialna w perspektywie europejskiej. T. 1. Red. M. Domagała, J. Iwanek. Toruń 2014.
Iwanek J.: Postępowanie ustawodawcze w Hiszpanii. W: Postępowanie ustawodawcze. Red. E. Zwierzchowski. Warszawa 1993.
Iwanek J.: Prawnokonstytucyjne położenie regionów autonomicznych w Hiszpanii. W: Oblicza decentralizmu. Red. J. Iwanek. Katowice 1996.
Iwanek J.: Pojęcie autonomii terytorialnej we współczesnej europejskiej przestrzeni demokratycznej. W: Autonomia terytorialna w perspektywie europejskiej. Teoria — historia. Red. M. Domagała, J. Iwanek. T. 1. Toruń 2014.
Jaskiernia J.: Zasada równości w prawie wyborczym USA. Warszawa 1992.
Jaskiernia J.: Model prawno-ustrojowy a model behawiorystyczny a teorie rozwoju federalizmu w USA. „Zeszyty Naukowe UJ — Prace z Nauk Politycznych” 1979, nr 12.
Jaskiernia J.: Wprowadzenie do systemu państw federalnych. W: Problemy rozwoju federalizmu we współczesnym świecie. Red. J. Jaskiernia. Kielce 2009.
Kinsky F.: Federalizm. Model ogólnoeuropejski. Przeł. B., M. Harasimowiczowie. Kraków 1999.
Konstytucja Hiszpanii z 27 grudnia 1978 r. Tekst wraz z ostatnią zmianą z 27 sierpnia 1992 r. przeł. T. Mołdawa. Warszawa 1993.
Kuciński J.: Podstawy wiedzy o państwie. Warszawa 2003.
Leksykon politologii. Red. A. Antoszewski, R. Herbut. Wrocław 1995.
Lenaerts K.: Constitutionalism and The Many Faces of Federalism. „American Journal of Comparative Law” 1990, Vol. 38.
Linder W.: Demokracja szwajcarska. Rozwiązywanie konfliktów w społeczeństwie wielokulturowych. Przeł. Z Pucek. Rzeszów 1996.
Multinational Federation. Ed. M. Burgess, J. Pinder. London 2007.
Nathan R.P.: The ‛Devolution Revolution’ An Overview. “Bulletin” 1996.
Nowak K.: NRF. Zagadnienia polityczno-ustrojowe. Warszawa 1967.
Riker W.H.: Federalism. In: Handbook of Political Science. Eds. F.J. Greenstein, N. Polsby Nelson. Vol. 5. Reading, Mass. 1975.
Sroka A.: Hiszpańska droga do federalizmu. Wrocław 2008.
Suchecki W.: Teoria federalizmu. Warszawa 1968.
Whear: K.C.: Federal Government. Oxford 1963.
Wojtaszczyk K.A.: Państwo współczesne. W: Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych. Red. K.A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski. Warszawa 2002.
Wrońska I.: Kanadyjski system federalny. Determinanty i tendencje. Kielce 2011.
Zwierzchowski E.: Wprowadzenie do nauki prawa konstytucyjnego państw demokratycznych. Katowice 1992.
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa
doktor nauk humanistycznych, pracownik naukowo‑dydaktyczny w Zakładzie Systemów Politycznych Państw Wysoko Rozwiniętych Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego. Członek Senatu Uniwersytetu Śląskiego. Zainteresowania badawcze koncentrują się na przemianach współczesnych systemów politycznych, porównawczym prawie konstytucyjnym, zagadnieniach teorii demokracji, decentralizacji i teoriach federalizmu. Wybrane publikacje: Autonomia terytorialna w perspektywie europejskiej. Teoria — historia. T.1. Red. M. Domagała, J. Iwanek. Toruń 2014; Demokracja w dobie globalizacji. Red. M. Domagała, J. Iwanek. Katowice 2008; Rozwiązania autonomii terytorialnej w Wielkiej Brytanii. W: Autonomia terytorialna w perspektywie europejskiej. Red. J. Iwanek, R. Radek. Toruń 2014; Bias, czyli deformacje brytyjskiego systemu wyborczego. W: Wpływ deformacji wyborczych na systemy polityczne. Red. J. Iwanek. Toruń 2014; Europejskie oblicza federalizmu‑reforma ustrojowa Belgii. W: Proces integracji Polski z Unią Europejską. Red. P. Dobrowolski, M. Stolarczyk. Katowice 2001; Suwerenność państwa, a procesy integracji transnarodowej i decentralizacji. W: Demokracja, liberalizm społeczeństwo obywatelskie. Doktryna i myśl polityczna. Red. W. Kaute. Katowice 2004; Z zagadnień decentralizacji w państwie współczesnym. W: Oblicza decentralizmu. Red. J. Iwanek. Katowice 1996.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
