Abstrakt: Pamięć o początkach ustanowienia ładu politycznego a jego prawomocność
Artykuł stanowi próbę porównania trzech typów legitymizacji porządku politycznego jako rezultatu ich różnych historycznych początków, a mianowicie: monarchicznego, republikańskiego i demokratycznego. Główną tezą autora jest twierdzenie, że wszystkie typy legitymizacji mogą być przedmiotem krytyki. We wczesnych stadiach rozwoju ludzkich społeczności głowy rodzin i rodów wybrały bądź podporządkowały się władzy politycznej. Teoretycy umowy społecznej, tacy jak Locke czy Pufendorf, przyjmowali, że wszyscy ludzie rodzą się wolni, stąd wszelka prawowita władza oparta jest zgodzie lub umowie. Zwolennicy patriarchalnej teorii władzy politycznej odrzucali zarówno tę przesłankę, jak i jej konkluzję. Nie ma świadectw historycznych, które mówiłyby o takiej umowie między ludem a rządzącymi. Ale nawet jako model demokratycznej legitymizacji władzy umowa społeczna jest nieokreślona. Jednocześnie monarchiści i republikanie powinni pamiętać, że wiele sławnych rządów miało okrutne początki. Część z nich później uzyskało legitymizację dzięki sprawiedliwemu i stabilnemu panowaniu. Jaka jest zatem różnica pomiędzy obywatelami państw dobrobytu a poddanymi dobrze rządzonych monarchii konstytucyjnych i republik? Obecnie trudno jest wskazać powody do dumy z bycia wyborcą w masowej demokracji, ponieważ zwycięstwo w wyborach oznacza jedynie, że aktualna większość wybrała jedną grupę polityków, a nie inną. W jaki sposób będą oni zdolni chronić dobre i trwałe prawo, co jest uniwersalnym celem wszystkich cywilizowanych społeczeństw? Rzeczywisty zakres praw i wolności się zmniejsza wskutek nadmiernej regulacji prawnej. Może prawo do bycia dobrze rządzonym jest ważniejsze od powszechnego prawa wyborczego?
Słowa kluczowe: prawomocność, prawowitość, władza, ład, państwo.
Abstract: Memory of the beginnings of constituting of political order and its legitimacy
The present paper tries to compare three types of legitimacy of political order as a result of their different historical origins, namely: monarchical, republican and democratic. The author’s main thesis is that All types of legitimacy are not void of difficulties. In the early stages of development of human societies heads of families elected or submitted to political authority. Social contract theorists like Locke and Pufendorf presumed that all men are born free, thus every legitimate power has its basis in consent or contract. Patriarchal theory of political authority rejected both that premise and conclusion. There were no historical evidences of such a contract between the people and their rulers. Even as a model of legitimization of democratic government it doesn’t work because of its vagueness. On the other hand monarchists and republicans should remember that many famous regimes have had cruel and violent beginnings. Some of them afterwards acquired legitimacy by just and stable reigning. What is then the difference between citizens of a welfare state and subjects of well governed constitutional monarchies and republics? Nowadays it’s hardly to see any reasons to feel pride to be a voter in mass democracy because victory in election means only that actual majority elected one group of politicians instead of another one. How can they manage to protect good and durable law‑which is an universal aim of all civilized societies? The real scope of rights and liberties are diminished in consequence of government over‑legislation. Perhaps the right to be well governed is more important than universal suffrage?
Key words: legitimacy, authority, political order, state.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Tom 18 (2017)
Opublikowane: 2017-07-01
10.31261/spus
English
Język Polski