Reportaż Tiziano Terzaniego „Dobranoc, panie Lenin!" i epifanie miejsc

Gloria Politi
https://orcid.org/0000-0002-7020-5381

Abstrakt

Artykuł stanowi analizę książki Dobranoc, panie Lenin! jako wyraz gatunku reportażu w bardzo szczególnym znaczeniu, nadanym mu przez Tiziano Terzaniego. Zastosowana metodologia nawiązuje do teorii krytyki literackiej, hermeneutyki tekstu i narratologii. Interpretacja pokazuje również, w jaki sposób przedstawienie biegu wydarzeń, odsłania wewnątrztekstowe spojrzenie, które według Pawła Florenskiego przybiera niemal
figuratywny charakter, na równi z wrażeniami płynącymi z poezji. Słowa Terzaniego eksponują zatem cały swój sugestywny potencjał jako narracyjne przeniesienie tzw. renderowania przestrzeni w sztukach wizualnych. 


Słowa kluczowe

narracja; reportaż; sztuka; prawda; ludzkość; socjalizm

Augé Marc (2009): Nonluoghi. Introduzione a una antropologia della surmodernità. Trad. di D. Rolland, C. Milani. Elèuthera, Milano.

Bachtin Michail (1979): Estetica e romanzo. Trad. di C. Strada Janovic. Einaudi, Torino.

Barthes Roland (1969): L’analisi del racconto. Trad. di L. Del Grosso Destreri, P. Fabbri, A. Aprà. Bompiani, Milano.

Bechelloni Giovanni (1995): Giornalismo o postgiornalismo? Studi per pensare il modello italiano. Liguori, Napoli.

Bérard Ewa et al. (1990): Il mito dell’URSS: la cultura occidentale e l’Unione Sovietica. A cura di M. Flores e F. Gori. Franco Angeli, Milano.

Biagi Enzo (1974): Russia. Rizzoli, Milano.

Bradbury Ray (1964): Rumore di tuono. In: Idem: Le auree mele del sole. Trad. di R. Rambelli. Science Fiction Book Club 1 II serie (9). La Tribuna, Piacenza, pp. 171–192.

Brecht Bertolt (1975): Scritti teatrali. Trad. di E. Castellani, R. Fertolani, R. Mertens. Einaudi, Torino.

Buonanno Milly (1999): Faction. Soggetti mobili e generi ibridi nel giornalismo italiano degli anni novanta. Liguori, Napoli.

Calvino Italo (2017): Lezioni americane. Mondadori, Milano.

Ferretti Giancarlo, Guerriero Stefano (2010): Storia dell’informazione letteraria in Italia dalla terza pagina a internet. 1925–2009. Feltrinelli, Milano.

Florenskij Pavel (1995): Lo spazio e il tempo nell’arte. A cura di N. Misler. Adelphi, Milano.

Goffman Erving (1959): The Presentation of Self in Everyday Life. Anchor, New York.

Herzog Werner (2016): Una conversazione con il regista bavarese. La visione estatica di Werner Herzog. Online: https://www.doppiozero.com/la-visione-estatica-di-werner-herzog [accesso: 12.07.2022].

Lotman Jurij (1976): La struttura del testo poetico. Trad. di E. Klein, G. Schiaffino. Urgo Mursia Editore, Milano.

Penn Zak (2004): Incident at Loch Ness. UK.

Šklovskij Viktor (1974): Una teoria della prosa. Trad. di M. Olsufieva. Garzanti, Milano.

Terzani Tiziano (2005): Buonanotte, Signor Lenin. TEA, Milano.

Terzani Tiziano (2006): La fine è il mio inizio. A cura di F. Terzani. Longanesi, Milano.

Terzani Tiziano (2014): Un indovino mi disse. TEA, Milano.

Terzani Tiziano (2015): Un altro giro di giostra. Viaggio nel male e nel bene del nostro tempo. TEA, Milano.

Thubron Colin (2022): Tra Russia e Cina. Lungo il fiume Amur. Trad. di R. Monaco. Ponte alle Grazie, Milano.

Turco Angelo (2022): Topogenesi. Una lettura geografica di Butcher’s Crossing di J.E. Williams. “Geotema” 2022, nr 68, Anno XXVI, pp. 74–82.

Valli Bernardo (2011): Non mettete, vi prego, l’aureola a Terzani. “La Repubblica”

08.2011, pp. 44–45. Online: https://issuu.com/tizianoterzaniofficialpage/docs/2011_08_10_la_repubblica_-_valli__s [accesso: 02.09.2022].

Vernadskij Vladimir Ivanovič (1999): La biosfera e la noosfera. A cura di D. Fais. Trad. di D. Fais, Z. Leoutskaia. Sellerio, Palermo.

Zanchini Giorgio (2009): Il giornalismo culturale. Carocci, Roma.

Zumthor Paul (1995): La misura del mondo. La rappresentazione dello spazio nel Medio Evo. Trad. di S. Varuaro. Il Mulino, Bologna.


Opublikowane : 2023-04-26


PolitiG. (2023). Reportaż Tiziano Terzaniego „Dobranoc, panie Lenin!" i epifanie miejsc. Fabrica Litterarum Polono-Italica, (1(5), 1-16. https://doi.org/10.31261/FLPI.2023.05.03

Gloria Politi  gloria.politi@unisalento.it
Uniwersytet Salento  Włochy
https://orcid.org/0000-0002-7020-5381




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).