Radość z przekraczania ciemnej linii pisma

Tomasz Kamusella
https://orcid.org/0000-0003-3484-8352

Abstrakt

Standardowy obraz badań, jako praktyka, którą „rządzi” trud, metoda i zasada obiektywności – wydaje się sterylny, mechaniczny i pozbawiony efektu ludzkiej sprawczości. Jednak, aby badania mogły się odbyć, potrzeba naukowców, którzy pasjonują się przedmiotem swoich poszukiwań. „Prowadzenie badań” powinno sprawiać fizyczną przyjemność, która wypycha naukowca poza formalne granice określone w umowie z uczelnią lub instytucją oferującą granty. Rekompensata pieniężna ma charakter drugorzędny i rzadko wystarcza do zrównoważenia włożonego wysiłku i poświęconego czasu. Radość z odkrywania jest najwyższą zapłatą. Pierwszym krokiem wiodącym na pole badań, a następnie do innych, zróżnicowanych praktyk akademickich, jest nabycie umiejętności czytania (i często pisania). Początkowo pojawia się ona w systemie pisma używanego do zapisu pierwszego języka danej osoby. A potem nastaje czas na spotkania z następnymi pismami-szyframi. Ten wysiłek włożony w „opanowanie kodu” zawsze frustruje, ale ostatecznie przynosi radość z otwarcia drzwi do kolejnego ludzkiego świata.


Słowa kluczowe

radość; badania naukowe; wielopiśmienność; pismo

Andrukhovych Sofia (2020): Amadoka. Vydavnytstvo Staroho Leva, Lviv.

Bacharevič Alhierd (2017): Sabaki Eŭropy. Lohvinaŭ, Vilnius.

Bacharevič Alhierd (2022): Vieršy. Vydaviectva Viasna, Prague.

Bill Granting Spanish Citizenship to Sephardic Jews (2015): https://www.exteriores.gob.es/Consulados/losangeles/es/Comunicacion/Noticias/Documents/BillGrantingSpanishCitizenship%20(2).pdf. [Accessed: 27.09.2022].

Błogosławieństwa i krótkie modlitwy (2007): edited by Boaz Pash, transcribed and translated by Ewa Gordon. Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs, Cracow.

Bormann Martin (1941): Rundschreiben. 3 Jan. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Schrifterlass_Antiqua1941.gif. [Accessed: 25.09.2022].

Grzegorczyk Piotr (1924): Język żydowski (żargon). Samouczek dla Polaków. Gramatyka – ćwiczenia – słownik. Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, Lwów. https://rcin.org.pl/dlibra/publication/25634/edition/14195 [Accessed: 7.09.2022].

Gutenberg R. [Redlich Sz.] (1939): Samouczek języka żydowskiego. Bez pomocy nauczyciela. Renoma, Warsaw. https://polona.pl/item/samouczek-jezyka-zydowskiego-bez-pomocy-nauczyciela,ODk3Njg0NjY [Accessed: 27.09.2022].

Havialis Ryčard (2018): Vilenski pokier. Translated from the Lithuanian by Paŭlina Vituščanka. Logvino literatūros namai, Vilnius and Lohvinaŭ, Minsk.

Kamusella Tomasz (2007): Silesia and Central European Nationalisms: The Emergence of National and Ethnic Groups in Prussian Silesia and Austrian Silesia, 1848–1918. Purdue University Press, West Lafayette IN.

Kamusella Tomasz (2019a): Ethnic Cleansing During the Cold War: The Forgotten 1989 Expulsion of Turks from Communist Bulgaria. Routledge, London.

Kamusella Tomasz (2019b): The New Polish Cyrillic in Independent Belarus. “Colloquia Humanistica” 2019, Vol. 8.

Kamusella Tomasz (2021a): Words in Space and Time: A Historical Atlas of Language Politics in Modern Central Europe. Central European University Press, Budapest and New York.

Kamusella Tomasz (2021b): Yiddish, or Jewish German? The Holocaust, the Goethe-Institut, and Germany’s Neglected Obligation to Peace and the Common European Cultural Heritage “Śląskie Studia Polonistyczne” 2021, Vol. 18, No. 2.

Katzenelson Yitzhak (2021): The Song of the Massacred Jewish People (translated by Jack Hirschman). Regent Press, Berkeley CA.

Kulbak Moše משה קולבאַקa(2022a): אַלע לידער און פּאָעמען Ale lider un poemen (edited by Siarhiej Šupa). וועסנאַ Vesna, פּראָג Prog (Prague).

Kulbak Mojše (2022b): Use veršy i paemy (translated and Romanized by Siarhiej Šupa). Vesna, Prague.

Maksimowska Agata (2019): Birobidżan. Ziemia, na której mieliśmy być szczęśliwi. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.

Modlitewnik prawosławny (2009): edited by Piotr Pietkiewicz. Orthodruk, Białystok.

Nationality: Acquisition by Descendants of Sephardic Jews (2015): https://washingtondc.embaixadaportugal.mne.gov.pt/en/consular-services/consular-services/acquisition-of-portuguese-nationality-by-descendants-of-sephardic-jews [Accessed: 27.09.2022].

Pittion Jean-Paul (2013): Le livre-objet à l’époque de la Renaissance. Brepols, Turnhout.

Stepovič Kastuś (1949): Hołas dušy. Padrucnik żyćciapraktyki relihijnaj dla biełarusaŭ. NA, Rome.

Synhaivskii Serhii (2016): Doroha na Asmaru. Klio, Kyiv.

Weiss Karin, Greve Dorothea and Raveh-Klemke Samdar (2013): אלף-בית, טריט ביי טריט Der alef-beys, trit bay trit. Jiddisch lesen und schreiben lernen. Hempen Verlag, Bremen.


Opublikowane : 2024-04-08


KamusellaT. (2024). Radość z przekraczania ciemnej linii pisma. Fabrica Litterarum Polono-Italica, 1-15. https://doi.org/10.31261/FLPI.2024.07.10

Tomasz Kamusella  tdk2@st-andrews.ac.uk
University of St Andrews  Wielka Brytania
https://orcid.org/0000-0003-3484-8352




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).