Językowy obraz radości w "Pieśni słonecznej" św. Franciszka z Asyżu
Abstrakt
W artykule autor podejmuje próbę rekonstrukcji językowego obrazu radości występującego w Pieśni słonecznej św. Franciszka z Asyżu. Podczas rekonstrukcji szczególną trudność sprawił fakt, że słowo „radość” nie występowało w badanym dziele wprost, zatem treści do niego nawiązujące i z nim związane można było badać jedynie pośrednio. Konieczność umieszczenia „kantyczki” w szerszym kontekście sprawiła, że nieuniknione było zarysowanie epoki i uwzględnienie pewnych elementów biograficznych, a złożoność analizy wymagała, oprócz literackich, zastosowania aspektów językowo-historycznych, tekstologicznych, przekładowych i teologicznych. Analiza dzieła polegała na uwzględnieniu oryginalnej włoskiej wersji tekstu i jej tłumaczenia na język angielski, eksploracji psychologicznych i teologicznych głębszych warstw obrazów poetyckich, którymi posługiwał się św. Franciszek, oraz ukazaniu związanych z nimi treści mitologicznych. W trakcie dociekań autor niniejszego artykułu doszedł do wniosku, że pierwotne źródło radości, jakie przepełnia św. Franciszka, gdy śpiewa w swojej pieśni o stworzeniach, nie jest w istocie z tego świata, ale jest transcendentne.
Słowa kluczowe
radość; Pieśń słoneczna; św. Franciszek z Asyżu
Bibliografia
Appleton George (ed.) (1985): The Oxford Book of Prayer. Oxford University Press, Oxford.
Banniard Michel (1992): Viva voce: Communication écrite et communication orale du IVe au IXe siècle en occident latin. Institut des études augustiniennes, Paris.
Banniard Michel (2008): Du latin aux langues romanes. Armand Colin, Paris.
Balázs Géza (2007): Szövegantropológia. Szövegek többirányú megközelítése. Berzsenyi Dániel Főiskola, Szombathely, Inter Kultúra-, Nyelv- és Médiakutató Központ, Budapest.
Barsi Balázs (2005): A Naphimnusz elemzése. (Tanulmányrészlet). In: Napút 2005 júliusaugusztus, VII. évf. 6. sz. 38–54.
Bausch Karl-Richard (1980): Sprachmittlung: Übersetzen und Dolmetschen. In: Lexikon der germanistischen Linguistik, Hrsg. H.P. Althaus, H. Henne, H.E. Wiegand. Bd. 4. Niemeyer, Tübingen, pp. 797–801.
Bonaventura da Bagnoregio (2006): Vita di san Francesco d’Assisi. Legenda major di san Bonaventura. Trad. P. Ettore. Porziuncola, Assisi.
Bonaventure (1993): The Journey of the Mind into God. (Itinerarium mentis in Deum). Hackett Publishing Company, Indianapolis.
Brown Penelope, Levinson Stephen C. (1987): Politeness. Some universals in language usage. Cambridge University Press, Cambridge.
Chesterton Gilbert K. (1987): St. Francis of Assisi. Image Books. Penguin Random House, New York.
Dalarun Jacques (ed.) (2016): The Rediscovered Life of St. Francis of Assisi (Thomas of Celano). Franciscan Institute Publications, New York.
Davies Norman (1997): Europe. A History. Pimlico, London.
Doyle Eric (1981): St. Francis and the Song of Brotherhood and Sisterhood. Seabury Press, New York.
Fónagy Iván (1990): Gondolatalakzatok, szövegszerkezet, gondolkodási formák. Linguistica. Series C, Relationes 3. MTA Nyelvtudományi Intézete, Budapest.
Fortini Arnaldo (1992): Francis of Assisi. Crossroad Publishing, New York.
Frenyó Zoltán (2016): A filozófia tankönyve. Szent István Társulat, Budapest.
Habig Marion A. (1983): The Legend of the Three Companions and the Legend of Perugia. In: St. Francis of Assisi: Writings and Early Biographies. English Omnibus of Sources for the Life of St. Francis. Ed. M.A. Habig. Franciscan Herald Press, Chicago.
Hamvas Béla (1995): Scientia sacra I–III. Medio Kiadó, Szentendre.
Hardick Lothar, Grau Engelbert (1984): Die Schriften des heiligen Franziskus von Assisi. Dietrich Coelde Verlag, Werl.
Jólesz Károly (1987): Zsidó hitéleti kislexikon. Korona GT, Budapest.
Jørgensen Johannes (1912): St. Francis of Assisi: A Biography. Longmans, London.
Jung Carl G. (2012): Der Mensch und seine Symbole. Patmos, Düsseldorf.
Kaiser Georg A. (2014): Romanische Sprachgeschichte. Wilhelm Fink Verlag, Paderborn.
Kelly-Gangi Carol (ed.) (2010): Saint Francis of Assisi His Essential Wisdom. Fall River Press.
Koller Werner (1987): Einführung in die Übersetzungswissenschaft. Quelle & Meyer, Heidelberg.
Leclerc Eloi P. (2007): Sagesse d’un pauvre. Desclée De Brouwer, Paris.
Le Goff Jacques (2006): Franz von Assisi. Übersetzung J. Grube. Klett-Cotta Verlag, Stuttgart.
Leech Geoffrey (1983): Principles of pragmatics. Longman Group Ltd., London–New York.
Paolazzi Carlo (2010): Il Cantico di frate sole. Edizioni Porzincuola, Assisi.
Pál József (2001): Assisi Szent Ferenc Istendicsérete: fordítás és értelmezés. In: Tiszatáj 2001. december, pp. 68–76.
Pál József, Újvári Edit (2001): Szimbólumtár. Balassi Kiadó, Budapest.
Ratzinger Joseph (2005): Wiara w trójosobowego Boga a pokój na świecie. In: Europa. Jej podwaliny dzisiaj i jutro. Tłum. S. Czerwik. Wydawnictwo Jedność, Kielce, pp. 101–107.
Redl Károly (ed.) (1988): Bonaventura, Szemelvények. In: Az égi és a földi szépről – Források a későantik és a középkori esztétika történetéhez. Gondolat Könyvkiadó, Budapest, pp. 363–373.
Steiner Ágota (1990): Assisi Szent Ferenc perugiai legendája (Legenda Perugina). Helikon, Budapest.
Szigethy Gábor (ed.) (2003): Csontváry Kosztka Tivadar: Önéletrajz. Neumann Kht., Budapest.
Eötvös Loránd University Węgry
https://orcid.org/0000-0002-4226-3576
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
