„Arystokraci nędzy”, czyli Kazimiery Alberti opowieść o odrzuconych
Abstrakt
The paper focuses on an undercurrent analysis of social problems present in almost all Kazimiera Alberti’s work written in an interwar period. A kind of “hierarchy” of people suffering from social, economic, ethnic and gender inequality is evident in Alberti’s works. This “hierarchy” could be considered as hell circles, although a gradation of pain and misery depends on a level of social rejection, not on committed sins. Alberti puts cultural and ethnic hybrids in the deepest circle of hell – those people are perceived as others/aliens (and often not as human beings) by both (or more) cultures/communities, they are “made” from.
Słowa kluczowe
Kazimiera Alberti; polska literatura międzywojenna; obcy/inny; odrzucenie; problemy społeczne; hybrydy kulturowe
Bibliografia
Alberti Kazimiera (1930): Godzina rozmowy z Kazimierą Alberti. „Gazeta Lwowska” 29.11.
Alberti Kazimiera (1931): Ghetto potępione. Opowieść o duszy żydowskiej. Warszawa.
Alberti Kazimiera (1934a): Ci, którzy przyjdą. Powieść mieszczańska. Warszawa.
Alberti Kazimiera (1934b): Godzina z poetką. „Gazeta Poranna” 19.02.
Alberti Kazimiera (1937): Więcierz w głębinie. Warszawa.
[B.a.] (1934): K. Alberti: Ci, którzy przyjdą. [Rec.]. „Robotnik” 25.06.
Benedyktowicz Zbigniew (2000): Portrety „obcego”: od stereotypu do symbolu. Kraków.
Bystroń Jan Stanisław (1995): Megalomania narodowa. Warszawa.
Czachowski Kazimierz (1931): K. Alberti: „Ghetto potępione”. [Rec.]. „Lwowskie Wiadomości Muzyczne i Literackie” 6.05.
Domańska Aleksandra (2008): Obcy jako kozioł ofiarny, percepcja czerni w kulturze amerykańskiej. W: Cieliczko P., Kuciński P., red.: Literackie portrety Innego. Inny i Obcy w kulturze. Cz. 2. Warszawa.
Golec Józef, Bojda Stefania (1995): Słownik biograficzny Ziemi Cieszyńskiej. T. 2. Cieszyn.
Hirszhorn Samuel (1931): Śladem Elizy Orzeszkowej. „Nowy Przegląd”, nr 66.
Kłak Tadeusz (1962): Słowo o Kazimierze Alberti. „Tygodnik Powszechny”, nr 50.
Kopaliński Władysław (2001): Słownik symboli. Warszawa.
Magiera Halina (2010): Od popularności do literackiego niebytu. „Bielsko-Żywieckie Studia Teologiczne”, T. 11.
Milikiewiczowa Maria (1931): Pełny człowiek. „Kurier Wileński” 8.05.
[M.K.] (1931): Powieść autorki polskiej o „duszy żydowskiej”. „Nowy Dziennik” 30.03.
Mniszkówna Helena (1972): Trędowata. Powieść. T. 1. Kraków.
Negtsab Najcul (1934): Na marginesie powieści mieszczańskiej: „Ci, którzy przyjdą” – Kazimiery Alberti. „Zjednoczenie Śląskie” 8.07.
Podhorska-Okołów Stefania (1931): Kazimiera Alberti: „Ghetto potępione”. [Rec.]. „Bluszcz” 18.07.
Radwańska-Paryska Zofia, Paryski Witold Henryk (1995): Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin.
Rosner Edmund (1982): Przypomnienie Kazimiery Alberti. W: Idem: Beskidzkie ścieżki pisarzy. Katowice.
Stomma Ludwik (1986): Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku. Warszawa.
Stryjkowski Julian (1979): Austeria. Warszawa.
Waldenfels Bernhard (2002): Topografia obcego. Przeł. J. Sidorek. Warszawa.
Wyleżyńska Aurelia (1934): W Polsce – u pani starościny. „Bluszcz”, nr 2.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
http://orcid.org/0000-0001-7622-5394
doktor, adiunkt w Katedrze Literatury Porównawczej Uniwersytetu Śląskiego; badaczka literatur pogranicza oraz literatur regionalnych w Europie Środkowej; do jej innych zainteresowań naukowych należą: geokrytyka, geopoetyka, regionalizm, literatury mniejszości kulturowych, etnicznych i narodowych, kwestie tożsamości kulturowej. Autorka m.in. książki Swojskość i utrata. Obrazy Górnego Śląska w polskiej i czeskiej literaturze po 1989 roku (2016) oraz artykułów publikowanych m.in. w „Bohemistyce”, „Postscriptum Polonistycznym”, „Studia Slavica”, „Przekładach Literatur Słowiańskich / Translations of Slavic Literatures” oraz w monografiach wieloautorskich; współredaktorka m.in.: dwóch tomów serii Polonistyka na początku XXI wieku. Diagnozy — koncepcje — perspektywy (T. 1: Literatura polska i perspektywy nowej humanistyki, T. 2: Literatura (i kultura) polska w świecie) (Katowice 2018), tomu Adaptacje III. Implementacje, konwergencje, dziedziczenie (Katowice 2018), publikacji Barańczak. Postscriptum (Katowice 2016).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
