Niezwykłość gór. Krajobraz tatrzański w poezji Kazimiery Alberti
Abstrakt
The article deals with the subject of the Tatra landscape in Kazimiera Alberti’s debut poems published in the yearbook „Wierchy” (1926) and in the volume „Avalanche revolt” (Bunt lawin) (1927). The author, referring to the earlier achievements of the Tatra literature, especially the Young Poland period, presents the most important motifs concerning the mountains in the Polish poet’s work – symbolism of nature, fascination with highlander culture, embedding the action of works in Tatra space. All this adds up to a special “tatro(geo)graphy”, which is an underspecified, poetic map of the Tatra Mountains and their surroundings.
Słowa kluczowe
Kazimiera Alberti; krajobraz tatrzański; Tatry w literaturze polskiej
Bibliografia
Alberti Kazimiera (1926): Z cyklu: Halny wiatr. „Wierchy”, R. 4.
Alberti Kazimiera (1927): Bunt lawin. Warszawa.
Alberti Kazimiera (1930): Harenda po śmierci Jana Kasprowicza. W: Eadem: Pochwała życia i śmierci. Poznań.
Jagiełło Michał (1975): Przedmowa. Do: Tatry w poezji i sztuce polskiej. Red. M. Jagiełło, J. Woźniakowski. Kraków.
Jagiełło Michał (2007): Poeci i Tatry. W: Tatry i poeci. Antologia wierszy. Wyb. i oprac. M. Jagiełło. Warszawa.
Kalus Ewa (2016): Skalne olśnienia. Współczesna poezja tatrzańsko-podhalańska. Kraków.
Kolbuszewski Jacek (1971): Obraz Tatr w literaturze XIX wieku (1805–1889). Kraków.
Kolbuszewski Jacek (1981): Posłowie. W: Strofy o górach. Antologia. Wyb. i oprac. J. Kolbuszewski. Warszawa.
Kolbuszewski Jacek (1992): Wstęp. W: Tatry i górale w literaturze polskiej. Antologia. Oprac. J. Kolbuszewski. Wrocław.
Kolbuszewski Jacek (1994): Przestrzenie i krajobrazy. Wrocław.
Kolbuszewski Jacek (1995): Tatry. Literacka tradycja motywu gór. Kraków.
Krupa Maciej, Mazik Piotr, Szpilka Kuba (2016): Nieobecne miasto. Przewodnik po Zakopanem. Wołowiec.
Krzyżanowski Julian (1957): Folklor Podhala w literaturze. „Literatura Ludowa”, nr 1.
Kubacki Wacław (1948): Krytyk i twórca. Łódź.
Majda Jan (1989): Młodopolskie Tatry literackie. Kraków.
Pawlikowska-Jasnorzewska Maria (2007): Morskie Oko. W: Tatry i poeci. Antologia wierszy. Wyb. i oprac. M. Jagiełło. Warszawa.
Przerwa-Tetmajer Kazimierz (1902): Wrażenia. Warszawa.
Rosner Edmund (1982): Beskidzkie ścieżki pisarzy. Szkice literackie. Katowice.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
http://orcid.org/0000-0001-9351-3777
magister filologii polskiej, doktorant w Katedrze Literatury Porównawczej, wykładowca w Szkole Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego. Ukończył Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne Nauczania Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego. Interesuje się polską prozą XX i XXI wieku, teorią literatury (zwłaszcza badaniami nad kategorią przestrzeni) oraz glottodydaktyką polonistyczną. Autor artykułów publikowanych w czasopismach i monografiach zbiorowych. Współredaktor książek: Przestrzeń – literatura – doświadczenie. Z inspiracji geopoetyki (wspólnie ze Zbigniewem Kadłubkiem; Katowice 2016) oraz Kuchnia w języku i kulturze dawniej i dziś (wspólnie z Wiolettą Wilczek; Katowice 2018).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
