L’immagine di Bona Sforza nella letteratura teatrale polacca [Wizerunek królowej Bony w polskiej literaturze dramatycznej]

Monika Werner

doi:10.31261/FLPI.2020.02.04

Opublikowane: 2020-06-30

Nr 2 (2020)

L’immagine di Bona Sforza nella letteratura teatrale polacca [Wizerunek królowej Bony w polskiej literaturze dramatycznej]

Monika Werner

Dział: Artykuły i rozprawy

https://doi.org/10.31261/FLPI.2020.02.04

Abstrakt

W artykule omówiono literacki wizerunek królowej Bony w polskich dramatach dziewiętnasto- i dwudziestowiecznych oraz podjęto próbę zrozumienia jego genezy. Akcja większości omawianych utworów, napisanych w XIX i na początku XX wieku, zainspirowana jest burzliwymi losami małżeństwa Zygmunta Augusta z Barbarą Radziwiłłówną, a postać Bony, odmalowana w ciemnych barwach, przeciwstawiona jest nadmiernie wyidealizowanej postaci Barbary. Królową z rodu Sforzów ukazano jako kobietę zaślepioną nienawiścią i żądną władzy, sprytną i pozbawioną skrupułów intrygantkę, bezlitosną trucicielkę, a także cudzoziemkę, która działa na szkodę Polaków i wprowadza w życie kontrowersyjne nauki swojego rodaka Machiavellego. Ten negatywny wizerunek, niezgodny z rzeczywistością historyczną, z biegiem lat coraz bardziej traci na wyrazistości, by zmienić się radykalnie w utworach powstałych po drugiej wojnie światowej za sprawą bardziej krytycznego ukazania Barbary. Ze złej i wrogiej Polsce monarchini Bona staje się mądrą władczynią i dalekowzrocznym politykiem, broniącym interesów przybranej ojczyzny. W dalszej części artykułu omówiono skrajnie różny sposób przedstawienia królowej Bony w dwóch dramatach rozgrywających się w Bari i niezainspirowanych małżeństwem Zygmunta Augusta. Dodatkowo ukazano dzieje sceniczne jednego z tych utworów.

Słowa kluczowe:

Bona Sforza , Barbara Radziwiłłówna , Zygmunt August , Bari , wizerunek literacki , dramat polski XIX wieku , dramat polski XX wieku , teatr lwowski XIX wieku , teatr poznański XIX wieku

Pobierz pliki

PDF (Italiano)

Zasady cytowania

Werner, M. (2020). L’immagine di Bona Sforza nella letteratura teatrale polacca [Wizerunek królowej Bony w polskiej literaturze dramatycznej]. Fabrica Litterarum Polono-Italica, (2), 53–64. https://doi.org/10.31261/FLPI.2020.02.04

Cited by / Share

Bibliografia

Auderska Halina (1954): Rzeczpospolita zapłaci. Warszawa.
Google Scholar

Biblioteka Jagiellońska – kolekcja „Afisze”.
Google Scholar

„Dziennik Poznański” (1873), n. 81, p. 3.
Google Scholar

Feliński Alojzy (1959): Barbara Radziwiłłówna. Wrocław.
Google Scholar

Hlebicki Józefowicz Zygmunt (1866): Królowa Bona w Bari. „Tygodnik Ilustrowany”, vol. 14, pp. 105–108, 117–120, 129–131.
Google Scholar

Magnuszewski Dominik (1843): Barbara jeszcze Gasztołdowa żona. In: Idem: Niewiasta polska w trzech wiekach. Poznań.
Google Scholar

Marszałek Agnieszka (2003): Repertuar teatru polskiego we Lwowie 1864–1875. Kraków.
Google Scholar

Morstin Ludwik Hieronim (1990): Polacy nie gęsi. In: Idem: Dramaty wybrane. Vol. 3. Kraków, pp. 6–130.
Google Scholar

Odyniec Antoni Edward (1858): Barbara Radziwiłłówna, czyli początek panowania Zygmunta Augusta. Poema dramatyczne w sześciu aktach z prologiem. Wilno.
Google Scholar

Ostatnie chwile królowej Bony, czyli jakie życie, taka śmierć. Dramat w 6 oddziałach. Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, ms. 11321/I.
Google Scholar

Pankowski Marian (1986): Zygmunt August, teatrowanie na użytek ludzi sceny i filmu. Londyn.
Google Scholar

Rydel Lucjan (1913): Zygmunt August. Trylogia. Kraków.
Google Scholar

Swinarski Artur Maria (1959): Trędowata. „Życie Literackie”, n. 386, pp. 6–7; n. 387, pp. 6–7; n. 388, pp. 6–7.
Google Scholar

Wężyk Franciszek (1822): Barbara Radziwiłłówna, trajedyja w pięciu aktach. Kraków.
Google Scholar

Wybicki Józef (1779): Zygmunt August: tragedya oryginalna w pięciu aktach. Warszawa.
Google Scholar

Monika Werner

m.werner.pasniczek@gmail.com
http://orcid.org/0000-0001-6009-9856

Afiliacja:

Włoski Instytut Kultury w Warszawie Polska

Biogram

absolwentka filologii włoskiej, ukończyła studia w Katedrze Italianistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Lektor języka włoskiego od wielu lat współpracująca z Włoskim Instytutem Kultury w Warszawie. Autorka licznych artykułów poświęconych królowej Bonie, publikowanych w Polsce i we Włoszech.

Nr 2 (2020)
Opublikowane: 2020-06-30

eISSN: 2658-185X

10.31261/FLPI

Wydawca

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Prześlij tekst