Nazionale e liberale, il costituzionalismo del Risorgimento italiano [Narodowy i liberalny. Konstytucjonalizm włoskiego Risorgimento]
Abstrakt
Włoskie Risorgimento, czyli proces historyczny, który doprowadził do zjednoczenia i niezależności Włoch, charakteryzuje się ciągłym sprzężeniem zasady narodowej z żądaniem instytucji wolności. Autor artykułu rekonstruuje ten proces na podstawie przełomowych momentów (wskazuje na trzy kluczowe zdarzenia), koncentrując się na fazie po 1848 roku, kiedy tylko Królestwo Sardynii utrzymało konstytucję, stając się tym samym istotnym punktem odniesienia dla ruchu patriotycznego.
Słowa kluczowe
Risorgimento; niezależność narodowa; wolność; konstytucjonalizm
Bibliografia
Allegretti Umberto (2014): Storia costituzionale italiana. Popolo e istituzioni. Bologna.
Cofrancesco Dino (2012): La difficile eredità del Risorgimento. In: T. Serra (a cura di): La filosofia italiana del Ventesimo secolo. I filosofi della “Sapienza”. Roma.
De Francesco Antonino (1994): Ideologie e movimenti politici. In: G. Sabbatucci, V. Vidotto (a cura di): Storia d’Italia. 1. Le premesse dell’unità. Dalla fine del Settecento al 1861. Roma–Bari.
Formica Marina (2011): Repubblicanesimi: il triennio 1796–1799 e il secondo dopoguerra. In: A. Bini, C. Daniele, S. Pons (a cura di): Farsi italiani: la costruzione dell’idea di nazione nell’Italia repubblicana. Milano.
Maranini Giuseppe (1983): Storia del potere in Italia 1848–1967 (1967). Firenze.
Martucci Roberto (2002): Storia costituzionale italiana. Dallo Statuto Albertino alla Repubblica (1848–2001). Roma.
Mazzonis Filippo (2003): La Monarchia e il Risorgimento. Bologna.
Meriggi Marco (2012): Il Risorgimento rivisitato. In: A. Roccucci (a cura di): La costruzione dello Stato-nazione in Italia. Roma.
Musella Luigi (2003): Il trasformismo. Bologna.
Rebuffa Giorgio (2003): Lo Statuto albertino. Bologna.
Scirocco Alfonso (1990): L’Italia del Risorgimento (1800–1860). Bologna.
Soffietti Isidoro (2004): I tempi dello Statuto albertino. Studi e fonti. Torino.
Tosatti Giovanna (2013): La storia istituzionale e il 150º dell’Unità. “Le Carte e la Storia” XIX, n. 2.
Viarengo Adriano (2010): Cavour. Roma.
Viarengo Adriano (2017): Vittorio Emanuele II. Roma.
Uniwersytet Neapolitański im. Fryderyka II Włochy
http://orcid.org/0000-0002-2481-9219
profesor zwyczajny historii doktryn politycznych na Wydziale Nauk Politycznych, Università Federico II di Napoli (Włochy). Zajmował się m.in. tradycją włoskiego południa; historią systemów wyborczych; historią konstytucyjną i administracyjną kolonialnych Indii i nacjonalizmem indyjskim; francuską myślą polityczną; anglo-amerykańskim konstytucjonalizmem; włoską kulturą liberalną. Autor książek, m.in.: L’India coloniale dalla «autocrazia costituzionale» alla protodemocrazia. Milano; Franco Angeli, 1999; Thomas Paine. La vita e il pensiero politico. Soveria Mannelli: Rubbettino, 2011; Momenti e figure del liberalismo italiano. Soveria Mannelli: Rubbettino, 2016; La Terza forza. Saggi e profili. Roma: Castelvecchi, 2018; Alle origini della rappresentanza proporzionale. Soveria Mannelli: Rubbettino, 2019 (nowa edycja).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
