Warschau und Jiddisch: Einiges über die einst größte jüdische Stadt in Europa
Abstract
Vor der Katastrofe (jiddisch für „Holocaust“) fungierte Warschau als Welthauptstadt Jiddischlands oder der aschkenasischen Zivilisation der jiddischen Sprache und Kultur. In Bezug auf die absolute Anzahl jüdischer Einwohner überholte New York City um die Wende des 20. Jahrhunderts Warschau. Aus Sicht kultureller und politischer Institutionen und Organisationen blieb Warschau jedoch das Zentrum des jüdischen Lebens in Europa. Dieser Artikel bietet einen Überblick über den Aufstieg Warschaus als ein solches Zentrum, seine Zerstörung während des Zweiten Weltkriegs und die teilweise Wiederbelebung des Zentrums nach 1945, gefolgt von seiner Auslöschung, die mit der antisemitischen ethnischen Säuberung der letzten jüdischen Gemeinden in Polen 1968 besiegelt wurde. Zwanzig Jahre nach dem Fall des Kommunismus, beginnend um die Wende des ersten Jahrzehnts des 21. Jahrhunderts, hat sich im letzten Jahrzehnt ein neues Bewusstsein für die jüdische Facette der Kultur und Geschichte Warschaus und Polens entwickelt. Es ist eine Chance für eine neue Öffnung, für die Anerkennung der jüdischen Kultur, des Jiddischen und des Judentums als inhärente Elemente der polnischen Kultur und Geschichte. Die Geschichte und Kultur dieses Landes wurde nicht ausschließlich von Katholiken geschaffen, wie Ethnonationalisten gerne fälschlicherweise behaupten. Der Aufsatz soll daher als Korrektiv zu diesem anachronistischen Vorurteil dienen.
Schlagworte
ethnolinguistischer Nationalismus; Jiddisch; Sprachpolitik; Schriftpolitik; Warschau
Literaturhinweise
“60 lat Państwowego Teatru Żydowskiego.” Miasto Stołeczne Warszawa. 2010. Accessed January 11, 2021. www.kulturalna.warszawa.pl/wiadomosci,1,508,60_lat_ Państwowego_Teatru_Żydowskiego.html?locale=pl_PL.
Azéma, Jean-Pierre, ed. Vivre et survivre dans le Marais. Au coeur de Paris du Moyen âge à nos jours. Paris: Manuscrit, 2005.
Bemporad, Elissa. Becoming Soviet Jews: The Bolshevik Experiment in Minsk (Ser: The Modern Jewish Experience). Bloomington, IN: Indiana University Press, 2013.
Berger, Gabriel. Umgeben von Hass und Mitgefühl. Jüdische Autonomie in Polen nach der Shoah 1945–1949 und die Hintergründe ihres Scheiterns. Berlin: Lichtig Verlag, 2016.
Betlejewski, Rafał. “ ‘Tęsknię za Tobą Żydzie’ – dramat kryminalny w dwóch aktach.” 2020 [video]. Accessed December 9, 2020. https://www.youtube.com/watch?v=y-eg3vyomt0.
Betlejewski, Rafał. “Projekt ‘Tęsknię za Tobą Żydzie’.” Accessed December 13, 2021. https://zrzutka.pl/9yspwr.
Bikont, Anna. Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2022.
Błoński, Jan. Biedni Polacy patrzą na getto. Cracow: Wydawnictwo Literackie, 2013.
Bronsztejn, Szyja. Ludność żydowska w Polsce w okresie międzywojennym. Studium statystyczne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1963.
Brossat, Alain, and Sylvia Klingberg. Revolutionary Yiddishland: A History of Jewish Radicalism. Translated from the French by David Fernbach. London: Verso, 2016.
Bruckmüller, Ernst. The Austrian Nation Cultural Consciousness and Socio-political Processes (Ser: Studies in Austrian Literature, Culture, and Thought). Riverside, CA: Ariadne Press, 2003.
Canin, Mordechaj. Przez ruiny i zgliszcza. Podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce. Translated from the Yiddish into Polish by Monika Adamczyk-Grabowska. Warsaw: Wydawnictwo Nisza, 2018.
“Center for Yiddish Culture (CKJ): Established on the Initiative of the Shalom Foundation Currently, It operates Within the Jewish Theater-Center for Yiddish Culture.” 2021. Accessed January 11, 2021. http://jidyszland.pl/en/about-us/.
Chalmers, Henry. “The Number of Jews in New York City.” Publications of the American Statistical Association, vol. 14, no. 105 (1914): 68–75. Accessed November 30, 2020. https://www.jstor.org/stable/pdf/2965089.pdf.
Cherniavsky, Irith. “The Emigration of Polish Jews in the 1930s.” In Jewish Population and Identity (Ser: Studies of Jews in Society, Vol. 1), edited by Sergio DellaPergola and Uzi Rebhun, 195–211. Cham: Springer, 2018.
Cohen, Nathan. “Association of Jewish Writers and Journalists in Warsaw.” In The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe, 2020. Accessed December 9, 2020. https://yivoencyclopedia.org/article.aspx/Association_of_Jewish_Writers_and_Journalists_in_Warsaw.
“Det lilla förlaget med de stora författarna.” 2020. Accessed December 12, 2020. https://brombergs.se/om-forlaget/historia/.
“Dharavi.” In Wikipedia. 2020. Accessed December 3, 2020. https://en.wikipedia.org/wiki/Dharavi.
Dmowski, Roman. 1943 [1903]. Myśli nowoczesnego Polaka. Warsaw: Wydawnictwo Zachodnie, 1943[1903]. Accessed November 30, 2020. https://pl.wikisource.org/ wiki/My%C5%9Bli_nowoczesnego_Polaka.
Dominian, Leon. The Frontiers of Language and Nationality in Europe. London: Constable and Company and New York: Henry Holt and Company, 1917 (published for the American Geographical Society of New York).
shtetl virtueln funem vebzaytl farbeserte dos טעטש ןלעוטריוו םענופ לטַײזבעוו עטרעסעבראפ סָאד 2020. Accessed December 9, 2020. https://sztetl.org.pl/he/khdshvt/das-prb%60s%60rt%60-vv%60bziatl-pvn%60m-vvyrtv%60ln-sht%60tl.
Drake, Gary. “Days of Awe in Siracusa.” Times of Sicily. September 17, 2015. Accessed January 11, 2021. https://www.timesofsicily.com/days-of-awe-in-siracusa/.
Drugi powszechny spis ludności z dn. 9.XII 1931 r. Mieszkania i gospodarstwa domowe ludność. Warsaw: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938. Accessed November 30, 2020. https://web.archive.org/web/20140902093351/ http://statlibr.stat.gov.pl/exlibris/aleph/a18_1/apache_media/VUNVGMLANSCQQFGYHCN3VDLK12A9U5.pdf.
Edelman, Marek. The Ghetto Fights: Warsaw, 1941–43. London: Bookmarks Publications, 1990.
Egit, Jacob. Grand Illusion. Toronto: Lugus, 1991.
Eisenstein, Miriam. Jewish Schools in Poland, 1919–39: Their Philosophy and Development. New York: King’s Crown Press and Columbia University, 1950.
Fijałkowski, Paweł, ed. Warsze – Warszawa. Żydzi w historii miasta 1414–2014. Warsaw: Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, 2020.
Friedrich, Agnieszka. “The Image of the Warsaw Pogrom of 1881 in Late Nineteenth-century Polish Literature.” East European Jewish Affairs, vol. 40, no. 2 (2010): 154–157.
Friszke, Andrzej. “Prozachodnia liberalizacja czy prosowiecki nacjonalizm. Wokół genezy Marca ’68.” Więź. March 8, 2019. Accessed December 12, 2020. https://wiez.pl/2019/03/08/prozachodnia-liberalizacja-czy-prosowiecki-nacjonalizm-wokol-genezy-marca-68/.
Frost, Shimon. Schooling as a Socio Political Expression: Jewish Education in Interwar Poland. Jerusalem: The Magnes Press, The Hebrew University, 1999.
Gajda, Łukasz. “‘Jak się nie podoba, to won z Polski!’ Kampania antysemicka 1968 r.”
Kurier Historyczny. March 24, 2018. Accessed December 12, 2020. https://kurierhistoryczny.pl/artykul/jak-sie-nie-podoba-to-won-z-polski-kampania-antysemicka-1968-r,308.
Gatrell, Peter. A Whole Empire Walking Refugees in Russia During World War I. Bloomington, IN: Indiana University Press, 1999.
Grabowski, Jan. Judenjagd. Polowanie na Żydów 1942–1945. Studium dziejów pewnego powiatu. Warsaw: Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2011
Gross, Jan Tomasz. Neighbors: The Destruction of the Jewish Community in Jedwabne, Poland. London: Arrow, 2003.
Gross, Jan Tomasz. Golden Harvest: Events at the Periphery of the Holocaust. New York: Oxford University Press, 2016.
Grużlewska, Anna. Polska Jerozolima. Fenomen żydowskiego osiedla w powiecie dzierżoniowskim 1945–1950: Polish and English Version[s]. Translated from the Yiddish by Bela Flajs, Kamil Kijek, and Yehoshua Ecker; translated from the Hebrew by Kamil Kijek and Yehoshua Ecker; translated into English by Yehoshua Ecker. Dzierżoniów: Studio „Art In Design SOVA”, 2019.
Grynberg, Henryk. Memorbuch. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2018.
Hetman, Rafał. Izbica, Izbica (Ser: Sulina). Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2021.
Himmler, Heinrich. “Himmler’s Posen Speech – ‘Extermination’ (October 4, 1943).” Jewish Virtual Library. 1943. Accessed December 9, 2020. https://www.jewishvirtuallibrary.org/himmler-s-posen-speech-quot-extermination-quot.
“International Pen Club Admits Jewish Writers.” 1927. Jewish Telegraphic Agency. June 22, 1927. Accessed December 9, 2020. https://www.jta.org/1927/06/22/archive/international-pen-club-admits-jewish-writers.
Jedlicki, Jerzy. “Resisting the Wave: Intellectuals Against antisemitism in the Last Years of the ‘Polish Kingdom’.” In Antisemitism and Its Opponents in Modern Poland, edited by Robert Blobaum, 60–80. Ithaca NJ: Cornell University Press, 2005.
Kamusella, Tomasz. “The Political Expediency of Language-Making in Central Europe: The Case of Czechoslovak.” Studia Slavica / Slovanské Studie [Yearbook, ed. by Jana Raclavská and Aleksandra Wieczorek], vol. 11 (2007): 217–222.
Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego and Ostrava: Ostravská univerzita.
Kamusella, Tomasz. The Un-Polish Poland, 1989 and the Illusion of Regained Historical Continuity. Cham: Palgrave Macmillan, an imprint of Springer, 2017.
Kłys, Anna K. Tajemnica Pana Cukra. Polsko-żydowska wojna przed wojną. Warsaw: Wielka Litera, 2015.
Kopf, Stanisław. Wyrok na miasto. Warszawskie Termopile 1944–1945. Warszawa: Fundacja „Wystawa Warszawa Walczy 1939–1945” and Wydawnictwo „Askon”, 2001.
Koszarska-Szulc, Justyna, and Natalia Romik, eds. Obcy w domu. Wokół Marca ’68 / Estranged: March ’68 and Its Aftermath. Translated from the Polish by Zofia Sochańska-Kumor. Warsaw: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, 2018.
Kozhinova, Alla Andreevna. “‘Iazyki i graficheskie sistemy Belarusi v period ot Oktiabrskoi revolutsii do Vtoroi mirovoi voiny.” Studi Slavistici, vol. 14 (2017): 133–156.
Król. Serial fabularny. FilmPolski.pl. 2020. Accessed December 12, 2020. https://filmpolski.pl/fp/index.php?film=1249664.
Krzyżanowski, Łukasz. Dom, którego nie było. Powroty ocalałych do powojennego (Ser: Historia). Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2016.
Krzyżanowski, Łukasz. Ghost Citizens: Jewish Return to a Postwar City. Translated from the Polish by Madeline G. Levine. Cambridge, MA: Harvard University Press, 2020.
Kuznitz, Cecile Esther. “YIVO.” In The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe. 2020. Accessed December 9, 2020. https://yivoencyclopedia.org/article.aspx/YIVO.
Leociak, Jacek. Biografie ulic. O żydowskich ulicach Warszawy od narodzin po Zagładę. Warsaw: Dom Spotkań z Historią, 2017.
“Lista laureatów Nagrody Nobla związanych z Polską: Pozostali laureaci mający znaczące związki z Polską.” In Wikipedia. 2020. Accessed December 9, 2020. https://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_laureatów_Nagrody_Nobla_związanych_z_Polską#Pozostali_laureaci_mający_znaczące_związki_z_Polską.
“List of Cities Proper by Population Density.” In Wikipedia. 2020. Accessed December 3, 2020. https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_cities_proper_by_population_density.
“Ludność Warszawy była wysiedlana z miasta już podczas powstania.” Gazeta Prawna, October 2, 2018. Accessed December 9, 2020. https://kultura.gazetaprawna.pl/artykuly/1284898,ludnosc-warszawy-byla-wysiedlana-juz-podczas-powstania.html.
Magocsi, Paul Robert. Historical Atlas of Central Europe. Seattle, WA: University of Washington Press, 2002.
Malach, Titta Lo Jacono de. “‘L’Aron ha kodesh e la sinagoga di Agira. Un itinerario nel sacro ebraico nella Sicilia delle tre religion.” c 1996. Accessed January 11, 2021. https://studylibit.com/doc/1259593/l-aron-ha-kodesh.
Morris, Tanisia. “Tracing the History of Jewish Immigrants and Their Impact on New York City.” Fordham News, December 12, 2017. Accessed November 30, 2020. https://news.fordham.edu/inside-fordham/faculty-reads/tracing-history-jewish-immigrants-impact-new-york-city/.
Nalewajko-Kulikov, Joanna. “Kilka uwag o wydawnictwie Idisz Buch.” In Nusech Pojln. Studia z dziejów kultury jidysz w powojennej Polsce, edited by Magdalena Ruta, 129–164. Cracow: Wydawnictwo Austeria, 2008.
Natkowska, Monika. Numerus clausus, getto ławkowe, numerus nullus, „paragraf aryjski”: antysemityzm na Uniwersytecie Warszawskim 1931–1939. Warsaw: Żydowski Instytut Historyczny, 1999.
“Nobliści, do których Polska się nie przyznaje…” Gazeta.pl Forum.2016. Accessed December 12, 2020. https://forum.gazeta.pl/forum/ w,567,160414825,160414825,Noblisci_do_ktorych_Polska_sie_nie_przyznaje_.html.
Nomberg, Hersh Dovid. Warsaw Stories. Translated from the Yiddish by Daniel Kennedy. Amherst, MA: White Goat Press, 2019.
Nowak-Arczewski, Andrzej. Zmiłuj się nad nami. Warsaw: Prószyński i S-ka, 2017.
“Nowy Wirtualny Sztetl.” Warsaw: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN and Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. 2009–2019. Accessed December 9, 2020. https://sztetl.org.pl/pl/o-projekcie.
“O muzeum.” 2020. Accessed December 9, 2020. https://polin.pl/pl/o-muzeum.
Pamuła, Anna. Polacos. Chajka płynie do Kostaryki. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2017.
Polonsky, Antony. “Warsaw: World War I and After.” In The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe (2020). Accessed November 30, 2020. https://yivoencyclopedia.org/article.aspx/Warsaw#id0eoeac.
Price, Lauren. “Mapping the Evolution of the Lower East Side Through a Jewish Lens, 1880–2014.” 6sqft, September 19, 2014. Accessed November 30, 2020.
https://www.6sqft.com/mapping-the-evolution-of-the-lower-east-side-through-a-jewish-lens-1880-2014/.
Prymaka-Oniszk, Agnieszka. Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2016.
Przewrocka-Aderet, Karolina. Polanim. Z Polski do Izraela. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2019.
Prus, Bolesław. The Doll. Translated from the Polish by David Welsh. New York: Twayne Publishers, 1972.
Puerta, Aránzazu Calderón. “Motyw gwałtu w opowiadaniach Aryjskie papiery Idy Fink i w dramacie Nasza klasa Tadeusza Słobodzianka.” Teksty Drugie, no. 2 (2015): 201–214. Accessed December 9, 2020. http://rcin.org.pl/Content/62417/WA248_80877_P-I-2524_puerta-motyw_o.pdf.
Reibach, Agata, and Tomasz Kamusella. “tsentral-eyrope in 1910: Yiddish Geography.” In Words in Space and Time: A Historical Atlas of Language Politics in Modern Central Europe, by Tomasz Kamusella, 72–74. Budapest and New York: Central European University Press, 2021. Accessed December 12, 2021. https://muse.jhu.edu/chapter/3024963.
Reszka, Paweł Piotr. Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota. Warsaw: Wydawnictwo Agora, 2019.
Rosenthal, Herman, J. G. Lipman, and Judah David Eisenstein. 1906. “Warsaw.” In Jewish Encyclopedia (1906). Accessed December 3, 2020. www.jewishencyclopedia.com/articles/14783-warsaw.
“Russia in 1900.” Spartacus Educational (2020). Accessed December 3, 2020. https://spartacus-educational.com/RUS1900.htm.
Sakowska, Ruta. Ludzie z dzielnicy zamkniętej. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993.
Sandrow, Nahma. Vagabond Stars: A World History of Yiddish Theater. New York: Harper & Row, 1977.
Schulman, Elisa. 1971. A History of Jewish Education in the Soviet Union (Ser: The Philip W. Lown Graduate Center for Contemporary Jewish Studies, Institute for East European Jewish Studies, Brandeis University, Vol. 4). New York: KTAV Publishing House, 1971.
“Seek to Revive Yiddish Pen Club in London.” Jewish Telegraphic Agency. February 13, 1941. Accessed March 27, 2022. https://www.jta.org/archive/seek-to-revive-yiddish-pen-club-in-london.
Segałowicz, Zusman. Tłomackie 13 (Z unicestwionej przeszłości). Wspomnienia o Żydowskim Związku Literatów i Dziennikarzy w Polsce (1919–1939). Translated from the Yiddish into Polish by Michał Friedman (Ser: Biblioteka Pisarzy Żydowskich). Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2001.
Segałowicz, Zusman. Tłomackie 13 (z unicestwionej przeszłości). Wspomnienia o Żydowskim Związku Literatów i Dziennikarzy w Polsce (1919–1939). Translated from the Yiddish into Polish by Michał Friedman. Cracow: Wydawnictwo Austeria 2022.
“Shibuya.” In Wikipedia. 2020. Accessed December 3, 2020. https://en.wikipedia.org/wiki/Shibuya.
Sieben-Sprachen-Wörterbuch Deutsch / Polnisch / Russisch / Weißruthenisch / Litauisch / Lettisch / Jiddisch. Leipzig: Presseabteilung des Oberbefehlshabers Ost and Otto Spamer, 1918.
Singer, Isaac Bashevis. Trollkarlen från Lublin. Translated from English into Swedish by Caj Lundgren. Uppsala: Bromberg, 1978.
Sitarek, Andrzej. Wire Bound State Structure and Functions of the Jewish Administration of the Łódź Ghetto. Translated from the Polish by Katarzyna Gucio (Ser: Biblioteka Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi, Vol. 45). Łódź and Warszawa: Institute of National Remembrance, Commission for the Prosecution of Crimes against the Polish Nation, 2017.
Stańczyk, Tomasz. “Atak na ‘encyklopedystów’.” Rzeczpospolita. October 13, 2008. Accessed January 11, 2021. https://www.rp.pl/artykul/204327-Atak-na--encyklopedystow-.html.
Steuart, W. M. Census of Manufactures, 1914 (Vol. 1: Reports by States with Statistics for Principal Cities and Metropolitan Districts). Washington, DC: Department of Commerce, Bureau of the Census, 1918.
Stola, Dariusz. Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949–1989. Warsaw: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu and PAN Instytut Studiów Politycznych, 2012.
Szydzisz, Marcin. Społeczność żydowska na Dolnym Śląsku w świetle działalności Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce w latach 1950–1989 (Ser: Historia Dolnego Śląska) (Wrocław: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział we Wrocławiu, 2019).
“The Jewish Ghosts of Palermo.” The Dangerously Truthful Diary of a Sicilian Housewife. October 15, 2015. Accessed January 11, 2021. https://siciliangodmother.com/2015/10/ 15/the-jewish-ghosts-of-palermo/.
Tokarska-Bakir, Joanna. Pod klątwą. Społeczny portret pogromu kieleckiego. Warsaw: Wydawnictwo Czarna Owca, 2018.
Tuszyńska, Agata. Lost Landscapes: In Search of Isaac Bashevis Singer and the Jews of Poland. Translated from the Polish by Madeline G. Levine. New York: William Morrow, 1998.
Twardoch, Szczepan. Król. Cracow: Wydawnictwo Literackie, 2016.
Twardoch, Szczepan. Królestwo. Cracow: Wydawnictwo Literackie, 2018.
Twardoch, Szczepan. Das schwarze Königreich. Translated from the Polish by Olaf Kühl. Berlin: Rowohlt, 2020.
Twardoch, Szczepan. “Polacy, pamiętamy wam Zgodę.” Wachtyrz. November 20, 2020. Accessed December 12, 2020. https://wachtyrz.eu/szczepan-twardoch-polacy-pamietamy-wam-zgode/.
Twardoch, Szczepan. The King of Warsaw. Translated from the Polish by Sean Gasper Bye. Seattle, WA: Amazon Crossing, 2020.
Ury, Scott. Barricades and Banners: The Revolution of 1905 and the Transformation of Warsaw Jewry (Ser: Stanford Studies in Jewish History and Culture) (Stanford, CA: Stanford University Press, 2012).
Ustawa z dnia 17 marca 1921 roku, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Warsaw: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, 1921. Accessed November 30, 2020. https://pl.wikisource.org/wiki/Konstytucja_marcowa_(1921).
Virtual Jewish World: New Yok State, United States. (2020). Accessed November 30, 2020. https://www.jewishvirtuallibrary.org/new-york-state-jewish-history.
“Warsaw.” In Holocaust Encyclopedia. Washington, DC: United States Holocaust Memorial Museum, 2020. Accessed December 3, 2020. https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/warsaw.
Węgrzyn, Ewa. Wyjeżdżamy! Wyjeżdżamy?! Alija gomułkowska 1956–1960 (Ser: Polscy Żydzi. Studia i Teksty, Vol. 1). Cracow: Wydawnictwo Austeria Klezmerhojs, 2016.
Wielka encyklopedia powszechna PWN (13 vols.). Warsaw: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962–1970.
Włodarczyk, Tamara, ed. Ku nowemu życiu. Żydzi na Dolnym Śląsku w latach 1945–1970 / Towards New Life: Jews in Lower Silesia in 1945–1970. Translated by Elżbieta Macauley. Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2017.
Wodzinski, Marcin, and Waldemar Spallek. Historical Atlas of Hasidism. Princeton, NJ: Princeton University Press, 2018.
Wojewódka, Paweł. “Polacy wobec Żydów w getcie: była i ‘spora obojętność’.” Polskie Radio: Jedynka. April 19, 2013. Accessed December 9, 2020. https://www.polskieradio.pl/7/1691/Artykul/827303,Polacy-wobec-Zydow-w-getcie-byla-i-spora-obojetnosc.
Zaremba, Marcin. Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce. Warsaw: Wydawnictwo Trio, 2005.
“Żydowski Uniwersytet Otwarty.” 2021. Accessed January 11, 2021. http://shalom.org.pl/zydowski-uniwersytet-otwarty/.
University of St Andrews Vereinigtes Königreich
https://orcid.org/0000-0003-3484-8352
Tomasz Dominik Kamusella ist außerordentlicher Professor für Neuere Geschichte an der University of St Andrews, Schottland, Vereinigtes Königreich. Er ist spezialisiert auf die interdisziplinäre Untersuchung von Sprachpolitik und Nationalismus im modernen Mitteleuropa. Zu Kamusellas neuesten Veröffentlichungen gehören die Monografien Politics and the Slavic Languages (2021), Eurasian Empires as Blueprints for Ethiopia (2021), Ethnic Cleansing During the Cold War (2018) sowie das historische Atlaswerk Words in Space and Time (2021).
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Weitergabe unter gleichen Bedingungen 4.0 International.
