Prawo rzymskie jako kryterium interpretacyjne w Decisiones Lituanicae Piotra Rojzjusza
Abstrakt
Celem artykułu jest wykazanie, że Piotr Rojzjusz, sędzia asesorskiego sądu królewskiego w Wilnie, stosował prawo rzymskie jako kryterium interpretacyjne w stosunku do prawa magdeburskiego. Prawo rzymskie służyło do interpretowania znaczenia budzących wątpliwości pojęć prawa niemieckiego. Autor był też zwolennikiem subsydiarnego stosowania prawa rzymskiego w przypadku luk w prawach krajowych. Jego dzieło, zatytułowane Decisiones (…) de rebus in sacro auditorio Lituanico ex appellatione iudicatis (Kraków 1565) stanowi komentarz do pięciu orzeczeń. Podstawą wyrokowania jest prawo magdeburskie, ale wywody autora pełne są odniesień do prawa rzymskiego i do dzieł glosatorów i komentatorów.
Słowa kluczowe
prawo rzymskie, Decisiones Lituanicae, Piotr Rojzjusz, sąd asesorski wileński, prawo magdeburskie
Bibliografia
Bardach J.: Ustrój miast na prawie magdeburskim w wielkim Księstwie Litewskim do połowy XVII wieku. W: Idem: O dawnej i niedawnej Litwie. Poznań 1988.
Fijałkowski T.: Piotr Rojzjusz — polski romanista XVI wieku. Zarys problematyki. W: Z dziejów polskiej kultury umysłowej w XVI i XVII wieku. [Red. W. Voisé]. Wrocław 1976.
Kuryłowicz M.: Libera mortis facultas w państwie i prawie rzymskim. W: Iudicium et scientia. Księga jubileuszowa Profesora Romualda Kmiecika. Red. A. PrzyborowskaKlimczak, A. Taracha. Warszawa 2011.
Kuryłowicz M.: Taedium vitae im römischen Recht. W: Fides humanitas ius. Studii in onore di Luigi Labruna. Red. C. Cascione, C. MasiDoria. Vol. 4. Napoli 2007.
Kuryłowicz M.: Taedium vitae w rzymskim prawie karnym. W: Contra leges et bonos mores. Przestępstwa obyczajowe w starożytnej Grecji i Rzymie. Red. H. Kowalski, M. Kuryłowicz. Lublin 2005.
Ratyński A.: List Piotra Royziusza, Radzcy Zygmunta Augusta, położony na początku dzieła jegoż, pod tytułem: Decisiones Petri Royzii Maurei Alcagnicensi, Regii Jurisconsulti De rebus in sacro Auditorio Lituanico ex appellatione judicatis. Cracoviae 1563, in 4to; z łacińskiego na polski język przetłumaczony przez Alexandra Ratyńskiego Magistra praw oboyga. „Dziennik Wileński” 1818, nr 7.
Rominkiewicz A.: Samobójstwo w prawie rzymskim. „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2004, nr 2616, Prawo CCLXXXVIII.
Ruiz de Moros P.: Decisiones [...] de rebus in sacro auditorio Lituanico ex appella- tione iudicatis. Cracoviae 1563.
Wacke A.: Der Selbstmord im römischen Recht und in der Rechtsentwicklung. „Zeitschrift der Savigny-Stiftung” 1980, Jg. 97.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Polska
http://orcid.org/0000-0001-5040-6058
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
