Uwagi o uniwersalnym i narodowym charakterze rewolucji
Abstrakt
Artykuł porządkuje problemy definicyjne narosłe wokół terminu rewolucja. Autorzy uznają, że rewolucje, jakkolwiek by je definiować, posiadają wyraźne, dające się uchwycić cechy narodowe. Analiza problemu dokonane jest w oparciu o tradycje polskie i czeskie, ponieważ te dwa narody prezentują zupełnie odmienne podejścia do kwestii rewolucji. Zestawienie czeskiego konserwatyzmu i niewiary w strategie rewolucyjną z polską tradycją zrywów niepodległościowych tworzy jest ciekawe poznawczo i zdaniem autorów mogące otworzyć nowe pola eksploracji badawczej.
Słowa kluczowe
rewolucja, naród, zmiana społeczna, historia idei
Bibliografia
Arendt H.: O rewolucji. Przeł. M. Godyń. Kraków 1991.
Baszkiewicz J.: Wolność, równość, własność: rewolucje burżuazyjne. Warszawa 1981. Bocheński J.M.: Lewica, religia, sowietologia. Warszawa 1996.
Byron G.G.: Giaur. Przeł. A. Mickiewicz. Kraków 2003.
Čapek K.: Hovory s T.G. Masarykem. Praha 1946.
Czajkowski W.: O pewnych poznawczych pożytkach płynących z wieloznaczności słowa „rewolucja”. W: O rewolucji. Obrazy radykalnej zmiany społecznej. Red. K. Brzechczyn, M. Nowak. Poznań 2007.
Dokulil M.: Evoluce, či revoluce, jako média „spásonosného” řešení sociální otázky.
V: T.G. Masaryk a sociální otázka. Sborník příspěvků z 9. semináře Masarykova
muzea v Hodoníně 14. listopadu 2001. Edit. T. Martonova. Hodonín 2002.
Furet F.: Przeszłość pewnego złudzenia. Tłum. J. Górnicka-Kalinowska, M. Ochab.
Warszawa 1996.
Havel V.: Trzy lata — dzieje dramatu. Tłum. A.S. Jagodziński. „Gazeta Wyborcza”
, nr 54.
Havliček K.: Příklad zákonného odporu. V: Idem: Slovan, časopis věnovaný politic-kým a vůbec veřejným záležitostem slovanským, zvláště českým. Kutná Hora 1851.
Havliček K.: Revoluce. V: Idem: Slovan, časopis věnovaný politickým a vůbec veřejným záležitostem slovanským, zvláště českým. Kutná Hora 1851.
Kovač D.: World Revolution — Tomas Garrigue Masaryk and Vladimir Ilyich Lenin. „Human Affairs” 1991, nr 1.
Kwietniowski A.J.: T.G. Masaryk. Życie i dzieło. Frysztat 1926.
Le Bon G.: Psychologia tłumu. Tłum. B. Kaprocki. Kęty 2013.
Łuszczyński A.: Myśl polityczno-prawna Tomasza G. Masaryka jako rodzaj mitu państwotwórczego. Rzeszów 2013.
Masaryk T.G.: Kult Rozumu a Nejvyšší bytosti (1793—1794). „Naše doba” 1894, nr 1. Masaryk T.G.: Národnímu Shromáždĕní a vláde. V: Idem: Cesta demokracie. Soubor projevů za Republiky 1918—1920. Vol. 1. Praha 1939.
Masaryk T.G.: Naše nynější krise: pád strany staročeské a počátkové směrů nových. V: Idem: Česká otázka. Naše nynější krize. Jan Hus. Praha 2000.
Masaryk T.G.: O bolszewiźmie. Warszawa [1922].
Masaryk T.G.: Otázka sociální. Vol. 1—2. Praha 2000.
Masaryk T.G.: Rusko a Evropa. Vol. 2. Praha 1921.
Masaryk T.G.: Řeč při návštĕvĕ prvního plku ruských legii Mistra Jana Husi. V: Idem: Cesta demokracie. Soubor projevů za Republiky 1918—1920. Vol. 1. Praha 1939.
Masaryk T.G.: The Spirit of Russia. Vol. 1—3. London 1968.
Masaryk T.G.: Wojna o wolność narodów. Warszawa—Poznań—Kraków—Lwów—Stanisławów [ca 1930].
Masaryk T.G.: Zwycięstwo idei wolnościowej narodu. Warszawa—Poznań—Kraków—Lwów—Stanisławów [ca 1930].
Mill J.S.: Utylitaryzm. O wolności. Wstęp T. Kotarbiński. Kraków 1959.
Národnímu Shromáždĕní a vláde. V: T.G. Masaryk: Cesta demokracie. Soubor proje- vů za Republiky 1918—1920. Vol. 1. Praha 1939.
Ortega y Gasset J.: Bunt mas i inne pisma socjologiczne. Przeł. P. Niklewicz, H. Woźniakowski, wstęp J. Szacki, wybór S. Cichowicz. Warszawa 1982.
Palacký F.: Radhost III: spisy z oboru politiky. Praha 1873.
Pareto V.: Uczucia i działania. Fragmenty socjologiczne. Przeł. M. Dobrowolska, M. Rozpędowska, A. Zinserling, wybór, wstęp i red. A. Kojder. Warszawa 1994.
Pechar J.: Smysl Masarykovy revoluce. V: Po cestách naléhavosti myšlení. Praha 1993.
Řeč při návštĕvĕ prvního plku ruských legii Mistra Jana Husi. V: T.G. Masaryk: Cesta demokracie. Soubor projevů za Republiky 1918—1920. Vol. 1. Praha 1939.
Sorokin P.: The Sociology of Revolution. New York 1967.
Tocqueville A., de: Dawne rządy i rewolucja. Przekł. W.M. Kozłowski. Warszawa 2003.
Tocqueville A., de: O demokracji w Ameryce. Przeł. M. Król, wstęp J. Baszkiewicz. Warszawa 1976.
Tołstoj L.: Do działaczy politycznych. Przekł. K. Juljan. Kraków 1906.
Vlček R.: Masarykovy reflexe ruské revoluce v únoru 1917. V: Tomáš Garrigue Masaryk a ruské revoluce. Sborník příspěvků z 5. ročníku semináře Masarykova muzea v Hodoníně 19. listopadu 1997. Edit. T. Martonová. Hodonín 1998.
Vlček R.: Ruské revoluce a T.G. Masaryk. Ke kořenům interpretace ruských revolucí v roce 1917 v českém prostředí. V: Interpretace ruské revoluce 1917. Edit. J. Hanuš, R. Vlček. Brno 2008.
Zouhar J.: Otázka revoluce u T.G. Masaryka. V: Tomáš Garrigue Masaryk a ruské revoluce. Sborník příspěvků z 5. ročníku semináře Masarykova muzea v Hodoníně 19 listopadu 1997. Edit. T. Martonová. Hodonín 1998.
Z rozhovoru s dr. Vondrákem w Petrohradĕ dne 17. unora 1917 — podle českého zápisu prof. F. Piseckého. V: T.G.M. jak jsme ho vidĕli. Praha 1948.
Uniwersytet Rzeszowski Polska
http://orcid.org/0000-0002-1589-935X
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Polska
http://orcid.org/0000-0002-4387-8820
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
