O „ludowym” prawie karnym w kontekście przeprowadzenia i zabezpieczenia skutków tak zwanej reformy rolnej z pierwszych lat Polski Ludowej

Anna Stawarska-Rippel

doi:10.31261/ZDP.2019.20.41

Veröffentlicht: 2020-04-16

Bd. 12 (2019)

Zum („Volks“-)Strafrecht im Kontext der Durchführung und Sicherung der Auswirkungen der so genannten Agrarreform aus den ersten Jahren Volkspolens

Anna Stawarska-Rippel

Rubrik: Rozprawy i artykuły

https://doi.org/10.31261/ZDP.2019.20.41

Abstract

Der bisherige Forschungsstand im Bereich des Strafrechts in der ersten Dekade Volkspolens zeugt unumstritten vom schockierenden Ausmaß der Punitivität des Straf- rechts in den Jahren 1944—1955. In Erwartung eines großen sozialen Widerstands während der so genannten Agrarreform, die als das erste und wesentliche Element der Enteignungsaktion aus den ersten Jahren Volkspolens gilt, führten die Volksbehörden die Penalisierung der gegen diese Reform gerichteten Handlungen durch, indem sie sie zu den Verbrechen gegen den Staat, also zu „konterrevolutionären Verbrechen“ zählten. Die merkwürdigste Bestimmung war we-gen des Missverhältnisses zwischen dem Schutzgut und der Strafe Artikel 7 des Dekretes vom 12. Dezember 1944 über die Übernahme von manchen Wäldern als Eigentum der Staatskasse, der die Todesstrafe vorsah, wenn man versuchte, den Übergang von Wäldern und Waldflächen ins staatliche Eigentum zu vereiteln oder zu behindern, oder zu solchen Handlungen anzuregen, die gegen diesen Übergang gerichtet waren, oder zu denjenigen, die darin bestanden, diesen Prozess öffentlich zu loben. Heutzutage besteht kein Zweifel daran, dass ein charakteristischer Bestandteil der Eigentumsumwandlungen, die im Zusammenhang mit der so genannten Agrarre- form standen, die instrumentelle Ausnutzung des Rechts und die Verletzung des (auch des neuen) Rechts waren. Außer Zweifel steht ebenfalls die Tatsache, dass das Dekret über die Durchfüh- rung der Agrarreform gegen die im europäischen Kreis der Rechtskultur festgelegten elementa- ren Prinzipien des Rechts und der Gerechtigkeit verstieß.

Schlagworte:

Volkspolen, Strafrecht, Agrarreform, Oberster Gerichtshof

Dateien herunterladen

PDF (Język Polski)

Zitierregeln

Stawarska-Rippel, A. (2020). Zum („Volks“-)Strafrecht im Kontext der Durchführung und Sicherung der Auswirkungen der so genannten Agrarreform aus den ersten Jahren Volkspolens. Z Dziejów Prawa, 12, 709–721. https://doi.org/10.31261/ZDP.2019.20.41

Zitiert von / Teilen

Literaturhinweise

A. Ajnenkiel, Konstytucje Polski, Warszawa 2001;
Google Scholar

I. Andrejew. L. Lernel, J. Sawicki, Prawo karne Polski Ludowej, Warszawa 1950;
Google Scholar

A. Bereza, Sąd Najwyższy w latach 1945-1962. Organizacja i działalność, Warszawa 2012;
Google Scholar

P. Fiedorczyk, Wizyta prawników radzieckich w Polsce w 1955 r. Dokument archiwalny o tematach i wynikach prawniczych konsultacji polsko-radzieckich, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2015, t. XIV, z. 1, s. 123–132;
Google Scholar

P. Kładoczny, Prawo jako narzędzie represji w latach 1944-1956, Warszawa 2004;
Google Scholar

Z. Kubec, T Majewski, Z. Trybulski, Ochrona mienia społecznego w orzecznictwie Sądu Najwyższego, [w:] Sesja dwudziestolecia Sądu Najwyższego w Polsce Ludowej w dniach 8–9 grudnia 1966 r. Materiały obrad, Warszawa 1967, s.
Google Scholar

E. Leniart, Skazani za antykomunizm. Orzecznictwo Wojskowego Sądu Rejonowego w Rzeszowie (1946-1954/55), Rzeszów 2016.
Google Scholar

A. Lityński, Inaczej o pierwszej dekadzie Polski Ludowej. Obraz sądów karnych. W: Z dziejów prawa Rzeczypospolitej Polskiej. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego. Red. A. Lityński, Katowice 1991, s. 139-163;
Google Scholar

A. Lityński, Obraz sądownictwa karnego pierwszej dekady Polski Ludowej. „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1991, t. XLIII, z. 1-2, s. 153-170;
Google Scholar

A. Lityński, Podstawy prawa terroru. O niektórych zmianach w prawie karnym pierwszej dekady Polski Ludowej. W: Z dziejów sądów i prawa. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego. Red. A. Lityński, Katowice 1992, s. 108-136;
Google Scholar

A. Lityński, Rok 1943 w Polskich Siłach Zbrojnych w ZSRR: tworzenie wojskowego prawa sądowego. W: Historia prawa – historia kultury. Liber memorialis Vitoldo Maisel dedicatus. Red. E. Borkowska-Bagieńska i H. Olszewski. Prace Wydziału Prawa i Administracji UAM, t. 1, Poznań 1994, s. 409-419;
Google Scholar

A. Lityński, Początki służby sprawiedliwości w Polskich Siłach Zbrojnych w ZSRR (1943 r.). W: Dawne prawo i myśl prawnicza. Prace historyczno-prawne poświęcone pamięci Wojciecha Marii Bartla. Red. J. Malec i W. Uruszczak. Wyd. UJ, Kraków 1995, s. 237-243; A. Lityński, Ze studiów nad początkami wojskowego prawa karnego PRL. „Problemy Prawa Karnego” t. 21. Red. K. Marszał, Katowice 1995, s. 9-35;
Google Scholar

A. Lityński, Ku likwidacji instytucji sędziego śledczego w Polsce Ludowej. W: Problemy nauk penalnych. Prace ofiarowane Pani Profesor Oktawii Górniok. Red. L. Tyszkiewicz, Katowice 1996, s. 332-342;
Google Scholar

A. Lityński, Początki prawa komunistycznego w Polsce. Prawo karne wojskowe przed wrześniem 1944 r. W: „Pamięć i Sprawiedliwość”. Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Instytutu Pamięci Narodowej, Warszawa 1996, t. 39, s. 74-90;
Google Scholar

A. Lityński, Ustawodawstwo karne w pierwszych latach Polski Ludowej. W: Wojna domowa czy nowa okupacja? Polska po roku 1944. Materiały sesji zorganizowanej na Zamku Królewskim w Warszawie 6 listopada 1997 roku przez Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Red. A. Ajnenkiel, Wrocław – Warszawa – Kraków 1998, Wyd. Ossolineum, s. 120-140;
Google Scholar

A. Lityński, O prawie i sądach początków Polski Ludowej. Wyd. Temida 2, Białystok 1999, ss. 278;
Google Scholar

A. Lityński, U progu Polski Ludowej. O pseudorewolucji i prawie karnym uwag kilka. W: U progu nowych kodyfikacji karnych. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Leonowi Tyszkiewiczowi. Red. O. Górniok, Katowice 1999, s. 76-91;
Google Scholar

A. Lityński, Historia prawa Polski Ludowej, wyd. 5, Warszawa 2013;
Google Scholar

A. Lityński, Prawo Rosji i ZSRR 1917-1991 czyli historia wszechzwiązkowego komunistycznego prawa (bolszewików). Krótki kurs, wyd. 3, C.H.Beck, Warszawa 2017, s. 169;
Google Scholar

A. Machnikowska, Prawo własności w Polsce w latach 1944-1981. Studium historycznoprawne, Gdańsk 2010;
Google Scholar

J. Majorowicz, Przebudowa ustroju rolnego Polski Ludowej w orzecznictwie Sądu Najwyższego, [w:] Sesja dwudziestolecia Sądu Najwyższego w Polsce Ludowej w dniach 8–9 grudnia 1966 r. Materiały obrad, Warszawa 1967, s. 155-192;
Google Scholar

M. Mazur, Dwudziestolecie Sądu Najwyższego w Polsce Ludowej, [w:] Sesja dwudziestolecia Sądu Najwyższego w Polsce Ludowej w dniach 8–9 grudnia 1966 r. Materiały obrad, Warszawa 1967;
Google Scholar

M. Melezini, Punitywność wymiaru sprawiedliwości karnej w Polsce w XX wieku, Białystok 2003;
Google Scholar

S. Prutis, Reformy agrarne w Polsce po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, „Studia Iuridica Agraria” 2018, t. XV, s. 201-216;
Google Scholar

Reforma rolna PKWN. Materiały i dokumenty, opr. W. Góra, R. Halaba, N. Kołomejczyk, Warszawa 1959;
Google Scholar

M. Safjan, Wyzwania dla państwa prawa, wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2007,
Google Scholar

K. Siemaszko, „W trudnym okresie odbudowy państwa”. Tak zwany mały kodeks karny w świetle orzecznictwa Sądu Okręgowego w Krakowie w latach 1946-1950, Kraków 2015;
Google Scholar

M. Siewierski, Mały kodeks karny. Komentarz i orzecznictwo, Łódź 1949.
Google Scholar

A. Stawarska-Rippel, Prawo sądowe Polski Ludowej a prawo Drugiej Rzeczypospolitej 1944-1950, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006
Google Scholar

A. Stawarska-Rippel, Resort sprawiedliwości ZSRR w świetle sprawozdania polskiej delegacji (1956), „Roczniki Administracji i Prawa” 2015, R. XVI, t. I, s. 101–116;
Google Scholar

A. Stawarska-Rippel, O współpracy resortów sprawiedliwości państw socjalistycznych w latach 1958-1963. Kilka uwag w świetle wewnętrznych dokumentów Ministerstwa Sprawiedliwości PRL, „Z Dziejów Prawa”, t. 10 (18), s. 181-196.
Google Scholar

Bd. 12 (2019)
Veröffentlicht: 2020-04-16

ISSN: 1898-6986

eISSN: 2353-9879

Verlag, Organisation

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Text senden

Zum („Volks“-)Strafrecht im Kontext der Durchführung und Sicherung der Auswirkungen der so genannten Agrarreform aus den ersten Jahren Volkspolens

Abstract

Schlagworte:

Anna Stawarska-Rippel

Informationen