HARMONOGRAM PUBLIKACJI

1/2021 (ostateczny termin nadsyłania tekstów: 28.02.2021)
Temat numeru: Autoetnografia – uczynić politycznym to, co osobiste

 

Autoetnografia jest jedną z nowych metod badań jakościowych w naukach społecznych – to próba stworzenia takiej narracji, w której jednostka, rekonstruując własne i osobiste przeżywanie świata, otwiera przestrzeń odniesienia do doświadczeń wspólnotowych i kulturowych. Jest to metoda zaangażowana w zmianę, może być zatem szansą na podjęcie dyskusji o tym, co znika z oczu człowieka nieustannie pozbawionego czasu na przyglądanie się codzienności. Przedmiotem refleksji autoetnograficznej staje się to, co nas zadziwiło, zatrzymało, nie pozwoliło pójść dalej – ale przede wszystkim – co wzbudziło nie-zgodę. Czym jest autoetnografia? Połączeniem ja i kultury, mówieniem swoim głosem, wyzwaniem rzuconym rzeczywistości, pisaniem przez pryzmat tego, co osobiście dotyka. A może to tylko próba uchylenia się od rygorów nauki albo kolejna akademicka przestrzeń papierowej rewolucji?

 

Wykorzystując historyczną okazję (zdobycie w 2018 roku Nagrody Nobla przez Olgę Tokarczuk), zapraszamy do namysłu nad – niepozbawioną wątków autoetnograficznych – twórczością Noblistki. Nie wskazujemy jednej książki w przekonaniu, że praca przeszukiwania jej tekstów jako dyskursu pedagogii dyskretnej (czyli wartościowej dla edukacji, choć nie konstruowanej pod żadnym pedagogicznym szyldem) jest dopiero przed nami:
Pedagogiczne miejsca w twórczości Olgi Tokarczuk

 

 

2/2021 (ostateczny termin nadsyłania tekstów: 31.08.2021)
Temat numeru: Pedagogika – humanistyka

 

Temat to próba przeciwstawienia się szkodliwym dla pedagogiki decyzjom (administracyjnym i metodologicznym), oddzielającym humanistykę od nauk społecznych, poprzez przypomnienie i twórczą rekonstrukcję złożonego i bogatego dziedzictwa idei pedagogicznych. Pedagogika ma w swoich zasobach teoretycznie zaawansowaną (w ramach tzw. przełomu dwoistości) tradycję myślenia o ważnych społecznie kwestiach: własnego statusu metodologicznego, funkcjonowania szkół, nowoczesnego kształcenia nauczycieli, krytyki społecznej, emancypacyjnego charakteru kultury etc. Chcemy przypomnieć, że wbrew urzędniczym szufladkom i płytkiej etodologii pedagogika jest dyscypliną humanistyczną zorientowaną na świat interakcji międzyludzkich oraz że można ją uprawiać w sposób nowoczesny – łącząc eksplorację tradycji z wykorzystaniem osiągnięć współczesnej humanistyki.

 

Nawiązując do tematu numeru, zapraszamy do namysłu nad wyjątkowym zbiorem tekstów klasyka polskiej pedagogiki (w wyborze i krytycznym opracowaniu prof. L. Witkowskiego):
B. Nawroczyński: Oddech myśli. Archiwalia główne. Kraków 2020.

 

 

1/2022 (ostateczny termin nadsyłania tekstów: 28.02.2022)
Temat numeru: Disability studies

 

Disability studies to interdyscyplinarne badania nad znaczeniem, naturą i konsekwencjami niepełnosprawności. Niepełnosprawność – umieszczona w kontekście kulturowym – staje się jedną z cech charakteryzujących współczesne społeczeństwa i ich sposób życia. Dyskusja może objąć zarówno refleksję nad tym, czym w istocie są studia nad niepełnosprawnością jako sposób myślenia i prowadzenia badań, jak i również konkretne przykłady zjawisk społecznych z tego zakresu. Nie chcemy ograniczać się do jednego wybranego rodzaju niepełnosprawności ani jednej perspektywy badawczej – idea disability studies zakłada wielowymiarowość zjawiska i wielostronność oglądu.

 

W związku z 180. rocznicą wydania fundamentalnej dla polskiej myśli pedagogicznej (i znaczącej dla tożsamości naszego czasopisma) rozprawy, zapraszamy do namysłu wokół książki:
B.F. Trentowski: Chowanna, czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży. Wrocław-Warszawa-Kraków 1970.

 

 

2/2022 (ostateczny termin nadsyłania tekstów: 31.08.2022)
Temat numeru: Niepokojąca (nie)obecność sztuki w edukacji

 

Stwierdzenie, że we współczesnej edukacji brakuje miejsca dla sztuki może wywołać sprzeciw. Nawet pobieżna analiza podstawy programowej zaprzeczy takiej tezie. Wątpliwości i pytania wzbudza jednak jakość obecności sztuki w edukacji. Czy twórczość artystyczna może zostać w kształceniu ograniczona do zbioru informacji i kilku prostych działań (omawiania obowiązkowych lektur, ilustracji w podręcznikach, śpiewu, gry na prostych instrumentach, wykonywania prac plastycznych, garści wiadomości z historii sztuki itp.)? Jakie znaczenie ma albo może mieć dla obecnie uczącego się pokolenia aktywność artystyczna? Czy można powiązać funkcje sztuki – tej obecnej w galeriach, muzeach, salach koncertowych, teatrach, przestrzeniach sztuk partycypacyjnych – z funkcjami przypisanymi jej w edukacji? Wyczuwalny rozdźwięk między tym, jak w szkole uczymy o sztuce, i jak w kulturze uczymy sztuki, stwarza przestrzeń do dyskusji o (nie)obecności sztuki w edukacji.

 

Nawiązując do tematu numeru, zapraszamy do namysłu nad klasyczną pracą amerykańskiego pedagoga: 

J. Dewey: Sztuka jako doświadczenie. Wrocław 1975.