Zagadnienie szczerości i nieszczerości w literaturze
Abstrakt
W artykule szczerość i nieszczerość traktowane są jako pojęcia retoryczne. Autor stara się uniknąć błędnego utożsamiania szczerości i prawdziwości oraz retoryki i poetyki, a także równie błędnego utożsamiania szczerości i performatywności oraz retoryki i manipulacji. W analizie zastosowano całe spektrum odmian (nie)szczerości, które okazują się przydatne w badaniach tekstów literackich (przywołano wiele przykładów z literatury rosyjskiej i żydowskiej). Wyjaśniono również dlaczego czytelnik postrzega i uznaje szczerą wypowiedź za mityczny, mimetyczny i metaforyczny obraz prawdy.
Słowa kluczowe
szczerość w literaturze; retoryka; prawda; mit; personalizm
Bibliografia
References
Alphen, Ernst van; Bal, Mieke; Smith, Carel E. (eds.). The Rhetoric of Sincerity. Stanford: Stanford University Press, 2008.
Austin, John L. How to Do Things with Words. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1975.
Brinker, Menahem. To the Tiberian Alley [in Hebrew]. Tel Aviv: Am Oved, 1990.
Dostoevsky, Fiodor. Idiot. Trans. Martin, Eva (1915). Source of the text: eBooks@Adelaide.
Falck, Colin. Myth, Truth and Literature: Towards a True Postmodernism. Cambridge: Cambridge University Press, 1994.
Findley, Brooke Heidenreich. Discourses of sincerity: Gender, authority and signification in some medieval French courtly texts. PhD Diss. Duke University, 2003.
Forbes, Deborah. Sincerity’s Shadow. Self-Consciousness in British Romantic and Mid-Twentieth-Century American Poetry. Cambridge: Harvard University Press, 2004.
Foucault, Michel. Fearless Speech. Los Angeles: Semiotext(e), 2001.
Frankenstein, Karl. Sincerity and Equality [in Hebrew]. Tel Aviv: Ha-kibbutz ha-meukhad, 1977.
Grant, Ruth. Hypocrisy and Integrity: Machiavelli, Rousseau, and the Ethics of Politics. Chicago: University of Chicago Press, 1997.
Guilhamet, Leon. The Sincere Ideal: Studies on Sincerity in Eighteenth Century English Literature. Montreal: McGill, Queen’s University Press, 1974.
Habermas, Jurgen. The Theory of Communicative Action. Trans. McCarthy, Thomas. Boston: Beacon, 1984.
Halevi, Yehuda. “My heart is in the East.” Trans. Salaman, Nina. In: J. Neusner, Jacob; Avery-Peck, Alan (eds.). The Blackwell Reader in Judaism. Malden, MA: Blackwell Publishers, 2001, p. 115.
Hübner, Kurt. Die Wahrheit des Mythos. München: Verlag C.H. Beck, 1985.
Huizinga, Johan. Homo Ludens: A Study of the Play-Element in Culture. Boston: The Beacon Press, 1964.
Lanham, Richard. Analyzing Prose. London–New York: Continuum, 1983.
Losev, Alexei. The Dialectics of Myth. Trans. Marchenkov, Vladimir. New York: Routledge, 2003.
Markovits, Elizabeth. The Politics of Sincerity: Plato, Frank Speech, and Democratic Judgment. University Park: The Pennsylvania State University Press, 2008.
Morris, Pam. Imagining Inclusive Society in Nineteenth-Century Novels: The Code of Sincerity in the Public Sphere. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2004.
Perkins, David. Wordsworth and the Poetry of Sincerity. Cambridge: The Belknap Press of Harvard University Press, 1964.
Peyre, Henry. Literature and Sincerity. New Haven and London: Yale University Press, 1963.
Richards, Ivor A. The Philosophy of Rhetoric. Oxford and London: Oxford University Press, 1976.
Ricoeur, Paul. Time and Narrative. Vol. 1. Trans. McLaughlin, Kathleen; Pellauer, David. Chicago: University of Chicago Press, 1984.
Rosenbaum, Susan B. Professing Sincerity: Modern Lyric Poetry, Commercial Culture, and the Crisis in Reading. Charlottesville, VA: University of Virginia Press, 2007.
Rutten, Ellen. Sincerity after Communism: A Cultural History. New Haven and London: Yale University Press, 2017.
Saxonhouse, Arlene W. Free Speech and Democracy in Ancient Athens. Cambridge: Cambridge University Press, 2006.
Szabados, Béla; Soifer, Eldon. Hypocrisy: Ethical Investigation. Toronto: Broadview Press, 2004.
Trilling, Lionel. Sincerity and Authenticity. London: Oxford University Press, 1972
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
