Opublikowane: 2018-12-31

„Hologramy Ciemności” — Paula Celana teodycea po Shoa

Ewa Borkowska Logo ORCID

Abstrakt

Poetycka kartografia Paula Celana (1920–1970) opiera się na „hologramach ciemności” (jak nazwała je Amy Colin, amerykańska badaczka twórczości Celana), metaforycznych konstelacjach, które odzwierciedlają doświadczenia cierpienia, zmierzchu i śmierci. Poezja „po Shoah” rumuńskiego poety pochodzenia żydowskiego, piszącego w języku niemieckim, stanowi szczególny krajobraz jego muzycznej „fugi śmierci”, w której ludzkie cierpienie jest przedstawione w surrealistycznych obrazach, które w milczeniu wyrażają traumę Holokaustu. Teodycea Celana powstaje jako „retoryka tego, co niewysłowione”, cichy dialog z Innym (Lévinas), ale także z nieobecnym Innym, Nikim, z którym poeta rozmawia i który staje się adresatem jego „wierszy-modlitw” lub „nie-wierszy” (noems), jak je nazywa. To nieobecnego Innego poeta czci i celebruje w swojej „poezji ciszy”. Język również doświadczył cierpienia, ale został „wzbogacony przez nie” i teraz można go usłyszeć „po drugiej stronie ciszy”. Poezja Celana jest mocno zakorzeniona w pamięci o Holokauście i traumatycznych doświadczeniach narodu żydowskiego. Aby ukoić swój ból, poeta nieustannie powraca do „Brunnenland”, swojego miejsca urodzenia położonego w Bukowinie, gdzie zawsze znajdował źródło, które napędzało jego poetycką duszę i serce. Ulubioną metaforą poety jest południk, który wyznacza punkt odniesienia na kartograficznej siatce wszystkich jego poetyckich obrazów.

Słowa kluczowe:

Celan , teodycea , szoa , pamięć , południk , nikt , dialog , cisza , Inny , Lévinas

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Borkowska, Ewa. 2018. „«Hologramy Ciemności» — Paula Celana Teodycea Po Shoa”. Iudaica Russica, nr 1(1) (grudzień):88-103. https://doi.org/10.31261/IR.2018.01.07.

Cited by / Share

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.


Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).

Nr 1(1) (2018)
Opublikowane: 2018-12-31


ISSN: 2657-4861
eISSN: 2657-8352
Ikona DOI 10.31261/IR

Wydawca
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.