Transgraniczne przekształcenia (zmiana formy prawnej) spółek w prawie prywatnym międzynarodowym — zagadnienia wybrane
Abstrakt
This paper delas with the selected issues of cross-border conversions of companies in private international law. Conversion is one of the forms of transformations of companies. The basic form of cross-border transformations mostly used by companies are mergers. However, as evidenced in particular by the judgment of the Court of Justice in the case of Polbud, also the change of the legal form is an institution of interest and present in the practice of cross-border activities of companies. In the foreground are the conflict of laws issues arising under private international law, in particular the question of the law applicable to the cross-border change of the company’s legal form. In order to answer this question, a definition of a conversion under the private international law has been provided. A cross-border conversion of a company must be distinguished from a cross-border transfer of the seat of the company as a connecting factor, as they are two completely different operations governed by different conflict-of-law rules of private international law. In the case of Polbud, there are serious doubts as to whether there was a cross-border conversion or cross-border transfer of the company’s seat. The law applicable to cross-border conversions is determined on the basis of the principle of combination or unification of the personal statutes of the state of the exit form and the state of the intended form of the company. Under this principle, however, the application of both legal systems is problematic. Useful guidelines are provided by the model expressed in art. 86c in connection with art. 86q of the directive on certain aspects of company law. The scope of application of the law applicable to cross-border conversions is determined by both leges societatis in question. Cross-border conversion operations also arise qualification problems related to issues such as the protection of creditors, minority shareholders and employees. The harmonized substantive provisions of the directive on certain aspects of company law make it easier to carry out cross-border conversions in the European dimension. The existence of such harmonized norms removes the barriers resulting from the applicable substantive law based on various principles and rules and makes the conflict-of-law issues then practically of secondary importance.
Słowa kluczowe
spółki prawa handlowego; prawo prywatne międzynarodowe; transgraniczne przekształcenia; prawo właściwe; zakres zastosowania prawa właściwego
Bibliografia
Berner O., Interdependenz von Primär- und Kollisionsrecht im europäischen Gesellschaftsrecht, Duncker & Humblot, Berlin, 2015.
Engert A., Umwandlungen unter Beteiligung von Auslandsgesellschaften, in: Ausländische Kapitalgesellschaften im deutschen Recht, Hrsg. H. Eidenmüller, C.H. Beck, München, 2004.
Jasper/Wollbrink D., Das deutsche Internationale Gesellschaftsrecht, in: Münchener Handbuch des Gesellschaftsrechts, Bd. 3, Gesellschaft mit beschränkter Haftung, Hrsg. H.-P. Priester, D. Mayer, C.H. Beck, München, 2009.
Junker J., Sonstige Vorschriften. Gewöhnlicher Aufenthalt, in: Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Bd. 10, Internationales Privatrecht I, Europäisches Kollisionsrecht, Einführungsgesetz zum Bürgerlichen Gesetzbuche (Art. 1—24), Hrsg. J. v. Hein, C.H. Beck, München, 2015.
Kieninger E.-M., Anknüpfung grenzüberschreitender Umstrukturierungen von Gesellschaften. Sitzverlegung, Verschmelzung, Spaltung und Vermögensübertragung, in: Vorschläge und Berichte zur Reform des europäischen und deutschen internationalen Gesellschaftsrechts, Hrsg. H.J. Sonnenberger, Mohr Siebeck, Tübingen, 2007.
Kindler P., Internationales Handels- und Gesellschaftsrecht, in: Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Bd. 11, Internationales Privatrecht II, Internationales Wirtschaftsrecht. Einführungsgesetz zum Bürgerlichen Gesetzbuche (Art. 25—248), Hrsg. J. v. Hein, C.H. Beck, München, 2015.
Klyta W., Osoby prawne i inne jednostki organizacyjne, w: Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2018.
Kurowski W., Stosunek pracy wynikający z umowy w prawie prywatnym międzynarodowym, C.H. Beck, Warszawa, 2016.
Lutter M., Bayer W., Schmidt J., Europäisches Unternehmens- und Kapitalmarktrecht, „Zeitschrift für Unternehmens- und Gesellschaftsrecht” 2018, Sonderheft 1, Teil 1.
Majkowska-Szulc S., Wowerka A., Cross-border Transfer of a Seat, Cross-border Conversion or the Coming into Existence of a New Company? Doubts Against the Background of the Court of Justice’s Judgment in C-106/16 Polbud Wykonawstwo Sp. z o.o., „Polish Yearbook of International Law” 2019, vol. XXXVIII/2018.
Mankowski P., Allgemeine Bestimmungen. Internationale Zuständigkeit, in: P. Mankowski, M.F. Müller, J. Schmidt, EuInsVO 2015. Europäische Insolvenzverordnung 2015, C.H. Beck, München, 2016.
Mansel H.-P., Anerkennung als Grundprinzip des europäischen Rechtsraums, „RabelsZ” 2006, Bd. 70.
Martiny D., Sonstige Vorschriften. Gewöhnlicher Aufenthalt, in: Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Bd. 10, Internationales Privatrecht I, Europäisches Kollisionsrecht, Einführungsgesetz zum Bürgerlichen Gesetzbuche (Art. 1—24), Hrsg. J. v. Hein, C.H. Beck, München, 2015.
Mucha A., Transgraniczna mobilność spółek kapitałowych w świetle prawa unijnego i polskiego, Difin, Warszawa, 2020.
Opalski A., Wiśniewski A.W., w: Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, red. J. Poczobut, Wolters Kluwer, Warszawa, 2017.
Ott K.-P., Die rechtsüberschreitende Verschmelzung nach Centros, Überseering und Inspire Art, in: Deutsches Gesellschaftsrecht im Wettbewerb der Rechtsordnungen, Hrsg. O. Sandrock, Ch.F. Wetzler, Recht und Wirtschaft, Heidelberg, 2004.
Pazdan M., Zagadnienia kolizyjne w prawie spółek handlowych, w: System Prawa Handlowego, T. 2A, Prawo Spółek Handlowych, red. A. Szumański, C.H. Beck, Warszawa, 2019.
Pilich M., Uznanie podmiotowości zagranicznych osób prawnych w obrocie wewnątrz Unii Europejskiej — wprowadzenie i wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 5.11.2002 r., C-208/00, Überseering BV przeciwko Nordic Construction Company Baumanagement, „Europejski Przegląd Sądowy” 2021, nr 1.
Wowerka A., Przekształcenia w międzynarodowym prawie spółek. Wskazanie statutu przekształceniowego — teoria zjednoczenia (kumulacji) statutów personalnych spółek uczestniczących w przekształceniach transgranicznych, „Gdańskie Studia Prawnicze — Przegląd Orzecznictwa” 2014, nr 2.
Wowerka A., Siedziba rzeczywista spółki jako łącznik unijnego prawa prywatnego międzynarodowego, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2021, T. 28.
Wowerka A., Wyznaczanie statutu personalnego osób prawnych, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2016, T. 19.
Wowerka A., Zakres zastosowania statutu personalnego spółki, C.H. Beck, Warszawa, 2019.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
