Rozwiązywanie sporów z zakresu prawa własności intelektualnej na drodze mediacji i koncyliacji
Abstrakt
Mediacje i koncyliacje, podobnie jak arbitraż, należą do alternatywnych metod rozwiązywania sporów, są jednak bardziej wymagające, gdyż zakładają współpracę skonfliktowanych stron w wypracowywaniu porozumienia. Zasadniczo metody te mogą znaleźć zastosowanie do rozwiązywania sporów w niemal każdym obszarze, jednak w niniejszym opracowaniu skupiono się jedynie na sporach z zakresu prawa własności intelektualnej z dwóch powodów. Po pierwsze jest to obszar, w którym stosunkowo rzadko sięga się po metody alternatywne przynajmniej w Polsce, choć są one promowane i zalecane przez World Intellectual Property Organisation (WIPO) oraz Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO). Być może przyczyną jest niska świadomość istnienia takich możliwości. Po drugie, planowana nowelizacja ustawy prawo własności przemysłowej wprowadza nowy instrument – koncyliację, warto więc nie tylko go opisać, ale także dokonać porównania z już uregulowanymi mediacjami. Wydaje się, że wybór metody rozstrzygania sporów dokonany przez ustawodawcę jest uzasadniony, chociaż bowiem używa się ogólnego sformułowania prawo własności intelektualnej, to różnice istniejące między prawem autorskim a prawem własności intelektualnej są ogromne. Z punktu widzenia tematu opracowania najważniejszy jest sposób powstania ochrony, który determinuje także swobodę stron w zakresie pozasądowego rozwiązywania sporów. Tam, gdzie prawo powstaje czy wygasa w drodze decyzji Urzędu Patentowego, ta swoboda jest mniejsza. Koncyliacje z udziałem specjalisty mają pomóc stronom w takim rozwiązaniu konfliktu, który uwzględnia te ograniczenia.
Słowa kluczowe
mediacja; postępowanie pojednawcze (koncyliacja); arbitraż; udział ekspertów
Bibliografia
Biel Ł., Jopek-Bosiacka A., Wasilewska K., Mediacja w sprawach cywilnych w Polsce — analiza terminologii polskiej i angielskiej, „Lingua Legis” 2015, nr 23.
Celli A.L., Benz N., Arbitration and Intellectual Property, „European Business Organization Law Review” 2002, vol. 3.
Chatterjee Ch., Lefcovitch A., Alternative Dispute Resolution: A Practical Guide, Routledge, London—New York, 2008.
Christie A.F., WIPO and IP dispute resolution, in: Research Handbook on the World Intellectual Property Organization: The First 50 Years and Beyond, ed. S. Ricketson, Edward Elgar, Cheltenham—Northampton, 2020.
Civil and Commercial Mediation in Europe: National Mediation Rules and Procedures, eds. C. Esplugues, J.L. Iglesias, G. Palao, Intersentia, Cambridge—Antwerp—Portland, 2013.
Cook T., Garcia A.I., International Intellectual Property Arbitration, Wolters Kluwer, Law & Business, Alphen aan den Rijn, 2010.
Cyrol T., Hybrydowe formy ADR, w: Sto lat polskiego prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Kidybie, T. II, red. M. Dumkiewicz, K. Kopaczyńska-Pieczniak, J. Szczotka, Wolters Kluwer, Warszawa, 2020.
Dahan S., Bhambhoria R., Townsend S., Zhu X., Analytics and EU Courts: The Case of Trademark Disputes, in: The Changing European Union: A Critical View on the Role of the Courts, eds. T. Capeta, I. Goldner Lang, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3786069 [Dostęp: 24.10.2022].
Dębska M., w: Mediacja w praktyce mediatora i pełnomocnika, red. C. Rogula, A. Zemke-Górecka, Wolters Kluwer, Warszawa, 2021.
Epstein J., Epstein S., Co-Mediation, „The Colorado Lawyer” 2006, vol. 36, no. 6.
Fulko K., w: Mediacja w praktyce mediatora i pełnomocnika, red. C. Rogula, A. Zemke-Górecka, Wolters Kluwer, Warszawa, 2021.
Gruz P., Mediacja i arbitraż, a spory dot. własności intelektualnej, 3.03.2020, https://raportcsr.pl/mediacja-i-arbitraz-a-spory-dot-wlasnosci-intelektualnej/ [Dostęp: 24.10.2022].
Hatanaka A.W., Optimising Mediation for Intellectual Property Law — Perspectives from EU, French and UK Law, „International Review of Intellectual Property and Competition Law” 2018, vol. 49.
Kalisz A., Zienkiewicz A., Mediacja sądowa i pozasądowa. Zarys wykładu,Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2009.
Kałużny T., Procedura zatwierdzania tabel wynagrodzeń za korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych z perspektywy nowoczesnego rozstrzygania sporów, „Białostockie Studia Prawnicze” 2015, z. 19.
Knapczyk E., Instytucja mediacji jako „żywy przepis”, a nie „martwy zapis” — jak wypracować dogodną płaszczyznę pomiędzy teorią i praktyką?, „Przegląd Prawniczy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza” 2012, z. 1.
Korybski A., Alternatywne rozwiązywanie sporów w USA. Studium teoretyczno-prawne, Wydawnictwo UMCS, Lublin, 1993.
Kowalski S., Zmiany w systemie instytucjonalnym Unii Europejskiej po rozszerzeniu do UE 27, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku”, Nauki Ekonomiczne, t. IX, Płock, 2008.
Levine R.E., Topic M.V., Using Alternative Dispute Resolution Mechanisms to Resolve Patent Disputes, „Journal of Intellectual Property Law & Practice” 2012, vol. 7, is. 2.
Ławreszuk M., Polubowne rozwiązywanie sporów w Urzędzie Patentowym,w: Reforma prawa własności intelektualnej, red. A. Adamczak, Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce, 2021.
Mania K., Domena internetowa jako przedmiot polubownego rozstrzygania sporów, Wolters Kluwer, Warszawa, 2016.
Markiewicz R., Zdezorientowany prawnik o publicznym udostępnianiu utworów, „Zeszyty Nauki Uniwersytetu Jagiellońskiego PPWI” 2016, nr 4.
Mik C., Zdolność traktatowa Unii Europejskiej w sferze międzynarodowego prawa własności intelektualnej, w: Spory o własność intelektualną. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorom Januszowi Barcie i Ryszardowi Markiewiczowi, red. A. Matlak, S. Stanisławska-Kloc, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2013.
Pennacchi Dellore M.B., Arbitration and Mediation Procedures at WIPO, „VI ANUÁRIO BRASILEIRO DE DIREITO INTERNACIONAL” 2011, vol. 2, no. 11.
Piasecki K., Zarys sądowego prawa procesowego Unii Europejskiej, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2009.
Polak P., Rozproszony system wspomagania negocjacji realizujący funkcję doradczą i mediacyjną, „Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH” 2004, z. 12.
Polak P., Trendy rozwoju systemów wspomagania negocjacji — systemy sieciowe, „Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH” 1999, z. 7.
Polska w Schengen, red. M. Zdanowicz, Temida 2, Warszawa, 2009.
Sarbiński R., Postępowanie mediacyjne i sprawy o uzupełnienie, sprostowanie lub wyjaśnienie wątpliwości co do treści orzeczenia, w: Ustawy autorskie. Komentarze, T. II, red. R. Markiewicz, Wolters Kluwer, Warszawa, 2021.
Schmidt R., Postępowanie pojednawcze, „Kwartalnik ADR” 2010, nr 2.
Skubisz R., Prawo z rejestracji znaku towarowego i jego ochrona. Studium z zakresu prawa polskiego na tle prawno-porównawczym, Wydawnictwo UMCS, Lublin, 1988.
Świerczyński M., Naruszenie prawa własności intelektualnej w prawie prywatnym międzynarodowym, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa, 2013.
de Werra J., Alternative Dispute Resolution Mechanisms Become the Default Method for Solving International Intellectual Property Disputes?, „California Western International Law Journal” 2012, vol. 43, no. 1, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2195968.
Zienkiewicz A., Alternatywne rozwiązywanie i rozstrzyganie sporów prawnych, „Studia Prawnoustrojowe” 2005, nr 5.
Zienkiewicz A., Różnorodny paradygmat mediacji — odpowiedź na wielocelowość dyskursu mediacyjnego, https://arbitraz.laszczuk.pl/_adr/33/Roznorodny_paradygmat_mediacji__-_odpowiedz_na_wielocelowoSc_dyskursu_mediacyjnego.pdf [Dostęp: 24.10.2022].
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0002-0694-8420
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
