Obowiązek alimentacyjny w prawie materialnym i prawie prywatnym międzynarodowym Ukrainy
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest analiza charakteru prawnego obowiązku alimentacyjnego w świetle ukraińskiego prawa materialnego i prawa prywatnego międzynarodowego. Przedstawiając specyfikę regulacji zobowiązań alimentacyjnych w ukraińskim systemie prawnym, przeanalizowano szereg orzeczeń sądowych.
Dalsze rozważania poświęcono określeniu prawa właściwego. W pierwszej kolejności w artykule omówiono możliwość wyboru przez strony prawa właściwego dla zobowiązań alimentacyjnych. W dalszej kolejności uwaga została skupiona na kwestiach ustalenia prawa właściwego w przypadku braku wyboru prawa przez strony. Ponadto w artykule w tym kontekście poruszono ogólne zagadnienia prawa prywatnego międzynarodowego, takie jak obejście prawa i klauzulę porządku publicznego.
W artykule omówiono źródła prawa prywatnego międzynarodowego w zakresie spraw alimentacyjnych. Stwierdzono, że ukraińska ustawa o prawie prywatnym międzynarodowym z 2005 r. nie zawiera jednej normy kolizyjnej, której zakres dotyczyłby wszystkich kategorii roszczeń alimentacyjnych, a przepisy kolizyjne dla zobowiązań alimentacyjnych są rozproszone wśród instrumentów prawnych dotyczących pomocy prawnej i stosunków prawnych w sprawach rodzinnych. W szczególności są one objęte zakresem szeregu umów dwustronnych, a także zakresem konwencji mińskiej z 1993 r. mającej regionalny zasięg stosowania. Jednakże dotychczas Ukraina nie jest związana żadną umową międzynarodową o zasięgu globalnym, która regulowałaby ustalenie prawa właściwego dla zobowiązań alimentacyjnych.
Słowa kluczowe
maintenance obligation; applicable law; choice of law; circumvention of law; public order clause
Bibliografia
Afanasieva L.V., Alimentni pravovidnosyny v Ukraini, autoref. dys., Kharkiv, 2002.
Akhmach H.M., Dohovirnyi poriadok urehuliuvania alimentnych zoboviazan shchodo utrymania batkami svoich ditei: problemy i perspektyvy rozvytku, „Aktualni problemy derzhavy i prava” 2008, nr 43.
Chervonyi Yu.S., Naukovo-praktychnyi komentar Simeinoho kodeksu Ukrainy, Istyna, Kyiv, 2003.
Chervonyi Yu.S., Simeine prawo Ukrainy, Istyna, Kyiv, 2004.
Czepelak M., Autonomia woli w prawie prywatnym międzynarodowym Unii Europejskiej, Poltext, Warszawa, 2015.
Diakovich M.M., Simeine prawo, Pravova Yednist, Kyiv, 2009.
Dovhert A., Mizhnarodne pryvatne pravo: naukovo-praktychnyi komentar zakonu, Kharkiv, Charków, 2008.
Fedyniak H.S., Fedyniak L.S., Мizhnarodne pryvatne pravo, Alerta, Kyiv, 2017.
Hlyniana K.M., Оsoblyvosti prava na utrymania, „Aktualni problemy derzhavy i prava” 2008, nr 43.
Juryk A., Alimenty w prawie prywatnym międzynarodowym, LexisNexis, Warszawa, 2012.
Juryk A., Dochodzenie alimentów za granicą w dobie częstych nowelizacji międzynarodowego prawa prywatnego i postępowania cywilnego, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2014, vol. XII.
Khanovych Ye., Pravove rehuliuvannia alimentnych zoboviazan batkiv z utrymannia ditei u mizhnarodnych vidnosynach, „Pidpryiemnytstvo, hospodarstvo i pravo” 2018, nr 5.
Kysil V., Аvtonomiia voli, pryntsyp tisnoho związku ta vidsylannia v suchasnomu mizhnarodnomu pryvatnomu pravi, w: Suchasni problemy pryvatnoho prava: zb. nauk. рr., prysviach. 80-іi richnytsi z Dnia narodzh. Ya.M. Shevchenko, RUTA, Kamianets-Podilskyi, 2012.
Lukasevych-Krutnyk I.S., Konkubinat yak pidstava vynyknennia simeinych pravovidnosyn, w: Problemy suchasnoho simeinoho prava, red. І.S. Lukasevych-Krutnyk, ZUNU, Ternopil, 2020.
Niekrasova O., Dohovirne rehuliuvania simeinych vidnosyn, „Pravo Ukrainy” 2013, nr 10.
Novytska I., Shliubnyi dohovir ta yoho osoblyvosti, „Notariat dla vas” 2010, nr 7—8.
Pohoretska N.V., Іnstytut obkhodu zakonu v mizhnarodnomu pryvatnomu pravi, w: Мaterialy ІІІ Мizhnarodnoi naukovo-praktychnoi konferentsii «Malynovski chytania», Vidavnictvo Nacional’nogo universitetu „Ostroz’ka akademia”, Ostroh, 2014.
Rodziewicz P., Autonomia woli stron w zakresie prawa właściwego dla zobowiązań alimentacyjnych w świetle Protokołu haskiego, „Europejski Przegląd Sądowy” 2011, nr 7.
Romovska Z.V., Simeinyi kodeks Ukrainy: naukovo-praktychnyi komentar, In Yure, Kyiv, 2006.
Romovska Z.V., Ukrainske simeine prawo, Pravova Yednist, Kyiv, 2009.
Rozhon O.V., Poriadok rozrachunku alimentiv na dytynu mizh batkami sudom, „Mala entsyklopedia notariusa” 2016, nr 6 (90).
Rozhon O.V., Znachennia pryntsypu avtonomii voli u shliubnomu dohovori, „Aktualni problemy vitchyznianoi yurysprudentsii” 2018, nr 3.
Safonchyk O.I., Deiaki pytania pravovoho rehuliuvannia pravovidnosyn «faktychnoho podruzhzhia» shchodo vzaiemnoho utrymannia, „Aktualni problemy derzhavy i prava” 2010, nr 53.
Safonchyk O.I., Deiaki pytania shchodo utrymannia podruzhzhia za zakonodavstvom Ukrainy, „Aktualni problemy derzhavy i prava” 2008, nr 43.
Sapota A., Wybór prawa w międzynarodowym prawie rodzinnym, C.H. Beck, Warszawa, 2016.
Shapoval L., Pravo na utrymannia u osib, yaki ne perebuvaiut u shliubi mizh soboiu, w: Shliubno-simeini vidnosyny: vyklyky cohodennia: zbirnyk tez dopovidei uchasnykiv kruhloho stolu (29 zhovtnia 2021 roku), red. V.О. Кucher, L’vDUVS, Lviv, 2021.
Trufanova Yu.V., Okremi vydy alimentnych zoboviazan, w: Problemy suchasnoho simeinoho prava, red. І.S. Lukasevych-Krutnyk, ZUNU, Ternopil, 2020.
Volokhov O.S., Alimentni oboviazky inshykh chleniv simi ta rodychiv, „Derzhava i pravo” 2010, nr 47.
Yevko V.Yu., Naslidky ukhylenia vid nadania koshtiv na utrymania dytyny dytyny, „Mala entsyklopedia notariusa” 2015, nr 5 (83).
Yevko V.Yu., Pravo druzhyny na utrymania pid tsas vahitnosti ta v razi prozhyvania z neiu dytyny u vitsi do trokh rokiv, „Pravo i bezpeka” 2021, nr 4 (83).
Zeniv M., Dochodzenie alimentów na rzecz dziecka w sytuacjach międzynarodowych na tle prawa ukraińskiego, w: Dobro pojemne jak krzywda. Prawna ochrona dziecka. Deklaracje a rzeczywistość, red. J. Mazurkiewicz, P. Mysiak, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, 2017.
Zeniv M., Próba ujednolicenia prawa prywatnego międzynarodowego w państwach Wspólnoty Niepodległych Państw na mocy porozumienia kijowskiego z 1992 roku, konwencji mińskiej z 1993 roku oraz konwencji kiszyniowskiej z 2002 roku, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2017, T. 20.
Zhylinkova I., Zmist shliubnoho dohovoru: problemy zakonodavstva ta praktyku yoho zastosovania, „Notariat dla vas” 2010, nr 9.
Zilkovska L.M., Deiaki pytania utrymania dytyny u razi ii usynovlenia, w: Metodolohichni zasady vdoskonalenia tsyvilnoho protsesualnoho prava: materialy Mizhnarodnoi naukovo-praktychnoi konferentsii do 150-richchia vid dnia narodzhenia Ye.V. Vaskovskoho, red. I.V. Andronov, N.V. Volkova, О.V. Satanovska, Jurydychna Literatura, Odesa, 2016.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
