The Specific Nature of Representing Children’s Interests under Martial Law
Abstrakt
Zbrojna agresja rosji, a co za tym idzie - wprowadzenie stanu wojennego na terytorium Ukrainy, spowodowały konieczność przeniesienia dzieci w bezpieczniejsze rejony kraju i za granicę. Dotyczy to zarówno dzieci, przemieszczanych wraz z członkami rodziny (nie zawsze będącymi ich opiekunami prawnymi), jak też dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej. Ze względu na tę problematykę reprezentacja dzieci nabiera szczególnego znaczenia zwłaszcza w stosunkach związanych ze zmianą miejsca zamieszkania dziecka, jego przemieszczaniem się, przekraczaniem granicy, rejestracją statusu (np. dziecka pozbawionego opieki rodzicielskiej, przesiedleńca wewnętrznego, osoby, która otrzymała ochronę czasową, uchodźcy itp.), a także ewentualnego odwołania się do sądu w tej sprawie. Artykuł zawiera definicję pojęcia „dziecko” w ustawodawstwie ukraińskim. Należy zauważyć, że definicja opiera się o wiek i są to osoby poniżej 18 roku życia. Ustawowy podział dzieci na „małoletnie” i „nieletnie” wpływa na zakres ich praw i obowiązków. Poniżej są określone kompetencje różnych organów władz Ukrainy, uwarunkowane koniecznością ochrony praw dzieci, zwłaszcza przebywających za granicą, w szczególności w odniesieniu do interakcji z właściwymi organami państwa, w którym przebywają dzieci. Wskazuje się, kto jest opiekunem ustawowym dziecka i jakie dokumenty potwierdzają reprezentację prawną. Szczególną uwagę zwraca się na reprezentację prawną dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej. A także kwestii tego, kto może reprezentować dzieci, jeśli zostały one przeniesione na inne terytoria bez obecności opiekunów prawnych. Zwraca się uwagę, że w warunkach stanu wojennego procedura przyjęcia dziecka do rodzinnych form umieszczania (opieka, kuratela, rodzina zastępcza itp.) jest znacznie uproszczona. Stwierdzono, że w przeciwieństwie do zwykłych warunków reprezentacji w warunkach stanu wojennego często towarzyszy konieczność uwzględnienia szczególnych zasad wprowadzonych na okres takiego stanu, a potwierdzenie pełnomocnictw może być komplikowane okolicznościami faktycznymi (jak np. ewakuacja) lub specyfiki regulacji stosunków reprezentacji za granicą. Ale jednocześnie realizacja reprezentacji powinna odbywać się przy jak największym uwzględnieniu najlepiej pojętego interesu dziecka.
Słowa kluczowe
reprezentacja; opiekun prawny; dziecko; stan wojenny
Bibliografia
Children from Ukraine – civil judicial cooperation, European Commission, 2023, https://e-justice.europa.eu/38593/EN/children_from_ukraine__civil_judicial_cooperation [last update: 10.07.2023].
Civil Code of Ukraine dated 18 March 2004 № 1618-IV, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/435-15#Text [last update: 10.07.2023].
Civil Procedure Code of Ukraine dated 18 March 2004 № 1618-IV, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/1618-15#Text [last update: 10.07.2023].
Convention on Civil Law Aspects of International Child Abduction from 25 October 1980, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/995_188#Text [last update: 10.07.2023].
Convention on Jurisdiction, Applicable Law, Recognition, Enforcement and Cooperation on Parental Responsibility and Child Protection Measures from 19 October 1996, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/973_002#Text [last update: 10.07.2023].
Council of Europe Protecting the Rights of Ukrainian Children during and in post-war context, Kyiv 2023, https://www.coe.int/en/web/kyiv/protecting-the-rights-of-ukrainian-children-during-and-in-post-war-context [last update: 10.07.2023].
Council Regulation (EU) 2019/1111 of 25 June 2019 on jurisdiction, the recognition and enforcement of decisions in matrimonial matters and the matters of parental responsibility, and on international child abduction (recast), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32019R1111 [last update: 10.07.2023].
Davydova I.V.: Institute of Representation as an instrument of protection of another person interests under martial law. “Legal scientific electronic journal” 2022, No 6.
European Convention on the Recognition and Enforcement of Child Custody Decisions and on the Renewal of Child Custody from 20 May 1980, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/994_327#Text [last update: 10.07.2023].
Family Code of Ukraine dated 10 January 2002, № 2947-III, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/2947-14#Text [last update: 10.07.2023].
Law of Ukraine On Protection of Childhood, dated 26 April 2001, № 2402-III, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/2402-14#Text [last update: 10.07.2023].
Law of Ukraine On State Registration of Civil Status Acts, dated 1 July 2010, № 2398-VI, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/2398-17#Text [last update: 10.07.2023].
Law of Ukraine On Ensuring Civil Rights and Freedoms, and the Legal Regime on the Temporarily Occupied Territory of Ukraine dated 15 April 2014, № 1207-VII, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/1207-18#Text [last update: 10.07.2023].
Law of Ukraine On Ensuring Organizational and Legal Conditions for the Social Protection of Orphans and Children Deprived of Parental Care, dated 13 January 2005, № 2342-IV, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/2342-15#Text [last update: 10.07.2023].
Law of Ukraine On Free Legal Assistance, dated 2 June 2011, № 3460-VI, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/3460-17#Text [last update: 10.07.2023].
Law of Ukraine on the Bar and Legal Practice, dated 5 July 2012, № 5076-VI, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/5076-17#Text [last update: 10.07.2023].
Pilich M.: Jurysdykcja i prawo właściwe dla stosunków między rodzicami a dzieckiem w relacjach polsko-ukraińskich. “Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2022, No 31.
Resolution of the Cabinet of Ministers of Ukraine On approval of the Procedure for returning to Ukraine the children deprived of parental care who are citizens of Ukraine, dated 23 April 2003, № 569, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/569-2003-%D0%BF#Text [last update: 10.07.2023].
Resolution of the Cabinet of Ministers of Ukraine Certain issues of returning of children who are temporarily moved (evacuated) outside Ukraine in order to receive temporary protection during martial law in Ukraine, dated 7 July 2022, № 794, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/794-2022-%D0%BF#Text [last update: 10.07.2023].
Resolution of the Cabinet of Ministers of Ukraine On the Establishment of the Coordination Staff for the Protection of Children’s Rights under Martial Law, dated 17 March 2022, № 302, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/302-2022-%D0%BF#Text [last update: 10.07.2023].
Resolution of the Cabinet of Ministers of Ukraine On Approval of the Rules of crossing the state border by citizens of Ukraine, dated 27 January 1995
№ 57 (in the editorship of the Resolution of the Cabinet of Ministers of Ukraine dated 25 August 2010 № 724), https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/164-2022-%D0%BF#Text [last update: 10.07.2023].
Resolution of the Cabinet of Ministers of Ukraine On Procedure of the implementation of guardianship and custody bodies related to the protection of the child’s rights, dated 24 September 2008, № 866 https://zakon.rada.gov.ua /laws/show/866-2008-%D0%BF#Text [last update: 10.07.2023].
Resolution of the Cabinet of Ministers of Ukraine On approval of the Regulation on family-type orphans (as amended), dated 26 April 2002, № 564, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/564-2002-%D0%BF#Text [last update: 10.07.2023].
Resolution of the Cabinet of Ministers of Ukraine On approval of the Foster Family Regulations” (as amended), dated 26 April 2002, № 565, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/565-2002-%D0%BF#Text [last update: 10.07.2023].
Resolution of the Cabinet of Ministers of Ukraine On approval of the Order of temporary movement (evacuation) and provision of conditions for staying on the territory of Ukraine, where there are no hostilities, or outside Ukraine of the children and persons living or enrolled in institutions of different types, forms of ownership and submission to round-the-clock stay, dated 27 March 2022, № 385, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/385-2022-%D0%BF#Text [last update: 10.07.2023].
Resolution of the Cabinet of Ministers of Ukraine On Procedure for the establishment and operation of a foster family, arrangement, stay of the child in the foster family, dated 20 August 2021, № 893, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/893-2021-%D0%BF#Text [last update: 10.07.2023].
Resolution of the Cabinet of Ministers of Ukraine On approval of the Procedure of providing the activity of adoption and supervision of the adopted children’s rights, dated 8 October 2008, № 905, https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/905-2008-%D0%BF#Text [last update: 10.07.2023].
Resolution of the Supreme Court as a member of the Third Court Chamber of Judges of the Cassation Civil Court dated 16 June 2021 in case № 369/13467/20, https://reyestr.court.gov.ua/Review/98267310 [last update: 10.07.2023].
The government settled the return of children displaced abroad from vulnerable categories in cases of contradictions regarding the legal representation of their interests, Kyiv, 2022, https://www.msp.gov.ua/news/22026.html [last update: 10.07.2023].
Ukrainian Parliament Commissioner for Human Rights Dmytro Lubinets, https://www.ombudsman.gov.ua/news_details/prichini-ta-plan-dij-yakshcho-v-yevropejskij-krayini-u-vas-viluchili-ditinu-poyasnyuye-ombudsman [last update: 10.07.2023].
Zhurilo S.S., Vladyshevska V.V.: Protection of the rights and interests of the child under martial law. “Precarpathian Law Journal” 2022, Issue 2(43).
National University of Kyiv-Mohyla Academy Ukraina
https://orcid.org/0000-0001-6185-7479
National University of Kyiv-Mohyla Academy Ukraina
https://orcid.org/0000-0003-1521-2922
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
