Jurysdykcja krajowa w sprawie roszczeń deliktowych z tytułu afery dieselgate w świetle dotychczasowego orzecznictwa TSUE: uwagi na tle wyroku TSUE w sprawie C-343/19 VKI v. Volkswagen oraz postanowienia Sądu Najwyższego z dnia12 maja2022 r., IICSKP1506/22
Abstrakt
The article discusses the judgment of the Court of Justice of the European Union (CJEU) in case C-342/19 VKI v. VW and the decision of the Polish Supreme Court of 12 May 2022, both connected with the infamous “dieselgate”. The cases concerned claims of the owners of Volkswagen cars equipped with the “defeat devices” that manipulated the emissions tests. The question decided by both courts was whether claimants may enforce their tort claims for damages against the manufacturer in the Member States where the cars where acquired. CJEU found that they do and the Polish Supreme Court followed suit. The article analyses both cases against the background of existing case law of the European Court under Article 7(2) of the Brussels I Regulation. According to the well-established case law of the Court, the place of harmful event is to be understood both as the place where the event leading to damage is located, as well as the place where the damage occurred. Regarding the place of damage, the author takes the view that it occurs not in the state where the car is acquired – as found by CJEU - but where it is registered and used. This in itself should not, however, suffice to establish the jurisdiction of the court at the place of damage. In each case (and not only when the damage is purely financial) the court must confirm under the individual circumstances of the case that this place is suitable as the forum for resolving the dispute. Among these circumstances the most important is that of the foreseeability for the defendant that because of his or her actions he or she can be sued at the given forum. This possibility to foresee should be established on the basis of defendant’s actions undertaken in the forum. In cases where a defective product is the source of liability (such as in VKI v. VW) these are in particular: marketing products in that state or directing advertising activities thereto. The paper also compares European solutions with those adopted in US. The author argues that the CJEU should more bold in looking into an American standard that requires “some act by which the defendant purposefully avails itself of the privilege of conducting activities within the forum State, thus invoking the benefits and protections of its laws” and thus protect the defendant from being sued in a place of damage that is loosely connected with the case.
Słowa kluczowe
rozporządzenie Bruksela I; delikty; jurysdykcja krajowa; miejsce zdarzenia wywołującego szkodę; afera spalinowa; Volkswagen
Bibliografia
Beal E.A., J. McIntyre Machinery, Ltd. v. Nicastro: The Stream-of-Commerce Theory of Personal Jurisdiction in a Globalized Economy, „U. Miami L. Rev.” 2011, vol. 66.
Dąbroś M., Wyrok w sprawie Volkswagen (C-343/19) — czy to już forum actoris?, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny (iKAR)” 2021, t. 10, nr 4.
Di Rattalma M.F., The Dieselgate: A Legal Perspective, Springer International Publishing, Cham, 2017.
van Elten K., Rehder B., How the Dieselgate scandal helped bring American-style legal conflict resolution to Europe, „LSE European Politics and Policy (EUROPP) blog”, 3.12.2020, https://blogs.lse.ac.uk/europpblog/2020/12/03/how-the-dieselgate-scandal-helped-bring-american-style-legal-conflict-resolution-to-europe/ [Dostęp: 4.12.2023 r.].
Gołaczyński J. (red.), Jurysdykcja, uznawanie orzeczeń sądowych oraz ich wykonywanie w sprawach cywilnych i handlowych. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1215/2012. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa, 2015.
Gołaczyński J., Zalisko M., Jurysdykcja krajowa szczególna w sprawach dotyczących czynu niedozwolonego lub czynu podobnego do czynu niedozwolonego w rozporządzeniu nr 1215/2012, „Europejski Przegląd Sądowy” 2019, nr 4.
Grossi S., Rethinking the Harmonization of Jurisdictional Rules, „Tul. L. Rev.” 2011, vol. 86.
Hartley T.C., Basic principles of jurisdiction in private international law: The European Union, the United States and England, „International & Comparative Law Quarterly” 2022, vol. 71.
Hartley T.C., International Commercial Litigation: Text, Cases and Materials on Private International Law, Cambridge University Press, Cambridge, 2009.
Lee J., Pop Goes the Diesel! A Case Comment on Case C-343/19 Verein fur Konsumenteninformation v Volkswagen AG, „IALS Student Law Review” 2021, vol. 8, no. 2.
Lehmann M., Remaining Questions About CJEU Judgment in VKI v Volkswagen, 26.08.2020, https://eapil.org/2020/08/26/remaining-questions-about-cjeu-judgment-in-vki-v-volkswagen [Dostęp: 4.12.2023 r.].
Marzal T., Le forum delicti à l’épreuve du Dieselgate: (CJUE, 9 juillet 2020, aff. C-343/19, Verein für Konsumenteninformation c/Volkswagen AG, ECLI: EU: C: 2020: 534), „Revue critique de droit international privé” 2021, no. 4.
Mazur Z., Dieselgate i konsekwencje prawne manipulowania emisją spalin, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny (iKAR)” 2020, t. 9, nr 7.
O’Brien J., Conflict of Laws, Cavendish, London, 1999.
Oster J., Rethinking Shevill. Conceptualising the EU private international law of Internet torts against personality rights, „International Review of Law, Computers & Technology” 2012, vol. 26.
Parry J.T., Due Process, Boarders, and the Qualities of Sovereignty-Some Thoughts on J. McIntyre Machinery v. Nicastro, „Lewis & Clark L. Rev.” 2012, vol. 16.
Quick S.W., Staying Afloat in the Stream of Commerce: Goodyear, McIntyre, and the Ship of Personal Jurisdiction, „NCJ Int’l L. & Com. Reg.” 2011, vol. 37.
Rylski P., Pojęcie „miejsce zdarzenia wywołującego szkodę” w sprawach deliktowych na podstawie art. 5 pkt 3 Rozporządzenia nr 44/01, „Studia Iuridica” 2007, vol. 47.
Sośniak M., Zobowiązania nie wynikające z czynności prawnych w prawie międzynarodowym prywatnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 1971.
Spapens T., The ‘Dieselgate’ scandal: A criminological perspective, in: Green Crimes and Dirty Money, eds. T. Spapens, R. White, D. van Uhm, W. Huisman, Routledge, Abingdon, 2018.
Steinman A.N., The Lay of the Land: Examining the Three Opinions in J. McIntyre Machinery, Ltd. v. Nicastro, „SCL Rev.” 2011, vol. 63.
Świerczyński M., Jurysdykcja krajowa w zakresie zobowiązań deliktowych, „Monitor Prawniczy” 2002, nr 15.
Vallines García E., VKI v VW and the diesel scandal: final buyers may bring tortious claims before the courts for the place where the vehicle was purchased, 2020, https://eprints.ucm.es/id/eprint/68972 [Dostęp: 4.12.2023 r.].
Van Calster G., The CJEU’s locus damni determination in Volkswagen dismisses a US style minimum contacts rule. Like the passat, it risks picking up suits and landing them almost anywhere, 10.07.2020, https://gavclaw.com/2020/07/10/the-cjeus-locus-damni-determination-in-volkswagen-dismisses-a-us-style-minimum-contacts-rule-like-the-passat-it-risks-picking-up-suits-and-landing-them-almost-anywhere [Dostęp: 4.12.2023 r.].
Wałachowska M., Prawo właściwe dla roszczeń odszkodowawczych osób pośrednio poszkodowanych, w: Współczesne wyzwania prawa prywatnego międzynarodowego, red. J. Poczobut, Wolters Kluwer, Warszawa, 2013.
Wolski D., Jurysdykcja właściwa dla umów oraz deliktów i quasi-deliktów w świetle rozporządzenia 44/2001 (Bruksela I): wybrane zagadnienia, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2011, vol. 9.
Akademia Leona Koźmińskiego Warszawa Polska
https://orcid.org/0000-0002-2848-0216
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
