Wyniki wyszukiwania

Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Klauzula porządku publicznego jako podstawa odmowy uznania lub wykonania orzeczenia sądu polubownego w polskim prawie arbitrażowym na tle prawnoporównawczym

Maciej Zachariasiewicz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2010 | Abstrakt | s. 61-114

Klauzula porządku publicznego (pol. porządek publiczny, ang. public policy) jest powszechnie uznawanym powodem, dla którego można odmówić uznania lub wykonania wyroku arbitrażowego. Wyjątek ten jest uznany w Konwencji Nowojorskiej i został również włączony do polskiego Prawa o arbitrażu z 2005 roku. Artykuł analizuje klauzulę porządku publicznego w międzynarodowym arbitrażu handlowym, tak jak jest ona rozumiana w doktrynie prawa i stosowana przez sądy na całym świecie. Sformułowano ogólny wniosek, że sądy w głównych jurysdykcjach niemal jednomyślnie wiernie stosują politykę sprzyjającą wykonaniu i rzadko odmawiają uznania wyroków arbitrażowych z powodu naruszenia porządku publicznego. Artykuł następnie analizuje klauzulę porządku publicznego w prawie polskim, ze szczególnym naciskiem na jej praktyczne zastosowanie przez sądy. Zgodnie z formułą ustaloną w polskim orzecznictwie, porządek publiczny jest naruszony, jeśli wyrok arbitrażowy narusza porządek publiczny jako taki, to znaczy główne zasady organizacji państwa lub zasady społeczno-gospodarcze panujące w Polsce, określone przede wszystkim w Konstytucji, lub podstawowe zasady różnych dziedzin prawa. Zauważa się, że pozornie polskie sądy wydają się ostrożnie korzystać z klauzuli porządku publicznego, uznając jej wyjątkowy i wąski charakter. Niemniej jednak, bliższe spojrzenie na niektóre orzeczenia pokazuje, że polscy sędziowie mają trudności w uchwyceniu rozbieżności między zakazem wychodzenia poza meritum sprawy (brakiem rewizji merytorycznej, fr. revision au fond) a dopuszczalnym zakresem kontroli podczas poszukiwania naruszeń porządku publicznego.

2010-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Kolizyjnoprawne aspekty płci

Paulina Twardoch

Język: PL | Data publikacji: 17-04-2025 | Abstrakt | s. 5-38

The article deals with legal gender from the conflict-of-laws perspective. Its aims are: to identify the law applicable to the establishment (upon birth) and change of legal gender under Polish private international law, to determine that law’s scope of application, and to indicate the values that should be taken into account when considering the intervention of the ordre public. Given the gap existing in Polish PIL in matters of legal gender, the applicable law should be searched for on the basis of a generic rule of art. 67 of the Polish PIL Act. In my opinion, under that rule, it is the national law of a person that should be considered to be the law applicable to that person’s legal gender. However, the establishment or change of legal gender that occurred abroad may be qualified as “a closed legal situation.” Thus, the law determined by the relevant rule of that situation’s state of origin may be deemed the applicable one. The laws applicable to the potential impact of the legal gender’s change on marriage, name and surname, filiation and succession should be searched for separately. If the change of legal gender is inadmissible under the applicable law, the public policy exception may be used in order to allow such change, based on the individual’s right to respect for their sexual self-determination, which is one of the aspects of the right to respect for private life under the ECHR. However, the decision to apply the public policy exception should always be preceded by an assessment in concreto. This also concerns dealing with a foreign rule that provides for “the third gender” being assigned to a child. The child’s best interests and the values related to the cross-border continuity of a personal legal status should be taken into account in this regard.

2025-04-17



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Wytyczne Stowarzyszenia Prawa Międzynarodowego (ILA) dotyczące stosowania klauzuli porządku publicznego jako podstawy odmowy uznania lub wykonania międzynarodowych orzeczeń arbitrażowych we wspólnotowym porządku prawnym

Maciej Zachariasiewicz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2010 | Abstrakt | s. 155-160

Konferencja Stowarzyszenia Prawa Międzynarodowego (International Law Association), która odbyła się w New Delhi w dniach 2-6 kwietnia 2002 roku, przyjęła Rezolucję i Zalecenia dotyczące klauzuli porządku publicznego (public policy) jako podstawy do odmowy uznania lub wykonania wyroków arbitrażowych. Zalecenia zostały przygotowane przez grupę ekspertów pod przewodnictwem P. Mayera, A. Shepparda i N. Nassara. Zalecenia mają na celu zrównoważenie dwóch ważnych wartości: z jednej strony polityki sprzyjającej uznawaniu wyroków arbitrażowych, a z drugiej strony ochrony najbardziej fundamentalnych zasad systemu prawnego państwa, w którym następuje uznanie. Biorąc pod uwagę wysoką reputację ILA oraz autorów Zaleceń, powinny one stanowić ważne wytyczne dla sądów w zakresie stosowania klauzuli porządku publicznego.

2010-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Klauzula porządku publicznego a uznawanie zagranicznych orzeczeń, których przedmiotem jest uznanie wyroku lub stwierdzenie jego wykonalności

Maciej Zachariasiewicz

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2019 | Abstrakt | s. 21-46

The paper is devoted to the admissibility of recognition and enforcement of a judgment of a foreign court, the subject matter of which is recognition or declaration of enforcement of a judgment from yet another state (judgment on judgment). The issue is discussed in particular with reference to the public policy exception which constitutes a ground for refusal of recognition or enforcement of foreign judgments, both under Polish domestic law (the Code of civil procedure) and European law (Brussels I bis Regulation). It remains controversial whether the judgments on judgments should be recognized, thus benefiting from the so called “parallel entitlement”. The article takes a comparative approach, examining solutions adopted by various legal systems and analysing arguments for and against recognition of such decisions. The author takes the position that they should not be recognized (and that their enforceability should not be declared) in Poland, both under the Code of civil procedure (as with respect to judgments originating from non-EU states), as well as under EU legislation, in particular Brussels I bis Regulation. It is advocated that the concept of a “parallel entitlement” should be rejected.

2019-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Współmacierzyństwo, rodzicielstwo neutralne płciowo i wielorodzicielstwo, czyli o nowych wyzwaniach dla polskiego prawa kolizyjnego w sferze filiacji

Paulina Twardoch , Agata Kozioł

Język: PL | Data publikacji: 28-09-2023 | Abstrakt | s. 5-37

W artykule przedstawiono nowe postaci rodzicielstwa, przyjęte w obcych systemach prawnych, nie tylko z perspektywy regulacji merytorycznych, lecz również w odniesieniu do perspektywy kolizyjnoprawnej. W początkowych uwagach Autorki wyjaśniły, z jakich przyczyn prawidłowa jest kwalifikacja nowych rozwiązań prawnych do zakresu norm kolizyjnych o pochodzeniu dziecka, a nie o adopcji. W kolejnej części artykułu przedstawiono różne rozwiązania prawne dotyczące filiacji przewidziane w obcych systemach prawnych, a następnie poddano je analizie kolizyjnoprawnej. Autorki wyjaśniły, które z norm kolizyjnych (zarówno wśród polskich norm ustawowych, jak i norm pochodzących z dwustronnych umów międzynarodowych) powinny być stosowane w celu ustalenia prawa właściwego dla każdej z omawianych regulacji oraz określiły, jaki jest zakres właściwego prawa. Poddane analizie obce instytucje to: współmacierzyństwo (zarówno powstające ex lege, jak i wskutek uznania przez współmatkę), rodzicielstwo powstające na podstawie konstrukcji prawnych neutralnych płciowo oraz wielorodzicielstwo (wynikające z umowy albo z orzeczenia sądowego). Wreszcie, Autorki poddały ocenie zakres ingerencji polskiej klauzuli porządku publicznego przeciwko skutkom stosowania obcego prawa regulującego postaci rodzicielstwa nieznane polskiemu systemowi prawnemu. Artykuł zamykają uwagi końcowe

2023-09-28



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Burgerlijk Wetboek Boek 10. Internationaal Privaatrecht. Księga 10. holenderskiego kodeksu cywilnego. Prawo prywatne międzynarodowe

Agata Kozioł

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2012 | Abstrakt | s. 155-161

Artykuł przedstawia przegląd Tytułu 1 Księgi 10 holenderskiego Kodeksu Cywilnego, koncentrując się na Postanowieniach Ogólnych Prawa Prywatnego Międzynarodowego. Omówiono kluczowe zasady, takie jak stosowanie regulacji międzynarodowych i wspólnotowych, stosowanie z urzędu norm prawa prywatnego międzynarodowego oraz nadrzędność prawa holenderskiego w kwestiach proceduralnych. Tekst porusza również zagadnienia wstępne, wyłączenie obcego prawa prywatnego międzynarodowego oraz klauzulę porządku publicznego. Szczególną uwagę poświęcono przepisom dotyczącym norm wymuszających swoje zastosowanie, klauzuli obejścia prawa oraz uznawania obcych skutków prawnych. Ponadto, szczegółowo przedstawiono zasady autonomii stron w wyborze prawa, zdolności do czynności prawnych, ważności formalnej czynności prawnych, domniemań prawnych, rozkładu ciężaru dowodu oraz przedawnienia. Na koniec, artykuł opisuje metody ustalania prawa właściwego w przypadku wielu systemów prawnych lub bezpaństwowości.

2012-12-31