Artykuł bada konsekwencje w zakresie prawa prywatnego międzynarodowego wynikające z rosnącej roli regulacji publicznoprawnych w sprawach międzynarodowych. W tym kontekście artykuł przygląda się koncepcji przepisów wymuszających swoje zastosowanie, przyjętej również w polskim prawie prywatnym międzynarodowym, a także regulacji art. 6 ust. 1 Ustawy Prawo prywatne międzynarodowe z 2011 r. Zgodnie z tym przepisem: „Prawo właściwe, ustalone zgodnie z przepisami niniejszej ustawy, obejmuje przepisy prawa publicznego, jeżeli z ich treści lub celu wynika, że powinno się je stosować do danego stosunku prawnego”. Oznacza to, że system prawny wskazany jako właściwy przez polską normę kolizyjną, niezależnie od tego, czy jest to system krajowy czy obcy, powinien być stosowany jako całość, włączając w to jego przepisy prawa publicznego. To samo prawo właściwe określa, czy dany przepis prawa publicznego powinien zostać zastosowany. Publicznoprawny charakter danego przepisu nie wyklucza jego zastosowania. Sędzia sądu orzekającego nie jest uprawniony do manipulowania prawem właściwym poprzez aprioryczne kategoryzowanie przepisów jako należących do sfery prawa publicznego i odmawianie ich stosowania z tego powodu. Nie oznacza to jednak, że wszystkie przepisy prawa publicznego prawa właściwego zostaną zastosowane. Ich zastosowanie zależy przede wszystkim od ich własnej „woli zastosowania” („intent to apply”), co oznacza, że ich zakres zastosowania rationae materiae (przedmiotowy) i rationae personae (podmiotowy) obejmuje daną sytuację faktyczną ze względu na określony związek z terytorium danego państwa. Ponadto, istotne są kompetencje organu. Sąd orzekający nie może przejmować kompetencji organu władzy publicznej państwa, którego prawo jest właściwe. W konsekwencji sąd jest między innymi związany sankcją przewidzianą w prawie właściwym i musi ją zastosować, pod warunkiem, że mieści się to w jego kompetencjach. Nie może jednak wykonywać władzy publicznej wobec stron spornego stosunku prawnego. W przypadku konfliktu między obcym prawem publicznym a krajowym prawem publicznym sądu orzekającego, co do zasady pierwszeństwo ma to drugie.
English
Język Polski