https://doi.org/10.31261/PPPM.2014.15.02
Istnieje szeroki konsensus doktrynalny co do tego, że ubezpieczający, ubezpieczony oraz uposażony mogą być uznani za „słabszą stronę” w stosunku do ubezpieczyciela. Powszechnie przyjmuje się również, że te kategorie podmiotów prywatnych powinny być chronione nie tylko na gruncie przepisów prawa materialnego, ale także za pomocą prawa prywatnego międzynarodowego. Twórcy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I) przyjęli to stanowisko. W konsekwencji Rozporządzenie przewiduje kilka potencjalnych instrumentów ochrony słabszej strony umowy ubezpieczenia. Obejmują one nie tylko ramy określonych norm kolizyjnych odnoszących się do umowy ubezpieczenia (art. 7), ale także klauzulę porządku publicznego (art. 21) oraz kilka innych mechanizmów wyboru prawa (art. 3 ust. 3, art. 3 ust. 4, art. 4 ust. 3 oraz art. 7 ust. 2 zdanie drugie). Instrumenty te nie zawsze mogą stanowić skuteczny środek ochrony słabszej strony. W konsekwencji doktryna przepisów wymuszających swoje zastosowanie (overriding mandatory rules / lois de police) może odgrywać znaczącą rolę w dyskusji na temat tego aspektu nowoczesnego prawa prywatnego międzynarodowego. Współczesna doktryna próbuje rozróżnić dwie kategorie przepisów wymuszających swoje zastosowanie, mianowicie lois de police „de direction” (przepisy o charakterze organizacyjnym/publicznym) oraz lois de police „de protection” (lois de police protectrices - przepisy o charakterze ochronnym). Przepisy lois de police „de protection” nie chronią przede wszystkim interesów państwa, lecz interesy jednostek. Lois de police protectrices mają zastosowanie tylko wtedy, gdy właściwa norma prawna nie zapewnia pożądanego poziomu ochrony. Co więcej, zgodnie z jednym ze stanowisk zajmowanych przez doktrynę, zakres stosowania tych przepisów nie opiera się na zasadzie terytorialności. Podejście przychylne ochronnym lois de police jest charakterystyczne dla francuskiej doktryny i orzecznictwa, podczas gdy niemieccy uczeni mają tendencję do ograniczania pojęcia przepisów wymuszających swoje zastosowanie do lois de police „de direction”. Analiza orzeczeń francuskiego Cour de Cassation dostarcza praktycznych przykładów zastosowania tej doktryny i pozwala ocenić koncepcję przepisów wymuszających zastosowanie opartych na zasadzie ochronnej w odniesieniu do umowy ubezpieczenia. Zgodnie z tym podejściem, przepisy stworzone w celu ochrony ubezpieczającego lub ubezpieczonego mogą być postrzegane jako przepisy wymuszające swoje zastosowanie prawa prywatnego międzynarodowego, o ile mają na celu zachowanie istoty umowy ubezpieczenia, jej zasadniczych funkcji lub podstawowych zasad prawa ubezpieczeniowego. Niezależnie od ogólnej tendencji do ochrony słabszych stron, pojęcie przepisu wymuszającego swoje zastosowanie powinno być interpretowane ściśle. Ich interwencja jest pożądana tylko wtedy, gdy z perspektywy lex fori (prawa sądu orzekającego) zastosowanie lex contractus (prawa właściwego dla umowy) podważałoby koncepcję ubezpieczenia jako skutecznego mechanizmu transferu ryzyka.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
Tom 15 (2014)
Opublikowane: 2014-12-31
10.31261/PPGOS
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
English
Język Polski