Kształtowanie systemu paradygmatów aspektualnych w języku rosyjskim
Abstrakt
Władimir Klimonow
Университет им. Гумбольдта, Берлин, Germany
klimonow@web.de
KSZTAŁTOWANIE SYSTEMU PARADYGMATÓW ASPEKTUALNYCH W JĘZYKU ROSYJSKIM
Streszczenie
Reorganizacja wyjściowego systemu paradygmatów aspektualnych w języku staroruskim jest rozpatrywana w ramach teorii gramatyki naturalnej. Według tej teorii zmiany gramatyczne w systemach morfologicznych języków naturalnych są determinowane przez ograniczoną liczbę typologicznie relewantnych zasad cechowania (czyli praw preferencji). Te zasady objaśniają zmiany gramatyczne zaświadczone w rozwoju historycznym systemu paradygmatów aspektualnych czasownika rosyjskiego i projektują kierunek zmian w paradygmatach aspektualnych w języku rosyjskim. W historycznym rozwoju systemu paradygmatów aspektualnych w języku rosyjskim optymalne ikoniczne paradygmaty perfektywacji wypierają nieoptymalne kontraikoniczne paradygmaty imperfektywacji i nieoptymalne nieikoniczne synkretyczne paradygmaty aspektualne. We współczesnym języku rosyjskim paradygmaty perfektywacji są preferentne w stosunku do rywalizujących z nimi paradygmatów imperfektywacji i synkretycznych paradygmatów aspektualnych. Udzial optymalnych ikonicznych paradygmatów perfektywacji w zasobie środków formalnych wyrażania znaczeń aspektualnych ciągle wzrasta we współczesnym języku osyjskim. To wszystko wskazuje na to, że system paradygmatów aspektualnych w języku rosyjskim rozwija się w kierunku ekonomii, to jest optymalnej organizacji paradygmatów aspektualnych.
SHAPING OF THE SYSTEM OF ASPECT PARADIGMS IN RUSSIAN
SummaryThe reorganization of the initial system of aspect paradigms in Old Russian is investigated in the framework of the theory of natural grammar. It is claimed in accordance with this theory that the grammatical changes in morphological systems of natural languages are determined by a limited set of typologically relevant markedness principles (or preference laws). These principles explain the attested diachrony of grammatical changes in the system of aspectual paradigms of Russian verb and predict the general direction in its development. During the historical development of the system of aspectual paradigms in Russian optimal iconic perfectivizing paradigms are ousting non-optimal countericonic imperfectivizing paradigms as well as non-optimal non-iconic aspectual syncretic paradigms. In contemporary Russian aspectual paradigms of perfectivization are preferable referring to competitive aspectual paradigms of imperfectivization and syncretic aspectual paradigms. The share of optimal paradigms of perfectivization is constantly increasing in modern Russian. Consequently, there is direct evidence for the development of the system of Russian aspect paradigms towards economy, i.e. towards optimal organization of aspect paradigms.
Университет им. Гумбольдта, Берлин, Germany
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
