The Pioneer Movement in the Contemporary Perception of Russians
Abstrakt
Streszczenie
Ruch pionierski we współczesnej recepcji Rosjan
Celem artykułu jest ukazanie wieloaspektowej recepcji komunistycznego ruchu pozaszkolnego – pionierów – we współczesnym społeczeństwie rosyjskim. W artykule pokazano, jaki jest stosunek do pionierów starszych pokoleń Rosjan (którzy pamiętają ten ruch z własnych doświadczeń) oraz jak młode pokolenie Rosjan, wychowujące się w Federacji Rosyjskiej, spogląda na ten relikt przeszłości. Uwaga została skupiona na sposobach konstruowania pamięci o organizacji pionierskiej w różnych nośnikach pamięci, w tym również w tych, zaliczających się do kultury popularnej, a przez to najbardziej oddziałujących na współczesne rosyjskie społeczeństwo. Analiza recepcji ruchu pionierskiego w różnych kręgach współczesnego społeczeństwa rosyjskiego miała za zadanie odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób ten aspekt radzieckiej historii wpływa na konstrukcję pamięci zbiorowej Rosjan.
Резюме
Пионерское движение в современном восприятии россиян
Цель статьи – показать восприятие коммунистического внешкольного движения – пионеров – в современном российском обществе. В статье было представлено отношение к пионерам со стороны старших поколений россиян (которые помнят это движение по собственному опыту) и восприятие этого реликтового явления молодым поколением россиян, воспитывавшихся уже в Российской Федерации. Внимание было сосредоточено на способах формирования памяти о пионерской организации в разных носителях памяти, в частности, в тех, принадлежащих к популярной культуре и поэтому наиболее влияющих на современное российское общество. Анализ восприятия пионерского движения в разных кругах современных россиян должен был помочь ответить на вопрос, каким образом этот аспект советской истории влияет на конструкцию коллективной памяти россиян.
Bibliografia
Assmann J., Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, tłum. A. Kryczyńska-Pham, wstęp i red. nauk. R. Traba, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008.
Boym S., Common Places. Mythologies of Everyday Life in Russia, Harvard University Press, London 1995.
Caillois R., Sacrum wykroczenia: teoria święta, w: tenże, Człowiek i sacrum, tłum. A. Tatarkiewicz, E. Burska, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1995.
Dolgov A., Russia to Get 21st-Century Version of Kids' Pioneers Organization, http://www.themoscowtimes.com/news/article/russia-to-get-21st-century-version-of-kids-pioneers-organization/541127.html (7.07.2017).
Duvignaud J., Ceremonia społeczna i ceremonia teatralna, w: Antropologia widowisk, wstęp i red. L. Kolankiewicz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.
Feretti M., Nostalgia for communism in post-Soviet Russia, http://www.eurhistxx.de/spip.php%3Farticle39〈=en.html (9.07.2017).
Giza, A. Życie jako opowieść. Analiza materiałów autobiograficznych w perspektywie socjologii wiedzy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991.
Halbwachs M, Społeczne ramy pamięci, tłum. i wstęp M. Król, PWN, Warszawa 1969.
Koposov N., "The Armored Train of Memory": The Politics of History in Post-Soviet Russia, https://www.historians.org/publications-and-directories/perspectives-on-history/january-2011/the-armored-train-of-memory-the-politics-of-history-in-post-soviet-russia (7.07.2017).
Król M., Wstęp do wydania polskiego, w: M. Halbwachs, Społeczne ramy pamięci, tłum. i wstęp M. Król, PWN, Warszawa 1969.
Krupska N., Młodzi pionierzy, w: tejże, Wybór pism pedagogicznych, wstęp i oprac. M. Szulkin, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1951.
Łobocki M., Wychowanie moralne w zarysie, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2009.
Malicki K., „Wirtualne wspólnoty pamięci. Przeszłość i pamięć zbiorowa w przestrzeni Internetu”, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 2011, z. 22, red. nauk. M. G. Woźniak, red. zeszytu C. F. Hales.
Nikolayenko O., Contextual effects on historical memory: Soviet nostalgia among post-Soviet adolescents, “Communist and Post-Communist Studies”, 41 (2008), doi:10.1016/j.postcomstud.2008.03.001, (12.07.2016).
Russia reviving pioneer and Komsomol movements?, http://www.pravdareport.com/russia/kremlin/29-10-2015/132454-pioneer_komsomol-0/ (7.07.2017).
Stasiakiewicz M. P., Kisiel w muzeum. O teoretycznych podstawach stosowania działań artystycznych we wspieraniu rozwoju małego dziecka, w: Sztuka dla dziecka jako forma komunikacji społecznej, t. 2, Praktyki artystyczne, red. M. Karasińska, Centrum Sztuki Dziecka, Poznań 2009.
Szacka B., „Pamięć zbiorowa i wojna”, Przegląd Socjologiczny 2000, t. 49.
Tarnavskyi V., Dzieci swoich czasów. Ruchy młodzieżowe w Rosji a zmiany kulturowe po upadku ZSRR, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2007.
Wawrzyniak J., Pamięć zbiorowa, w: Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, współpraca: J. Kalicka, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014.
Zaleski M., Formy pamięci. O przedstawianiu przeszłości w polskiej literaturze współczesnej, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, Warszawa 1996.
А как бы вы отнеслись к идее создания всероссийской детской организации по образу пионерской организации советских времен?, http://wciom.ru/zh/print_q.php?s_id=502&q_id=36648&date=30.10.2000 (7.07.2017).
Архив воспоминаний о детстве Университета Российской академии образования, http://rl-online.ru/info/authors/66.html (6.06.2015).
Винокуров А., Маетная Е., Галимова Н., Дергачев В., Пионеры возвращаются, https://www.gazeta.ru/politics/2015/10/29_a_7853561.shtml (7.07.2017).
Воспоминания о пионерской организации, http://www.1543.ru/teachers/remember/vypusk/forum_01_pionery.htm, (9.07.2017).
Елишев С., Проблемы современной российской молодёжи: чего хочет молодежь?, http://ruskline.ru/analitika/2010/8/17/problemy_sovremennoj_rossijskoj_molodyozhi_chego_hochet_molodezh/ (7.07.2017).
Как Вы считаете, какую роль играла пионерская организация в воспитании подрастающего поколения?, http://wciom.ru/zh/print_q.php?s_id=256&q_id=20805&date=15.04.2007 (8.07.2017).
Как нас принимали в пионеры, http://20th.su/2010/02/06/kak-nas-prinimali-v-pioneri/, (9.07.2017).
Картинка про жизнь и пионеров, http://fun.tochka.net/pictures/75511-kartinka-pro-zhizn-i-pionerov/ (10.07.2017).
КВН лучшее – Михаил Галустян – Пионеры, http://ag-pricol.ru/kvn-luchshee-mixail-galustyan-pionery (6.07.2017).
Лебедев Д. Н., „О прошлом, настоящем и будущем Пионерии”, Голос миротворцев, 9 VII 2006, № 248, http://www.un-museum.ru/vestnik/248.htm#4 (7.07.2017).
Медведев поддержал возрождение в школах пионерских и комсомольских организаций, http://www.rosbalt.ru/main/2010/10/05/778041.html (7.07.2017).
Молодежь новой России: ценностные приоритеты, Москва 2007, http://www.isras.ru/analytical_report_Youth_1_1.html (7.07.2017).
Московская городская пионерская организация, http://мгпо.рф/ (7.07.2017).
Муниципальное общеобразовательное учреждение „Средняя школа № 14”, г. Богородицка, http://shcola1471.narod.ru/index/0-38 (6.07.2017).
ОКТЯБРЯТА, ПИОНЕРЫ, КОМСОМОЛЬЦЫ! Ваше отношение к детско-юношеским организациям?, http://travelcaravan.ru/blogs/palatka/oktjabrjata-pioneri-komsomoltsi-vashe-otnoshenie-k-detsko-unosheskim-organizatsijam.html, (9.07.2016).
Пионерская организация была самой массовой детской организацией прошлого века. Как бы Вы отнеслись к идее воссоздания единой детской организации в настоящее время?, http://wciom.ru/zh/print_q.php?s_id=256&q_id=20807&date=15.04.2007 (8.07.2017).
Пионерская организация, Игра „Зарница”, http://e-n-d.ru/school_pioneer/899.html (9.07.2017).
Пионерская организация, Пионерский костер, http://e-n-d.ru/school_pioneer/1064.html (9.07.2017).
Пионерская организация. Пионерская клятва, http://e-n-d.ru/school_pioneer/293.html (9.07.2017).
Пионерские воспоминания блогеров, http://ria.ru/analytics/20100521/236907805.html, (9.07.2017).
Пионеры уже не те, http://demotivators.to/p/103721/pioneryi-uzhe-ne-te.htm (10.07.2017).
Пионеры школы, http://40414-009.edusite.ru/p9aa1.html (6.07.2017).
Путин создал аналог пионерской организации, https://lenta.ru/news/2015/10/29/pioneer/ (7.07.2017).
Что прежде всего, вспоминается Вам, когда говорят о пионерах и пионерской организации?, http://wciom.ru/zh/print_q.php?s_id=256&q_id=20804&date=15.04.2007 (9.07.2017).
Uniwersytet Jagielloński, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych, Instytut Rosji i Europy Wschodniej
Dr Anna Kadykało, współpracuje z Instytutem Rosji i Europy Wschodniej na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ.
Zainteresowania badawcze: pamięć kulturowa w Rosji, rosyjska polityka historyczna, rosyjskie dzieciństwo
Najważniejsze publikacje:
Książka: Dzieciństwo jako rosyjski temat kulturowy w XX wieku, Kraków 2014, 622 s.; artykuły: The Afghan War (1979-1989) in the Cultural Memory of the Russians, “Cultural Analysis”, Volume 14, 2015, s. 48-81; Образ коммунальной квартиры в текстах русских исполнителей, „Studia Slavica Academiae Scientiarum Hungaricae”, Volume 60, Number 2, December 2015, s. 451-463; Образ ветерана Великой Отечественной войны в российских демотивационных плакатах, [w:] Великая Отечественная война 1941–1945 гг. в судьбах народов и регионов: сборник статей, отв. ред. А.Ш. Кабирова, Казань 2015, s. 606-616; Kształtowanie pamięci o masowych represjach w rosyjskiej przestrzeni internetowej, „Przegląd Rusycystyczny” 2015, nr 3, s. 5-17; Recepcja postaci Stalina w pamięci kulturowej młodego pokolenia Rosjan, „Slavia Orientalis” 2015, nr 1, t. LXIV, s. 93-107; Gajdar i jego timurowcy. Początki legendy i współczesne próby jej demitologizacji, „Slavia Orientalis” 2011, Rocznik LX, Nr 3, s. 349-364.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
