Gra (z) tekstem, gra z czytelnikiem Kilka uwag o polskim przekładzie powieści Wiktora Pielewina T
Abstrakt
Wiktor Pielewin znany jest jako twórca, którego znakiem rozpoznawczym jest surrealistyczna kompozycja jego powieści i liczne odwołania do filozofii. Taka też jest powieść „T”, która stanowi kolaż dotychczasowych chwytów tego rosyjskiego prozaika. Dla badaczy przekładu interesujący jest już sam tytuł, z uwagi na możliwość różnego odczytania –– T jak hrabia Tołstoj, T – jak teoria, T jak tylda i topór, T – jak tekst czy twórca, T przypomina kształtem krzyż i miecz.
W niniejszym artykule zwrócono uwagę na wybrane aspekty przekładu powieści T, m.in. na problem przekładu nazw własnych, bez których trudno sobie wyobrazić analizę jakiejkolwiek powieści postmodernistycznej; możliwości przekładu gier językowych i gry z intertekstem.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
Jolanta Lubocha-Kruglik, doktor habilitowany, profesor nadzwyczajny w Zakładzie Językoznawstwa Konfrontatywnego i Translatoryki, dyrektor Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej. Autorka dwóch monografii – Rosyjskie zdania egzystencjalne w konfrontacji z polskimi oraz Semantyczna kategoria perceptywności i jej wykładniki w języku polskim i rosyjskim; współautorka książek Gramatyka praktyczna języka rosyjskiego; Tłumaczenie specjalistyczne. Język rosyjski. Medycyna; kilkunastu słowników przekładowych (wyd. Langenscheidt) oraz Polsko-rosyjskiego słownika tematycznego Ekonomia (PWN), współredaktor kilkunastu monografii zbiorowych oraz wydawnictwa ciągłego Gramatyka a tekst, autorka kilkudziesięciu artykułów z zakresu językoznawstwa konfrontatywnego, przekładu specjalistycznego i artystycznego.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
Dr hab., adiunkt w Zakładzie Językoznawstwa Konfrontatywnego i Translatoryki Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego. Autorka dwóch monografii: Текстовые категории в публицистическом стиле (сопоставительный русско-польский анализ) oraz Комисивные речевые жанры. Сопоставительный русско-польский аспект; współautorka książki Gramatyka praktyczna języka rosyjskiego i skryptów Tradycje religijno-kulturowe prawosławia i katolicyzmu oraz Tłumaczenie specjalistyczne – jezyk rosyjski. Medycyna. Autorka kilkudziesięciu artykułów z zakresu genologii lingwistycznej, przekładu specjalistycznego i artystycznego.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).