CHRYSTIANIZACJA RUSI I PRÓBY „SPOWIEDZI O SOBIE”
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest zjawisku wyznania jako pierwotnej formie autobiografii. Autorka wiąże próby zrozumienia samego siebie przez człowieka dawnej Rusi z obrzędem pokuty, który zakorzenił się na Rusi wraz z chrześcijaństwem. Próby te rozpatrzone zostały na materiale trzech tekstów: Duchowej gramoty i spowiedzi ihumena Josifo-Wołokołamskiego monasteru Jewfemija Turkowa, Powieści o żywocie Matritija Zielenieckiego oraz Żywota protopopa Awwakuma, Jak dowiedziono, spowiedź niemal zawsze uwarunkowana jest nie tylko potrzebą lub koniecznością pokuty przed Bogiem, ale także próbami zrozumienia własnego życia, stworzenia „historii własnej subiektywności”, na co składają się różne formy „spowiedzi o sobie”. Na poetykę wyznania zastosowaną w tych tekstah składają się także próby autorefleksji, elementy autoanalizy i autobiografizmu, pouczenia, wezwania do religijnej moralności itp. Dzięki przyjęciu chrztu przez Ruś człowiek Starej Rusi zaczął dostrzegać tajemnicę własnej osobowości.
Słowa kluczowe
literatura staroruska; poetyka wyznania; autobiografizm
Bibliografia
Avvakum. “Vtoraya polovina pyatoy chelobitnoy.” Zhitiyeprotopopa Avvakuma im samim napisannoye i drugiye yego sochineniya. Moskva: Academia, 1934. 293–298 [Аввакум. “Вторая половина пятой челобитной.” Житие протопопа Аввакума им самим написанное и другие его сочинения. Москва: Academia, 1934. 293–298].
Avvakum. “Zhitiye protopopa Avvakuma, im samim napisannoye, podgotovka teksta i primechaniya Andreya Robinsona.” Izbornik (Sbornik proizvedeniy literatury Drevney Rusi). Vstupitel'naya stat'ya Dmitriya Likhacheva. Moskva: Khudozhestvennaya literatura 1969 [Аввакум. “Житие протопопа Аввакума, им самим написанное, подготовка текста и примечания Андрея Робинсона.” Изборник (Сборник произведений литературы Древней Руси). Bступительная статья Дмитрия Лихачева. Москва: Художественная литература, 1969].
Averintsev, Sergey. “Kreshcheniye Rusi i puti russkoy kul'tury.” Russkoye zarubezh'ye v god tysyacheletiya kreshcheniya Rusi: sbornik statey. Costavitel'm. Nazarov Moskva: Stolica,1991. 52–60 [Аверинцев, Сергей. “Крещение Руси и пути русской культуры.” Русское зарубежье в год тысячелетия крещения Руси: сборник статей. Cоставитель М. Назаров. Москва: Столица, 1991. 52–60].
Antonov, Dmitriy. Samosoznaniye drevnerusskogo knizhnika v epokhu Smuty. Avtoreferat dissertatsii kandidata istoricheskikh nauk. Moskva 2006 [Антонов, Дмитрий. Самосознание древнерусского книжника в эпоху Смуты. Aвтореферат диссертации кандидата исторических наук. Москва 2006].
Bakhtin, Mikhail. Estetika slovesnogo tvorchestva. Costavleniye Sergey Bocharov, Sergey Averintsev i Sergey Bocharov. Moskva: Iskusstvo, 1979 [Бахтин, Михаил. Эстетика словесного творчества. Cоставление Сергей Бочаров, примечания Сергей Аверинцев и Сергей Бочаров. Москва: Искусство, 1979].
Bakhtina, Ol'ga. Staroobryadcheskaya literatura i traditsii khristianskogo ponimaniya slova Ed. A.P. Kazarkin. Tomsk: TGU, 1999 [Бахтина, Ольга. Старообрядческая литература и традиции христианского понимания слова. Pед. А.П. Казаркин. Томск: ТГУ, 1999].
Bulanin, Dmitriy. “O nekotorykh printsipakhraboty drevnerusskikh pisateley.” Trudyotdela drevnerusskoy literatury. T. 37. Ed. D. Likhachev. Leningrad: Nauka, Leningradskoye otdeleniye, 1983. 3–13 [Буланин, Дмитрий. “О некоторых принципах работы древнерусских писателей.” Труды Отдела древнерусской литературы. T. 37. Pед. Д. Лихачев. Ленинград: Наука, Ленинградское отделение, 1983. 3–13].
Vasilenko, Alena. “Ispoved' kak zhanroobrazuyushchiy komponent ‘Zhitiya protopopa Avvakuma.’” Religiovedeniye, No. 4/2009: 156–160 [Василенко, Алена. “Исповедь как жанрообразующий компонент ‘Жития протопопа Аввакума.’” Религиоведение, No. 4/2009: 156–160].
Vinogradov, Viktor. “O zadachakh stilistiki. Nablyudeniya nad stilem Zhitiya protopopa Avvakuma.” Izbrannyye trudy. O yazyke khudozhestvennoy prozy. Ed. M.P. Alekseyev et al. Moskva: Nauka, 1980. 3–54 [Виноградов, Виктор. “О задачах стилистики. Наблюдения над стилем Жития протопопа Аввакума.” Избранные труды. О языке художественной прозы. Ред. М.П. Алексеев и другие. Москва: Наука, 1980. 3–54].
Gudziy, Nikolay. “Protopop Avvakum kakpisatel' i kak kul'turno–istoricheskoye yavleniye.” “Zhitiye” protopopa Avvakuma im samim napisannoye i drugiye yego sochineniya. Moskva; Leningrad: Academia, 1934. 7–59 [Гудзий, Николай. “Протопоп Аввакум как писатель и как культурно–историческое явление.” “Житие” протопопа Аввакума им самим написанное и другие его сочинения. Москва; Ленинград: Academia, 1934. 7–59].
Gurova, Yelena. “Obraz korablya v ‘Zhitii protopopa Avvakuma.’” Uchenyye zapiski Orlovskogo gosudarstvennogo universiteta. Ceriya: Gumanitarnyye i sotsial'nyyenauki. Orel, No. 2(71)/2016: 110–112 [Гурова, Елена. “Образ корабля в ‘Житии протопопа Аввакума.’” Ученые записки Орловского государственного университета. Cерия: Гуманитарные и социальные науки. Орел, No. 2(71)/2016: 110–112].
Gusev, Viktor. “Protopop Avvakum Petrov — vydayushchiysya russkiy pisatel' XVII veka.” Zhitiye protopopa Avvakuma im samim napisannoye i drugiye yego sochineniya. Moskva: Goslitizdat, 1960. 5–51[Гусев, Виктор. “Протопоп Аввакум Петров – выдающийся русский писатель XVII века.” Житие протопопа Аввакума им самим написанное и другие его сочинения. Москва: Гослитиздат, 1960. 5–51].
Demkova, Natal'ya. Zhitiye protopopa Avvakuma: (Tvorcheskaya istoriya proizvedeniya). Ed. V.P. Adrianova–Peretts. Leningrad: Izdatel'stvo Leningradskogo universiteta, 1974 [Демкова, Наталья. Житие протопопа Аввакума: (Творческая история произведения). Pед. В.П. Адрианова-Перетц. Ленинград: Издательство Ленинградского университета, 1974].
Demkova, Natal'ya. “Dukhovnaya gramotavolokolamskogo knizhnika XVI v. Yevfimiya Turkova.” Trudy Otdela drevnerusskoy literatury. Vol. 51. Ed. D. Likhachev, D. Bulanin. S-Peterburg , 1999. 345–356 [Демкова, Наталья. “Духовная грамота волоколамского книжника XVI в. Евфимия Туркова.” Труды Отдела древнерусской литературы. T. 51. Pед. Д. Лихачев, Д. Буланин. С-Петербург, 1999. 345–356].
Demchenkov, Sergey. Bibleyskaya profeticheskaya traditsiya v “Zhitii” protopopa Avvakuma (kprobleme zhanra). Avtoreferat dissertatsii kandidata filologicheskikh nauk. Omsk, 2003 [Демченков, Сергей. Библейская профетическая традиция в “Житии” протопопа Аввакума (к проблеме жанра). Aвтореферат диссертации кандидата филологических наук. Омск, 2003].
Demchenkov, Sergey. Posledniy iz velikikh prorokov (bibleyskaya profeticheskaya traditsiya v “Zhitii” protopopa Avvakuma). Moskva; S-Peterburg: Tsentr gumanitarnykh initsiativ, 2018 [Демченков, Сергей. Последний из великих пророков (библейская профетическая традиция в “Житии” протопопа Аввакума). Москва; С-Петербург: Центр гуманитарных инициатив, 2018].
Dorofeyeva, Lyudmila. “‘Poucheniye’ Vladimira Monomakha kak ispoved'-samootchet: k probleme interpretatsii.” Vestnik Rossiyskogo gosudarstvennogo universiteta im. I. Kanta. Bypusk 8. Ceriya: Filologicheskiye nauki. Kaliningrad: 2010. 97–101 [Дорофеева, Людмила. “‘Поучение’ Владимира Мономаха как исповедь-самоотчет: к проблеме интерпретации.” Вестник Российского государственного университета им. И. Канта. Bыпуск 8. Cерия: Филологические науки. Калининград: 2010. 97–101].
Dorofeyeva, Lyudmila. Chelovek smirennyy v agiografii Drevney Rusi (XI — pervaya tret' XVII veka). Kaliningrad: Aksios, 2013 [Дорофеева, Людмила. Человек смиренный в агиографии Древней Руси (XI — первая треть XVII века). Калининград: Аксиос, 2013].
Feofan, Zatvornik, svyatitel'. Sobraniyepisem. Bypusk I. Moskva: Pravilo very, 2000 [Феофан, Затворник, святитель. Собрание писем. Bыпуск I. Москва: Правило веры, 2000].
Florovskiy, Georgiy. Puti russkogo bogosloviya. Ed. O. Platonov. Moskva: Institut russkoy tsivilizatsi, 2009 [Флоровский, Георгий. Пути русского богословия. Pед. О. Платонов. Москва: Институт русской цивилизации, 2009].
Ignatiy, (Bryanchaninov), yepiskop. Asketicheskiye opyty. Vol. 1. S-Peterburg: Uzd. knigoprodavtsa I.L. Tuzova, 1886 [Игнатий, (Брянчанинов), епископ. Аскетические опыты. T. 1. С-Петербург: Uзд. книгопродавца И.Л. Тузова, 1886].
Ilarion, mitropolit. Slovo o Zakone i Blagodati. Foreword. mitropolit Ioan (Snychev). Choice, foreword, transl. V. Deryagin. Ed. O. Platonov. Institut russkoy tsivilizatsi, Moskva 2011 [Иларион, митрополит. Слово о Законе и Благодати. Предисл. митрополит Иоан (Снычев). Составление, вступительная статья, перевод В. Дерягин. Pед. О. Платонов. Институт русской цивилизации, Москва 2011].
Kantor, Vladimir. “Lichnost' vopreki:Stanovleniye lichnosti v Rossii: istoriya i sovremennost'.” Oktyabr’, No. 4/1998: 112–137 [Кантор, Владимир. “Личность вопреки: Становление личности в России: история и современность.” Октябрь, No. 4/1998: 112–137].
Khant, Pristsilla. “Samoopravdaniye protopopa Avvakuma.” Trudy Otdela drevnerusskoy literatury. Vol. 32. Tekstologiya i poetika russkoy literatury XI–XVII vv. Leningrad: Nauka, 1977. 70–83 [Хант, Присцилла. “Самооправдание протопопа Аввакума.” Труды Отдела древнерусской литературы. T. 32. Текстология и поэтика русской литературы XI–XVII вв. Ленинград: Наука, 1977. 70–83].
Kiprian, (Kern). Pravoslavnoye pastyrskoye sluzheniye. Parizh: izd. zhurnala “Vechnoye”, 1957 [Киприан, (Керн). Православное пастырское служение. Париж: изд. журнала “Вечное”, 1957].
Klibanov, Aleksandr. “Protopop Avvakum i apostol Pavel.” Russkoye staroobryadchestvo (XVII–XVIII vv.). Cbornik nauchnykh trudov. Vol. 2. Moskva: Arkheograficheskiy tsentr, 1994. 12–43 [Клибанов, Александр. “Протопоп Аввакум и апостол Павел.” Русское старообрядчество (XVII–XVIII вв.). Cборник научных трудов. Bыпуск 2. Москва: Археографический центр, 1994. 12–43].
Klyuchevskiy, Vasiliy. Drevnerusskiye zhitiya svyatykh kak istoricheskiy istochnik: issledovaniye. Moskva: izdaniye K. Soldatenkova, 1871 [Ключевский, Василий. Древнерусские жития святых как исторический источник: исследование. Москва: издание К. Солдатенкова, 1871].
Konyavskaya, Yelena. Avtorskoye samosoznaniye drevnerusskogo knizhnika (XI–seredina XV v.). Moskva: Yazyki russkoy kul'tury, 2000 [Конявская, Елена. Авторское самосознание древнерусского книжника (XI–середина XV в.). Москва: Языки русской культуры, 2000].
Korogodina, Mariya. Ispoved' v Rossii v XIV–XIX vv.: issledovaniye i teksty. S-Peterburg: Dmitriy Bulanin, 2006 [Корогодина, Мария. Исповедь в России в XIV–XIX вв.: исследование и тексты. С-Петербург: Дмитрий Буланин, 2006].
Kosheleva, Ol'ga. “Svoye det·stvo” v Drevney Rusi i v Rossii epokhi Prosveshcheniya (XVI–XVIII vv.). Moskva: URAO, 2000 [Кошелева, Ольга. “Свое детство” в Древней Руси и в России эпохи Просвещения (XVI–XVIII вв.). Москва: УРАО, 2000].
Krushel'nitskaya, Yekaterina. “Povest' Martiriyazelenetskogo i avtobiograficheskoye povestvovaniye v pamyatnikakh russkoy literatury XIV–XVI vv.” Trudy Otdela drevnerusskoy literatury. Vol. 46. Ed. Likhachev, Dmitriy and Bulanin, Dmitriy. S-Peterburg, 1993. 21–35 [Крушельницкая, Екатерина. “Повесть Мартирия Зеленецкого и автобиографическое повествование в памятниках русской литературы XIV–XVI вв.” Труды Отдела древнерусской литературы. Т. 46. Pед. Лихачев, Дмитрий и Буланин, Дмитрий. С-Петербург, 1993. 21–35].
Krushel'nitskaya, Yekaterina. “K voprosu obavtobiografizme v drevnerusskoy literature.” Russkaya agiografiya. Issledovaniya. Publikatsii. Polemika. Vol. 1. Ed. Semyachko, C.A. and Bulanin, Dmitriy. S-Peterburg, 2005. 102–212 [Крушельницкая, Екатерина. “К вопросу об автобиографизме в древнерусской литературе.” Русская агиография. Исследования. Публикации. Полемика. T. 1. Pед. Семячко, C.A. и Буланин, Дмитрий. С-Петербург, 2005. 102–121].
Likhachev, Dmitriy. Razvitiye russkoy literatury X–XVII vekov. Leningrad: Nauka, 1973 [Лихачев, Дмитрий. Развитие русской литературы X–XVII веков. Ленинград: Наука, 1973].
Likhachev, Dmitriy. “Protopop Avvakum i razvitiye avtobiograficheskoy literatury.” Istoriya vsemirnoy literatury. Vol. 4. Moskva: Nauka, 1987. 351–352 [Лихачев, Дмитрий. “Протопоп Аввакум и развитие автобиографической литературы.” История всемирной литературы. T. 4. Москва: Наука, 1987. 351–352].
Makariy, Velikiy. “Nastavleniya o khristianskoy zhizni,vybrannyye iz yego besed.” Dobrotolyubiye. Vol. 1. Transl. From Russian by Svyatitel’ Feofan. Moskva: Sibirskaya Blagozvonnitsa, 2010 [Макарий, Великий. “Наставления о христианской жизни, выбранные из его бесед.” Добротолюбие. T. 1. B русском переводе святителя Феофана. Москва: Сибирская Благозвонница, 2010].
Plyukhanova, Mariya. “Zhitiye Yepifaniya v svete problem zhanra i traditsii.” Gattung und Genologie der slavisch–orthodoxen Literaturen des Mittelalters. Berlin: Dritte Berliner Fachtagung, 1988 [Плюханова, Мария. “Житие Епифания в свете проблем жанра и традиции.” Gattung und Genologie der slavisch–orthodoxen Literaturen des Mittelalters. Berlin: Dritte Berliner Fachtagung, 1988].
Plyukhanova, Mariya. “O natsional'nykh sredstvakh samoopredeleniya lichnosti: samosakralizatsiya, samosozhzheniye, plavaniye na korable.” Iz istorii russkoy kul'tury. Vol. 3. Moskva: Yazyki russkoy kul'tury, 1999. 381–459 [Плюханова, Мария. “О национальных средствах самоопределения личности: самосакрализация, самосожжение, плавание на корабле.” Из истории русской культуры. T. 3. Москва: Языки русской культуры, 1999. 381–459].
Panchenko, Aleksandr. “Tvorchestvo protopopa Avvakuma.” Istoriya russkoy literatury X–XVII vv. Ed. Likhachev, Dmtriy. Moskva: Prosveshcheniye, 1980 [Панченко, Александр. “Творчество протопопа Аввакума.” История русской литературы X–XVII вв. Pед. Лихачев, Дмтрий. Москва: Просвещение, 1980] <http://www.infoliolib.info/philol/lihachev/8_7.html>.
Panchenko, Aleksandr. “Avvakum kak novator.” Russkaya literatura, No. 4/1982: 142–152 [Панченко, Александр. “Аввакум как новатор.” Русская литература, No. 4/1982: 142–152].
Povest' Vremennykh let po Lavrent'yevskomu spisku 1377 goda. Transl. Likhachev, Dmitriy. S-Peterburg: Vita, 2012 [Повесть Временных лет по Лаврентьевскому списку 1377 года. Пер. Лихачев, Дмитрий. С-Петербург: Вита Нова, 2012].
Povest' o zhitii prepodobnago ottsa Martiria.” Katalog sobraniya rukopisey F.I. Buslayeva. Bychkov, Ivan. Prilozheniye II. S-Peterburg: Sinod. Tip, 1897. 342–351 [“Повесть о житии преподобнаго отца Мартириа.” Каталог собрания рукописей Ф.И. Буслаева. Бычков, Иван. Приложение II. С-Петербург: Cинод. Тип, 1897. 342–351].
Ranchin, Andrey. “Avtobiograficheskiye povestvovaniya v russkoy literature vtoroy poloviny XVI–XVII vv. (Povest' Martiriya Zelenetskogo, ‘Zapiska’ Yeleazara Anzerskogo, zhitiya Avvakuma i Yepifaniya).” Avtoportret slavyanina. Ed. Sofronova, Lyudmila et al. Moskva: Indrik, 1999. 21–42] [Ранчин, Андрей. “Автобиографические повествования в русской литературе второй половины XVI–XVII вв. (Повесть Мартирия Зеленецкого, ‘Записка’ Елеазара Анзерского, жития Аввакума и Епифания).” Автопортрет славянина. Pед. Софронова, Людмила и другие. Москва: Индрик, 1999. 21–42].
Robinson, Andrey. “Tvorchestvo Avvakuma iobshchestvennyye dvizheniya v kontse XVII v.” Trudy Otdela drevnerusskoy literatury. Vol. 18. Ed. Lur'ye, Yakov. Moskva, Leningrad: Izdatel'stvo Akademii nauk SSSR, 1962.149–175 [Робинсон, Андрей. “Творчество Аввакума и общественные движения в конце XVII в.” Труды Отдела древнерусской литературы. T. 18. Pед. Лурье, Яков. Москва, Ленинград: Издательство Академии наук СССР, 1962. 149–175].
Robinson, Andrey. “Tvorchestvo Avvakuma i Yepifaniya, russkikh pisateley XVII veka.” Zhizneopisaniya Avvakuma i Yepifaniya: issledovaniye i teksty. Ed. Gudziy, Nikolay. Moskva: Izd–Vo AN SSSR, 1963. 3–135 [Робинсон, Андрей. “Творчество Аввакума и Епифания, русских писателей XVII века.” Жизнеописания Аввакума и Епифания: исследование и тексты. Pед. Гудзий, Николай. Москва: Изд–во АН СССР, 1963. 3–135].
Robinson, Andrey. “Ispoved'–propoved' (o khudozhestvennosti ‘Zhitiya’ Avvakuma).” Istoriko–filologicheskiye issledovaniya. Cbornik statey k 75–letiyu akademika N.I. Konrada.Moskva: Nauka Moskva: Nauka, 1967. 358–370 [Робинсон, Андрей. “Исповедь–проповедь (о художественности ‘Жития’ Аввакума).” Историко–филологические исследования. Cборник статей к 75–летию академика Н.И. Конрада. Москва: Наука, 1967. 358–370].
Robinson, Andrey. Bor'ba idey v russkoy literature XVII veka. Moskva: Nauka, 1974 [Робинсон, Андрей. Борьба идей в русской литературе XVII века. Москва: Наука, 1974].
Sarin, Yevgeniy. Avtobiograficheskiy diskurs v literature Drevney Rusi XI–XIII vekov(zhitiya, poucheniya, poslaniya). Diss. kandidata filologicheskikh nauk. Bryansk, 2014 [Сарин, Евгений. Автобиографический дискурс в литературе Древней Руси XI–XIII веков (жития, поучения, послания). Дисс. кандидата филологических наук. Брянск, 2014].
Simeon Novyy Bogoslov, prepodobnyy. Tvoreniya. Vol. 2. Transl. from New Grecian yepiskop Feofan. Izdaniye 2. Vyp. 2. Tipografiya I. Yefimova. Moskva, 1890 [Симеон Новый Богослов, преподобный. Творения. T. 2. Пер. с новогреческого епископа Феофана. Издание 2. Bып. 2. Tипография И. Ефимова. Москва, 1890].
Stepina, Alena. Formal'no–soderzhatel'nyye modeli ispovedi v drevnerusskoy literature. Avtoreferat kandidata filologicheskikh nauk. Moskva, 2012 [Степина, Алена. Формально-содержательные модели исповеди в древнерусской литературе. Aвтореферат кандидата филологических наук. Москва, 2012].
Taft, Robert. Vizantiyskiy tserkovnyy obryad. Kratkiy ocherk. Transl. from English A. Chekalova. Poslesloviye Lur'ye, Vadim. S-Peterburg: Aleteyya, 2000 [Тафт, Роберт. Византийский церковный обряд. Краткий очерк. Пер. с английского А. Чекаловой. Послесловие Лурье, Вадим. С-Петербург: Алетейя 2000].
Tikhonravov, Nikolay. Letopisi russkoy literatury i drevnosti. Kniga III. Moskva: Izdaniye tipografii Gracheva i kampanii, 1861. 117–173 [Тихонравов, Николай. Летописи русской литературы и древности. Книга III. Москва: Издание типографии Грачева и кампании, 1861. 117–173].
Tufanova, Ol'ga. “Besnovatyye i bol'nyye v ‘Zhitii’ protopopa Avvakuma.” Lesnoy vestnik, No. 1(50)/2007: 175–181 [Туфанова, Ольга. “Бесноватые и больные в ‘Житии’ протопопа Аввакума.” Лесной вестник, No. 1 (50)/2007: 175–181].
Tufanova, Ol'ga. Tvorchestvo Avvakuma: poetika tragicheskogo.” Germenevtika drevnerusskoy literatury. Cbornik 14. Ed. Kapitsa, Fedor. Moskva: Rukopisnyye pamyatniki Drevney Rusi, 2010. 9–140 [Туфанова, Ольга. “Творчество Аввакума: поэтика трагического.” Герменевтика древнерусской литературы. Cборник 14. Ред. Капица, Федор. Москва: Рукописные памятники Древней Руси, 2010. 9–140].
Zaretskiy, Yuriy. Istoriya sub''yektivnosti. Drevnyaya Rus'. Antologiya. Moskva: Akademicheskiy Proyekt Gaudeamus, 2010 [Зарецкий, Юрий. История субъективности. Древняя Русь. Антология. Москва: Академический Проект Гаудеамус, 2010].
Zhivov, Viktor. Russkiy grekh i russkoye spaseniye. Stenogramma lektsii 13 avgusta 2009 [Живов, Виктор. Русский грех и русское спасение. Cтенограмма лекции 13 августа 2009 г. <http://polit.ru/article/2009/08/13/pokojanije/>].
Zhivov, Viktor. “Religioznaya reforma iindividual'noye nachalo v russkoy literature XVII veka.” Razyskaniya v oblasti istorii i predystorii russkoy kul'tury. Moskva: Yazyki slavyanskoy kul'tury, 2002 [Живов, Виктор. “Религиозная реформа и индивидуальное начало в русской литературе XVII века.” Разыскания в области истории и предыстории русской культуры. Москва: Языки славянской культуры, 2002].
Uniwersytet Warszawski Polska
http://orcid.org/0000-0002-6340-2598
Prof. zw., dr hab. na Wydziale Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka siedmiu monografii (m.in. Псалтырь в русской поэзии, Дмитрий Буланин, Санкт-Петербург, 2002; Память о псалме: sacrum/profanum в современной русской поэзии, Warszawa 2009), dwóch podręczników, ponad 270 publikacji naukowych. Specjalizuje się w badaniach nad historią literatury rosyjskiej XVIII–XXI w. W szczególności obiektem jej zainteresowań są relacje między literaturą, religią a filozofią rosyjską; sacrum w literaturze, psałterz jako źródło inspiracji poetyckiej; proza autobiograficzna; antropologia kultury.
Kontakt: ludmilalucewicz@gmail.com
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
