La traduction littéraire qui n’est pas que la traduction. Sur les enjeux traductologiques au Canada
Abstrakt
The article aims to take a close look at the literary relations between English- and French-speaking Canada. Among different possibilities, the author analyzes specific cases concerning literary prizes, in particular winners of the Governor General’s Prize in the category of translation. As it is one of the most prestigious awards in Canada, it undoubtedly conditions the reception of a literary work, being a symbol of prestige. The choice of the jury can sometimes seem surprising or even confusing, as it was the case of Nancy Huston or Jacques Brault who won the prize in the category of translation. Without a doubt, the specificity of the translation à la canadienne goes beyond any distinctions and descriptions and – being also a political issue – revolts against all control and all interference.
Słowa kluczowe
literary translation; Canada; literary prize; Nancy Huston; Jacques Brault
Bibliografia
Blodgett E.D., Brault, Jacques, 1998 : Transfiguration. Saint-Hippolyte (Québec) et Toronto, Noroît et BuschekBooks.
Bordeleau, Francine, 1994 : « Les prix littéraires : l’ère du soupçon ». Lettres québécoises : la revue de l’actualité littéraire, 75, pp. 18–21.
Brault, Jacques, 1975 : Poèmes des quatre côtés. Québec, Éditions du Noroît.
Côté, Nicole, Marcoux, Danièle, Stratford, Madeleine, 2015 : « La traduction littéraire et le Canada : présentation ». TTR, 28 (1–2), pp. 133–138. https://doi.org/10.7202/1041653ar. Date de consultation : le 20 septembre 2019.
Delisle, Jean, 1998 : « Traduction au Canada : Survol historique (depuis 1534) ». (sans date). En ligne. https://www.academia.edu/5940734/La_traduction_au_Canada_survol_historique_depuis_1534 (date de consultation : 9.05.2016). Ce texte est paru en version anglaise sous le titre «Canadian Tradition» dans Mona Baker (dir.) : Routledge Encyclopedia of Translation Studies. Londres / New York, Routledge, 1998, pp. 356–363.
Desmeules, Christian, 2015 : « Traduire le monde ». Le Devoir, 14 novembre. En ligne. https://www.ledevoir.com/lire/455213/traduire-le-monde. Date de consultation : le 20 septembre 2019.
Godard, Barbara, 2000 : « French-Canadian Writers ». In: Encyclopedia of Literary Translation into English. Vol. 1. O. Classe (dir.). London–Chicago, Fitzroy Dearborn Publishers, pp. 480–481.
Godard, Barbara, 2002 : « La traduction comme réception : les écrivaines québécoises au Canada anglais ». TTR : traduction, terminologie, rédaction, 15.1, pp. 65–101.
Huston, Nancy, 1995 : A Tongue Called Mother. Désirs et réalités. Textes choisis 1978—1994. Montréal, Leméac.
Huston, Nancy, 2008 : « Traduttore non è traditore ». In : Jean Rouaud et Michel Le Bris, dir. : Pour une littérature-monde. Paris, Gallimard, pp. 151–160.
Irvine, Andrew David, 2018 : Les Prix littéraires du Gouverneur général du Canada : Une bibliographie (English and French Edition). Ottawa, University of Ottawa Press.
Klein-Lataud, Christine, 1996 : « Les voix parallèles de Nancy Huston ». TTR, 9 (1), pp. 211–231.
Lane-Mercier, Gilian, 2014 : « Les carences de la traduction littéraire au Canada : des bibliographies et des traditions ». Meta, 59(3), pp. 517–536. https://doi.org/10.7202/1028655ar. Date de consultation: le 20 septembre 2019.
Laurin, Danielle, 1993 : « Source sûre, interview de Nancy Huston ». Voir, 16–22 septembre.
Leclerc, Catherine, 2014 : « Bilinguisme officiel et traduction au Canada : les interprétations littéraires de Patrice Desbiens et de Jacques Brault / E.D. Blodgett ». Meta, 59 (3), pp. 494–516.
Mossière, Gilles, 2007 : « Lecture(s) : exclusion et altérité dans Cantique des plaines de Nancy Huston ». Cahiers franco-canadiens de l‘Ouest. Vol. 19, n° 1, pp. 91—103.
Potvin, Claudine, 1997 : « Inventer l’histoire : la plaine revisited ». Francophonies d’Amérique, 7, pp. 9–18.
Robin, Régine, 1994 : « Speak Watt. Sur la polémique autour du livre de Nancy Huston ». Spirale, avril.
Simon, Sherry, 1994 : Le trafic des langues : traduction et culture dans la littérature québécoise. Montréal, Boréal.
Simon, Sherry, 2000 : « The Paris Arcades, the Ponte Vecchio and the Comma of Translation ». Meta, 45, n° 1, pp. 73–79.
Simon, Sherry, 2006 : Translating Montreal: Episodes in the Life of a Divided City. Montréal & Kingston, McGill-Queen’s University Press.
Suchet, Myriam, 2017 : « Jacques Brault et la nontraduction, un Unland original », TRANS-. http://journals.openedition.org/trans/1646. Date de consultation : le 20 avril 2018.
Wilhelm, Jane Elisabeth, 2006 : « Autour de Limbes/Limbo : un hommage à Samuel Becket de Nancy Huston ». Palimpsestes, 18, pp. 59–86.
Conseil des arts du Canada. En ligne. www.conseildesarts.ca/cgi-bin/MsmGo.exe?grab_id=0&page_id=5310&query=traducteur&hiword=TRADUCTEURS%20TRADUCTION%20TRADUCTIONS%20TRADUCTRICE%20traducteur%20. Date de consultation : le 31 mai 2019.
www.livrescanadabooks.com. Date de consultation : le 31 mai 2019.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
https://orcid.org/0000-0001-8195-0099
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
