Unité d’analyse en traductologie descriptive. Une contribution à la méthodologie des DTS
Abstrakt
This article aims to specify one method of descriptive analysis, which can be used in the epistemological framework of the Descriptive Translation Studies and the theory of the polysystem. The challenge is essentially to define the unit of analysis in relation to traditional translation methods (borrowing, tracing, literal translation, transposition, modulation, equivalence, adaptation), defined in 1958 by Jean-Paul Vinay and Jean Darbelnet. We aim to associate the comparative stylistics with polysystem theory on the descriptive studies of translation and to propose a method of qualitative and quantitative analysis on corpus of source and target texts. The method could be profitable especially for studies in the field of the history of translation (in the phase of “historical criticism” according to the taxonomy of the discipline formulated by A. Pym).
Słowa kluczowe
translation processes; Descriptive Translation Studies; unit of analysis; method of comparative analysis; History of translation
Bibliografia
Cahlíková, Jana, 2016 : Les traductions tchèques de “Manon Lescaut” dans le cadre de la théorie du polysystème. Brno, Masarykova univerzita. Mémoire de Master sous la direction de Zuzana Raková.
Even-Zohar, Itamar, 1990 : “Polysystem Studies”. Poetics Today, International Journal for Theory and Analysis of Literature and Communication. Vol. 11, nº 1, pp. 9–72. http://www.tau.ac.il/~itamarez/works/books/Even-Zohar_1990--PolysystemStudies%20%5bPT11-1%5d.pdf. Date de consultation : le 24 novembre 2017.
Ladmiral, Jean-René, 1994 : Traduire : théorèmes pour la traduction. Paris, Gallimard.
Pym, Anthony, 1998 : Method in Translation History. Manchester, St. Jerome Publishing.
Pym, Anthony, 2012 : Teorías contemporáneas de la traducción. Trad. N. Jiménez, M. Figueroa, E. Torres, M. Quejido, A. Sedano et A. Guerberof. Tarragona, Intercultural Studies Group. http://isg.urv.es/publicity/isg/publications/2011_teorias/index.htm. Date de consultation : le 14 juillet 2017.
Raková, Zuzana, 2015 : « Les traductions prosaïques tchèques du français de la fin du siècle (une application possible de la théorie du polysystème) ». In : Dagmar Veselá, éd. : Langue, culture et littérature entre géographie et histoire. Hradec Králové, Gaudeamus, pp. 170–187.
Šabršula, Jan, 1990 : Problèmes de la stylistique comparée du français et du tchèque. Praha, Univerzita Karlova.
Starobová, Alena, 2016 : Analyse des traductions choisies de Milena Tomášková et Luděk Kárl du point de vue de la théorie du polysystème. Brno, Masarykova univerzita. Mémoire de Master sous la direction de Zuzana Raková.
Toury, Gideon, 1978 : “The Nature and Role of Norms in Literary Translation”. In : James S. Holmes, J. Lambert, R. van den Broeck, eds.: Literature and Translation : New Perspectives in Literary Studies. Leuven, Acco, pp. 83–100.
Toury, Gideon, 1980 : In Search of Theory of Translation. Tel Aviv, The Porter Institut for Poetics and Semiotics, pp. 89–121.
Toury, Gideon, 1995 : Descriptive translation studies and beyond. Amsterdam – Philadelphia, John Benjamins Publishing Company.
Vinay, Jean-Paul, Darbelnet, Jean, [1958] 1977 : Stylistique comparée du français et de l’anglais : méthode de traduction. Paris, Didier.
Corpus
Barbusse, Henri, 1916 : Le Feu. Paris, Flammarion. http://fr.wikisource.org/wiki/Le_Feu_(Barbusse). Date de consultation : le 11 novembre 2015.
Barbusse, Henri, 1949 : Oheň. Praha, Melantrich.
Bourget, Paul, 1889 : Le disciple. Paris, Plon. http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k66166v. Date de consultation : le 2 février 2014.
Bourget, Paul, 1890 : Žák. Le disciple. Trad. Emanuel ryt. z Čenkova. Praha, Vydavatelství Nových proudů.
Camus, Albert, 1947 : La Peste. Paris, Gallimard.
Camus, Albert, 1963 : Mor. Praha, SNKLHU.
D’Aurévilly, Jules Barbey, 1874 : Le Rideau Cramoisi. Les Diaboliques. Paris, Dentu.
D’Aurévilly, Jules Barbey, 1898 : Rudá Záclona. Trad. František Václav Krejčí. Praha, Jos. Pelcl.
Flaubert, Gustave, 1863 : Salammbô. http://www.inlibroveritas.net/lire/oeuvre3343.html. Date de consultation : le 2 février 2014.
Flaubert, Gustave, 1896 : Salambo. Traduit par František Václav Krejčí. Praha, F. Šimáček.
Goncourt, Jules et Edmond de, 1890 [1864] : Renée Mauperin. Paris, Charpentier.
Goncourt, Jules et Edmond de, 1900 : Renáta Mauperinová. Trad. Adolf Holk. Préface Jaromír Borecký. Praha, J. Otto.
Maupassant, Guy de, 1901 : Une Vie. Paris, Librairie Paul Ollendorff. https://fr.wikisource.org/wiki/Une_vie. Date de consultation : le 2 janvier 2016.
Maupassant, Guy de, 1958 : Příběh jednoho života. Trad. Luděk Kárl. Praha, Práce.
Musset, Alfred de, 1836 : La Confession d’un enfant du siècle. Paris, F. Bonnaire.
Musset, Alfred de, 1898 : Zpověď dítěte svého věku. Trad. Pavla Moudrá. Praha, J. Otto.
Prévost, Antoine François, 1985 : Histoire du chevalier des Grieux et de Manon Lescaut. Paris, EPI.
Prévost, Antoine François, 1926 : Manon Lescaut : román. Trad. Jaroslava Votrubová-Koutecká. Praha, Alois Hynek.
Prévost, Antoine François, 1929 : Rozkošnice. Trad. Růžena Peyrová. Praha, B. Procházka.
Prévost, Antoine François, 1930 : Manon Lescaut. Trad. Jiří Ježek. Praha, Melantrich.
Prévost, Marcel, 1894 : Le Moulin de Nazareth. Paris, Alphonse Lemerre. http://archive.org/details/lemoulindenazar01prgoog. Date de consultation : le 2 février 2014.
Prévost, Marcel, 1896 : Mlýn Nazaretský. Trad. Emanuel ryt. z Čenkova. Praha, F. Šimáček.
Zola, Émile, 1879 : L’Assommoir. Paris, Charpentier. https://fr.wikisource.org/wiki/L%E2%80%99Assommoir. Date de consultation : le 21 septembre 2015.
Zola, Émile, 1969 : Zabiják. Praha, Odeon.
Chercheure indépendante (Olomouc, République tchèque) Czechia
https://orcid.org/0000-0001-8866-4845
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
