Hablando de sexo y de placer. Palabra de poetas latinoamericanas
Abstrakt
This paper highlights the way in which some Latin American women poets from different decades of the twentieth century, and from different countries, approached the territory of desire and pleasure, at times vindicating it by revealing how patriarchal culture denied them their expression, both in life as in literature, at other times, simply and decisively, proclaiming it without any kind of restriction. To this goal, significant examples of poetic approaches, emphases, and different tones are provided throughout the article.
Słowa kluczowe
Latin American women poets; sex; pleasure; patriarchal culture; vindication
Bibliografia
Ávila, Myron Alberto 2004. Mujer, cuerpo y palabra. Tres décadas de recreación del sujeto de la poeta guatemalteca (Muestra poética, 1973–2003). Madrid, Torremozas.
Agustini, Delmira 1993. Poesías completas. Madrid, Cátedra.
Campaña, Mario (comp.) 2007. Casa de luciérnagas: antología de poetas hispanoamericanas de hoy. Madrid, Bruguera.
Deredita, John 1978. «Desde la diáspora. Entrevista con Cristina Peri Rossi». Texto Crítico, Vol. 4, n.o 9, pp. 131–142.
Fariña Busto, María Jesús 2000. «Condición de mujer. Las políticas del género en la obra poética de Cristina Peri Rossi». En: Escribir en femenino. Poéticas y políticas. Beatriz Suárez et al. (ed.). Barcelona, Icaria, pp. 235–248.
Fariña Busto, María Jesús 2013. «Guatemala, años setenta del siglo veinte: el desafío de Ana María Rodas». En: Ausencias. Escritoras en los márgenes de la cultura. Mercedes Arriaga et al. (ed.). Sevilla, ArCiBel Editores, pp. 416–427.
Fariña Busto, María Jesús 2017. «Donde habita el deseo: Eros y el lenguaje poético». En: Erotismo, transgresión y exilio. Las voces de Cristina Peri Rossi. Jesús Gómez de Tejada (ed.). Sevilla, Universidad de Sevilla, pp. 69–87.
Ibarbourou, Juana de 1998. Las lenguas de diamante. Raíz salvaje. Madrid, Cátedra.
Ildefonso, Miguel 2005. «Poesía y serenidad. Entrevista a Rossella Di Paolo». Ciberayllu, http://www.andes.missouri.edu/andes/Cronicas/MI_DiPaolo.html. Fecha de la última consulta: el 24 de marzo de 2018.
Istarú, Ana 1991. La estación de fiebre y otros amaneceres. Madrid, Visor.
Kaminsky, Amy 1993. Reading the Body Politic. Feminist Criticism and Latin American Women Writers. Minneapolis, University of Minnesota Press.
Laqueur, Thomas 2007. Sexo solitario. Una historia cultural de la masturbación. Buenos Aires, Fondo Cultura Económica.
Luna, Leticia (comp.) 2004. Trilogía poética de las mujeres en Hispanoamérica: pícaras, místicas y rebeldes. México, La Cuadrilla de la Langosta, T. 3.
Luque, Aurora 2003. «Introducción» a El último amor de Safo. Málaga, Centro de Ediciones de la Diputación Provincial, pp. 9–24.
Mandrillo, Cósimo 2008. «Relectura de la obra poética de María Calcaño». Espéculo. Revista de estudios literarios, n.o 39, https://webs.ucm.es/info/especulo/numero39/marcalca.html. Fecha de la última consulta: el 25 de marzo de 2018.
Martos, Ana 2008. Historia medieval del sexo y del erotismo. La desconocida historia de la Querella del esperma femenino y otros pleitos. Madrid, Nowtilus.
Matamoros, Mercedes 2003. El último amor de Safo. Málaga, Centro de Ediciones de la Diputación Provincial.
Noguerol Jiménez, Francisca 2001. «La expresión del deseo femenino en la última poesía latinoamericana». En: La poesía hispánica en los Estados Unidos: aproximaciones críticas. Lilianet Bintrup et al. (eds). Sevilla, Universidad de Sevilla, pp. 105–122.
Pantin, Yolanda 1998. Enemiga mía. Selección poética (1981–1997). Madrid/Frankfurt, Iberoamericana/Vervuert.
Peri Rossi, Cristina 1972. Evohé. Poemas eróticos. Montevideo, Giron Editorial.
Peri Rossi, Cristina 1976. Diáspora. Barcelona, Lumen.
Peri Rossi, Cristina 1979. Lingüística General. Valencia, Prometeo.
Peri Rossi, Cristina 1994. Otra vez Eros. Barcelona, Lumen.
Peri Rossi, Cristina 1996. Aquella noche. Barcelona, Lumen.
Quevedo Rojas, Aleyda 2006. «Lydia Dávila: imprescindible en la poesía ecuatoriana». http://www.triplov.com/poesia/2006/Rojas.htm. Fecha de la última consulta: el 23 de marzo de 2018.
Reisz, Susana 1996. Voces sexuadas. Género y poesía en Hispanoamérica. Lleida, Universidad de Lleida.
Reisz, Susana 2000. «De mujer a mujer. Fragmentos de un discurso amoroso ginocéntrico». Arrabal, n.o 2/3, pp. 121–130, http://www.raco.cat/index.php/Arrabal/article/viewFile/140467/192010. Fecha de la última consulta: el 23 de marzo de 2018.
Río, Nela 1992. Aquella luz, la que estremece. Madrid, Torremozas.
Rodas, Ana María 1973. Poemas de la izquierda erótica. Guatemala, Testimonio del Absurdo Diario Ediciones.
Sales Coimbra, Alzir 2005. «El Cantar de los Cantares». Ribla (Revista de interpretación bíblica latinoamericana), n.o 52.
Storni, Alfonsina 1999. Obras. I: Poesía. Buenos Aires, Losada.
Storni, Alfonsina 2002. Obras. II: Prosa. Buenos Aires, Losada.
Toledo, Aída 2009. «Feminismo y subversión en los setenta en Guatemala. Poemas de la izquierda erótica de Ana María Rodas, historia de un libro». Destiempos, año 4/19 (marzo– abril), pp. 346–358, http://www.destiempos.com/n19/toledo.htm. Fecha de la última consulta: el 24 de marzo de 2018.
Vázquez García, Francisco y Seoane Cegarra, José Benito 2004. «España y la cruzada médica contra la masturbación». Hispania, Vol. LXIV/3, n.o 218, pp. 835–868.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
