« Ci-gît, enfin, un tyran ! », ou une épitaphe en tant que prophétie dans les Apologues modernes de Sylvain Maréchal (1789)
Abstrakt
The purpose of this essay is to analyse a forgotten work by Sylvain Maréchal, a French political writer of the Enlightenment. Written on the eve of the French Revolution, his Apologues modernes heavily criticize the socio-political system of the French monarchy of Louis XVI. The analysis of his work proves that the author does not limit himself to criticising the situation before 1789, but he clearly predicts events of the forthcoming revolution and the resulting change. One could say that, like a true prophet, he foresees the end of the monarchy as such and proclaims the arrival of a new social and political order, a universal republic, not only in France, but in Europe in general.
Bibliografia
Aubert F., 1975 : Sylvain Maréchal, passion et faillite d’un égalitaire. Golliardica-Nizet, Pise‒Paris.
Darnton R. 1982 : The Literary Underground of the Old Regime. Harvard University Press, Cambridge.
Dommanget M., 1938 : Sylvain Maréchal, précurseur du calendrier révolutionnaire. “International Review for Social History”, no 3, p. 301‒334.
Dommanget M., 1950 : Sylvain Maréchal, l’égalitaire, l’homme sans dieu. Éditions Spartacus, Paris ; réédition 2017 : Sylvain Maréchal, l’égalitaire. Spartacus, Paris.
Fusil C.-A., 1936 : Sylvain Maréchal, ou l’homme sans dieu. Plon, Paris.
Hermann-Mascard N., 1968 : La censure des livres à Paris à la fin de l’Ancien Régime. Presses Universitaires de France, Paris.
Maréchal S., 1789 : Apologues modernes à l’usage du dauphin. Premières leçons du fils aîné d’un roi. Bruxelles.
Maréchal S., 1793 : Jugement dernier des rois. Paris.
Maréchal S., 1801 : Projet d’une loi portant défense d’apprendre à lire aux femmes. Paris ; réédition 2007 : Mille et une Nuits, Paris (postface de Michelle Perrot).
Matyaszewski P., 2020a : La possibilité d’une île, ou le « Jugement dernier des rois » de Sylvain Maréchal (1793). « Cahiers Erta », no 22, p. 71‒88.
Matyaszewski P., 2020b : « Almanach des honnêtes gens » (1788) de Sylvain Maréchal, ou penser un calendrier révolutionnaire avant la Révolution. „Wiek Oświecenia”, no 36, p. 85‒111.
Peignot G., 1806 : Dictionnaire critique, littéraire et bibliographique des principaux livres condamnés au feu, supprimés ou censurés. Paris.
Skrzypek M., 1973 : Utopia społeczna Sylvaina Maréchala i jej filozoficzne przesłanki [L’utopie sociale de S.M. et ses prémisses philosophiques]. „Archiwum historii filozofii i myśli społecznej”, no 19, p. 105‒134.
Skrzypek M., 1974 : Sylvain Maréchal – przedstawiciel oświeceniowej teorii religii, [S.M., le représentant de la théorie de la religion au siècle des Lumières]. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
