Inventando la realidad: La adaptación como un juego autorreferencial en El autor (2017), de Manuel Martín Cuenca


Abstrakt

El presente trabajo tiene como objetivo analizar la película El autor (2017), de Manuel Martín Cuenca, en el contexto de los juegos autorreferenciales y las relaciones entre lo real y lo inventado. El director, adaptando la novela corta El móvil (1987), de Javier Cercas, reflexiona también sobre las correspondencias entre el cine y la literatura. En El autor las imágenes de la creación literaria se mezclan con las metáforas cinematográficas. La realidad inventada por los protagonistas se convierte en metaficción y forma parte del juego con el espectador, tan característico de nuevas estrategias narrativas en el cine contemporáneo. Sin embargo, en este caso, el juego va más allá de lo explícito en la acción, es también una manera de mostrar las paradojas de la creación.


Słowa kluczowe

Manuel Martín Cuenca; Javier Cercas; literary adaptation; metafiction; metacinema

Aleksandrowicz, J. (2021). Obrazy Andaluzji w kinie hiszpańskim. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Cercas, J. (2003). El móvil. Tusquets Editores.

Cercas, J. (2016). El punto ciego: Las conferencias Weidenfeld 2015. Random House.

Cercas, J. (2019). Soldados de Salamina. Random House.

Cornejo, R. (2018). Un mundo aparte: 50 visiones cinematográficas sobre la creación literaria. Editorial UOC.

Entrevista de Manuel Martín Cuenca, el director de El autor. (2017, diciembre 5). Fila Siete. https://filasiete.com/noticias/entrevistas-protagonistas/entrevista-manuel-martin-cuencadirector-autor/

Gómez Trueba, T. (2009). “Esa bestia omnívora que es el yo”: el uso de la autoficción en la obra narrativa de Javier Cercas. Bulletin of Spanish Studies, 86(1), 67–83.

Helman, A. (1994). Sen. In A. Helman (Red.), Słownik pojęć filmowych. Tom 7 (pp. 89–135). Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Heredero, C. F. (2017). La ficción y la vida: El autor de Manuel Martín Cuenca. Caiman: Cuadernos de cine, 65, 56–58.

Imhof, M. (2016). Jugar al criminal: El juego y el artefacto en Nueve reinas (Fabián Bielinsky, 2000). In B. Chappuzeau & Ch. von Tschilschke (Eds.), Cine argentino contemporáneo: visiones y discursos (pp. 337–359). Iberoamericana; Vervuert.

Lluch Prats, J. (2006). La dimensión metaficcional en la narrativa de Javier Cercas. In E. Cancellier, M. C. Ruta, & L. Silvestri (Eds.), Scrittura e conflitto: Actas del XXII Congreso Aispi - Atti del XXII Convegno Aispi. Vol. I, (pp. 293–306). Instituto Cervantes; Associazione Ispanisti Italiani.

Pozuelo Yvancos, J. M. (2004). Ventanas de la ficción: Narrativa hispánica, siglos XX y XXI. Península.

Rico, F. (2003). Nota de un lector. In J. Cercas, El móvil (pp. 101–110). Tusquets Editores.

Rodríguez de Arce, I. (2016). El móvil de Javier Cercas: divertissement metanarrativo de un obseso de la literatura. Artifara: Revista de lenguas ibéricas y latinoamericanas, 15, 165–180.

Sobejano, G. (1989). Novela y metanovela en España. Ínsula, 512–513, 4–6.

Szczekała, B. (2018). Mind-game films: Gry z narracją i widzem. Narodowe Centrum Kultury Filmowej.

Truffaut, F. (con Scott, F.) (2020). El cine según Hitchcock (Redondo, R. G., Trad.) (11.a ed.). Alianza Editorial. (Texto original publicado 1974)

Valles Calatrava, J. R., & Álamo Felices, F. (2002). Diccionario de teoría de la narrativa (J. R. Valles Calatrava, Dir.). Editorial Alhulia.

Woroch A. (2022). To tylko sztuczka: O samoświadomości kina i technikach deziluzyjnych we współczesnych filmach. Universitas.


Opublikowane : 2022-08-10


AleksandrowiczJ. (2022). Inventando la realidad: La adaptación como un juego autorreferencial en El autor (2017), de Manuel Martín Cuenca. Romanica Silesiana, 22(2), 1-12. https://doi.org/10.31261/RS.2022.22.07

Joanna Aleksandrowicz 
Uniwersytet Śląski w Katowicach  Polska
https://orcid.org/0000-0001-5095-7706




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).