Régine Robin, medley avec Bob Dylan et un pas-de-deux avec Georges Perec
Abstrakt
Dans tous ses écrits, Régine Robin rend régulièrement hommage à ses compagnons préférés : parmi eux, une place particulière est faite aux écrivains juifs ou aux auteurs qui revendiquent vaguement des origines juives. Il y a d'abord Kafka, dont le livre est posé sur la table d'une photo noir et blanc de Régine (illustration ajoutée), Paul Celan, les deux Roth (Jozef et Philip), Romain Gary, les philosophes Steiner, Derrida, Arendt, et l'auteur moderne Patrick Modiano. Ce dernier l'a préoccupée dans le dernier livre publié de son vivant : Ces lampes qu'on a oublié d'éteindre. Ceci dit, personne ne semble plus important dans sa formation et sa vision de la littérature que Georges Perec. En effet, le célèbre membre de l'OULIPO (fondé en 1960) partage avec Robin de multiples aspects : tout d'abord, tous deux sont des enfants cachés (elle a trois ans de plus que Perec), ensuite, ils ont grandi dans le même "arrondissement", et enfin, tous deux pratiquent la littérature comme un moyen de garder vivante la mémoire du passé et de transcender sa nature traumatique. La littérature n'est jamais "Spielerei" mais doit être innovante et c'est ce dernier domaine que j'illustre comme étant brillamment "conversif". Tous deux entremêlent les lieux de la vie quotidienne avec leurs propres "souvenirs" et se consolent avec la musique et les films lorsque l'écriture est un fardeau trop lourd à porter. Tous deux réfléchissent à l'avenir des arts, à l'impact de la vie moderne et à l'invention de l'ordinateur personnel.
Bibliografia
Augé, M. (1992). Non-Lieux. Introduction à une anthropologie de la surmodernité. Seuil.
Bellos, D. (1993). Une vie dans les mots. Seuil.
Coquio, C. (2015). La littérature en suspens. Écritures de la Shoah : le témoignage et les oeuvres. L’Arachnéen.
Derrida, J. (2001). Papier Machine. Le ruban de machine à écrire et autres réponses. Galilée.
France Culture. (2022, mars 3). Georges Perec : Musique et image : Comment l’entendez-vous ? https://www.radiofrance.fr/francemusique/podcasts/les-tresors-de-france-musique/georgesperec-musique-et-image-comment-l-entendez-vous-une-archive-de-1980-2-2-1151361
Gilroy, P. (1993). Small Acts: Thoughts on the Politics of Black Cultures. Serpent’s Tail.
Goldschmidt, G-A. (2016). « Un roman d’Allemagne de Régine Robin », En attendant Nadeau, https://www.en-attendant-nadeau.fr/2016/11/22/allemagne-regine-robin/
Gyssels, K. (2014). Marrane et marronne. La co-écriture réversible d’André et Simone Schwarz-Bart. Brill.
Gyssels, K. (2018). Convexe et concave : l’écriture-niche de Schwarz-Bart et de Robin. In K. Majer, J. Fruzińska, J. Kwaterko & N. Ravvin (Dir.), Kanade, Di Goldene Medine.? Perspectives on Canadian-Jewish Literature and Culture / Perspectives sur la littérature et la culture juives canadiennes (p. 276–299). Rodopi/Brill.
Gyssels, K. (2021a). Régine Robin, in memoriam. Dalhousie French Studies, 118, 237–239. https://doi.org/10.7202/1081091ar
Gyssels, K. (2021b). André Schwarz-Bart au Moulin d’Andé : de quelques rencontres déterminantes. Relief — Revue éclectronique de littérature française, 15(2). https://doi.org/10.51777/relief11463
Gyssels, K. (2022). Suzanne Lipinska et son Salon au Moulin d’Andé, inspiratrice, intellectuelle « sans tralalas ». Dalhousie French Studies, 122, 121–126. https://doi.org/10.7202/1101627ar
Gyssels, K. (2023a). Entretien et emails avec Marcel Bénabou au Moulin d’Andé, avec David Bellos à l’Université de Gand, à Paris, le 17 juin 2023 Sorbonne. Journée Georges Perec.
Gyssels, K. (2023b). Under the Wings of the Windmill: A Network in Post-Shoah and Post-Colonial Literary Milieux. Australian Journal for Jewish Studies, 36, 4–30.
Gyssels, K. (2023c). Jacques Stephen Alexis au Moulin d’Andé. Études Caribéennes, Hors-Série. https://www.potomitan.info/atelier/gyssels/alexis.php
Gyssels, K. (2023d). Les Haïtiens au Moulin d’Andé : réseaux tricontinentaux et noeuds de médiation. Études caribéennes, 11. https://doi.org/10.4000/etudescaribeennes.28575
Kwaterko, J. (1997).Le paradigme diffus : l’imaginaire juif et interdiscurdivité dans La Québécoite de Régine Robin. Neue Romania, 185–197.
Lüsebrink, H.-J. (2018–2019). Mémoire historique et autofiction : Un roman d’Allemagne (2016) de Régine Robin. Eurostudia, 13(1–2), 229–244. https://doi.org/10.7202/1067282ar
Manea, L. (2012). Pratiques de la liste de lieux et effets de style perecquiens In V. Montémont & Chr. Reggiani (Dir.), Georges Perec artisan de la langue. Presses universitaires de Lyon. https://doi.org/10.4000/books.pul.2780
Masse, F. (2010). Compte rendu de Régine Robin, Mégapolis. Les derniers pas du flâneur. Stock 2009. Itinéraires, 1. https ://doi.org/10.4000/itineraires.2137
Perec, G. (1967). Un homme qui dort. Denoël.
Perec, G. (1972). Les Revenentes. Julliard.
Perec, G. (1975). W ou le Souvenir d’enfance. Gallimard.
Perec, G. (1978). Je me souviens. Hachette.
Perec, G. (1989) L’infra-ordinaire. Seuil.
Perec, G. (2003). Je me souviens du jazz. In D. Bertelli & M. Ribière (Dir.), Georges Perec. Entretiens et conférences 1979–1981, vol. II (p. 38). Joseph K.
Perec, G. (2022). Lieux. Seuil.
Pinson, J.-C. (2006, février 2). Jedediah Sklower, Free Jazz, la catastrophe féconde. Volume ! http://journals.openedition.org/volume/591. https://doi.org/10.4000/volume.591
Raczymow, H. (2007). Dix jours polonais. Seuil.
Raymond, D. (2021). Georges Perec à Montréal : Le bonimenteur. Contemporary French and Francophone Studies, 25, 631–639. https://doi.org/10.1080/17409292.2021.2003141
Reggiani, C. (2010). L’éternel et l’éphémère. Temporalités dans l’oeuvre de Georges Perec. Rodopi.
Robin, R. (1983). La Québécoite. XYZ.
Robin, R. (1989). Raconter l’histoire autrement, colloque ACFAS à Montréal, Entretien en ligne : https://www.acfas.ca/publications/magazine/2022/11/raconter-histoire-autrement-entretienregine-robin
Robin, R. (1992a). Sortir de l’ethnicité. In J.-M. Lacroix & F. Caccia (Dir.), Métamorphoses d’une utopie (p. 25–41). Presses Sorbonne Nouvelle, Éditions Tryptique.
Robin, R. (1992b). Le sujet de l’écriture. Le Coqu héron, 126 (p. 98–122). http://www.mapageweb.umontreal.ca/scarfond/T5/5-Robin.pdf
Robin, R. (1993). Le deuil de l’origine. Une langue en trop, une langue en moins. Presses universitaires de Vincennes.
Robin, R. (1997a). Le Golem de l’écriture. De l’autofiction au Cybersoi. XYZ.
Robin, R. (1997b). Présentation. Études littéraires, 29(3–4), 7–22.
Robin, R. (1999). L’immense fatigue des pierres. XYZ.
Robin, R. (2001). Perec. Paris-nostalgie. Lieux, non-lieux et le hors-lieu de l’écriture. In P. Perec (Dir.), Portrait(s) de Georges Perec (p. 180–198). BNF.
Robin, R. (2004). Cybermigrances. Traversées fugitives. VLB.
Robin, R. (2010). Doubles et clones dans mes oeuvres de fiction. In C. Burgelin, I. Grell & R.-Y. Roche (Dir.), Autofiction(s) (p. 83–94). Presses universitaires de Lyon. https://doi.org/10.4000/books.pul.3612
Sartre, J.-P. (1938). La Nausée. Gallimard.
Schwarz-Bart, A. (1959). Le Dernier des Justes. Seuil.
Séité, Y. (2010). Ce que le jazz pense de la littérature. In Y. Séité (Dir.), Le jazz, à la lettre. La littérature et le jazz (p. 11–30). Presses universitaires de France.
Suleiman, S. R. (2002). The 1.5 Generation: Thinking About Child Survivors and the Holocaust. American Imago, 59(3), 277–295. http://www.jstor.org/stable/26304672
Testimony. Between History and Memory. Music in the Camps. April 2017.
Vergès, F. (2006) Mémoires enchaînées. Questions sur l’esclavage. Albin Michel.
Vinot, F. (2011). L’improvisation entre franchissement et affranchissement : d’un enseignement du jazz pour la pratique analytique. Insistance, 6(2), 159–172. https://doi.org/10.3917/insi.006.0159
Université d’Anvers, Belgique Belgia
https://orcid.org/0000-0003-2951-872X
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
